• Problematiek: hitte, wateroverlast
• Maatregel: bebossen

Voorbeelden. Langs infrastructuur Laanbomen (langs de wegenis, in de middenberm, in rotondes) Leibomen tegen gevels Bomen tussen parkeervakken Houtkanten Op pleinen of grote open ruimtes Verspreide boomclusters op een plein Solitaire boom op een plein Bomendak op parkeerterreinen Dreef, bomenrij Private tuinen Leibomen tegen tuinmuur Bomen op de erfafsluiting en/of verspreid in tuinen Struikmassieven Boomgaard Parken Solitaire bomen Boomgroepen Houtkanten Bos (Struikmassieven). Toepassingsgebied. Lokale wegen, snelwegen, boulevards, tramlijnen, kanalen, fietspaden… Pleinen, parkeerterreinen Kleine en grote private tuinen Parken: op drukke plaatsen waar bomen overdag de omgevingstemperatuur kunnen afkoelen. Aandachtspunten. Tunneleffect van lanen voor fijn stof of windbarrières door bomen (Döpp 2011) Beperkte beschikbare wortelruimte (leidingen, bomen in bakken, bomen op constructies zoals garages) Beperkte beschikbare kruinruimte (bovengrondse kabels, rijbaan, gevels…) Veiligheid (op wegenis met hoge snelheid, bladval, takbreuk…) Moeilijk onderhoud op wegenis met hoge snelheid Onderhoud: als gevolg van strooizouten, ziektes… als gevolg van bladval (openhouden straatkolken) Vallende vruchten of uitwerpselen fauna Irrigatie noodzakelijk bij langdurige droogte/hitte, anders droogteschade en geen evapotranspiratie Gezondheid: allergieën Hinder bij pleinactiviteiten “Hinder” voor buren door beschaduwing, overhangende takken, bladafval of zaad/vruchthinder… Waar relevant rekening houden met effecten op grondwatervoeding en grondwaterverbruik Veiligheid Beheer. Extra voordelen. Biodiversiteit Gezondheidsvoordelen als gevolg van uitkijk op groen, verblijf in groene omgeving (Beperkte) interceptie van fijn stof Sociaal, recreatie Biodiversiteit Landschappelijke structuur Onderhoud. Praktijkvoorbeelden bebossen. Bekijk voorbeelden om te bebossen

• Problematiek: hitte
• Maatregel: warmteopname beheersen

Voorbeelden. Lichtgekleurde dakbedekking (bv. witte EPDM) Reflecterende gevelbekleding (bv. wit beton). Toepassingsgebied. Daken en gevels van alle gebouwen Straatmeubilair (banken...). Aandachtspunten. Verblinding Opletten voor “captatie” van lange- en kortgolvige straling binnen het stadsweefsel, vooral in een omgeving met dicht op elkaar staande hoogbouw Minder warmtewinsten in de winter Onderhoud. Extra voordelen. Lagere binnentemperatuur in de zomer. Praktijkvoorbeelden warmteopname beheersen. Bekijk voorbeelden om warmteopname te beheersen

• Problematiek: droogte, hitte, +1
• Maatregel: ruimte voor water

Voorbeelden. Seizoensberging en waterbuffers Infiltratiebekkens of –greppels Wadi’s Baangrachten Kunstmatige vijvers Waterpleinen. Toepassingsgebied. Parken Private en gemeenschapstuinen Publiek domein in het algemeen: pleinen, straten… Privaat domein Kelders, parkings…. Extra voordelen. Biodiversiteit (mits aangepaste inrichting) Irrigatie via beplanting Mogelijkheden voor zuivering. Aandachtspunten. Onderhoud Capaciteit en vervuiling van afstromend water Werking afhankelijk van bodemgesteldheid. Extra voordelen. Sociaal, recreatie. Praktijkvoorbeelden ruimte voor water. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: hitte
• Maatregel: ruimte voor water

Voorbeelden. Vlonders Pleziervaart Tijdelijk strand Publieke ruimtes aan de waterkant. Toepassingsgebied. Langs waterlopen, plassen…. Aandachtspunten. Veiligheid Onderhoud. Extra voordelen. Sociaal, recreatie. Praktijkvoorbeelden ruimte voor water. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: hitte
• Maatregel: ruimte voor water

Voorbeelden. Rietkragen Broekbossen Groene eilanden Waterplanten Bomen tot aan de waterlijn. Toepassingsgebied. Overal langs rivieren en waterelementen (landelijk – stedelijk). Aandachtspunten. Scheepvaart Recreatie Vervuiling van het water Onderhoud. Extra voordelen. Biodiversiteit. Praktijkvoorbeelden afschermen in de praktijk. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: hitte
• Maatregel: ruimte voor water

Voorbeelden. Vernevelinstallaties Straatsprinklers Fonteinen. Toepassingsgebied. Openbare parken Pleinen. Aandachtspunten. Onderhoud - algengroei Ziektes (legionella) Verlies van water (bij niet-gesloten circuit en door verdamping) Mogelijk druk op grondwaterlagen die ook op de droge momenten onder druk komen; het water moet vooral voor hoogwaardige doelen gevrijwaard worden. Extra voordelen. Bindt stofdeeltjes Recreatie. Praktijkvoorbeelden afschermen in de praktijk. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: hitte
• Maatregel: afschermen

Voorbeelden. (Poreuze) windschermen Luifels, pergola’s, loggia’s, arcades… Glazen overkappingen Bomen. Toepassingsgebied. Publieke ruimte (straten, pleinen…). Aandachtspunten. Mogelijkheid om te verwijderen/openen naargelang het seizoen Onderhoud van doorschijnende elementen. Extra voordelen. Aantrekkelijke publieke plaats. Praktijkvoorbeelden afschermen in de praktijk. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: wateroverlast
• Maatregel: afschermen

Voorbeelden. Drijvende gebouwen Gebouw als dijk Constructie op pijlers Peil van het gelijkvloers verhogen. Toepassingsgebied. In overstromingsgebieden, nabij rivieren. Aandachtspunten. Kostprijs Beleving vanop maaiveld, relatie met het publieke domein. Praktijkvoorbeelden afschermen in de praktijk. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: wateroverlast
• Maatregel: afschermen

Voorbeelden. Kustverdedigingswerken Keermuur tegen hoogwater Gebouw als dijk. Toepassingsgebied. Overal langs water (landelijk – stedelijk). Extra voordelen. Overal langs water (landelijk – stedelijk). Aandachtspunten. Toegankelijkheid Hoogteverschil met achterliggend land (inkijk, toegankelijkheid, uitzicht) Onderhoud van de waterzijde na hoogwater. Praktijkvoorbeelden afschermen in de praktijk. Bekijk voorbeelden van afschermen in de praktijk

• Problematiek: droogte, wateroverlast
• Maatregel: ruimte voor water

Voorbeelden. Captatie i.f.v. irrigatie via beplanting (bomen, groendaken, groengevels…) Captatie i.f.v. landbouw Andere vormen van watergebruik. Toepassingsgebied. Ondergronds – bovengronds Stedelijk – landelijk. Extra voordelen. Biodiversiteit (mits aangepaste inrichting) Recreatie (mits aangepaste inrichting) Bluswater Mogelijkheid tot opwaardering van het water door zuivering. Aandachtspunten. Grote statische watermassa’s kunnen ’s nachts bijdragen tot het stedelijk hitte-eilandeffect Bij open toepassing: ongedierte, muggen, ziektes…. Praktijkvoorbeelden ruimte voor water in de praktijk. Bekijk voorbeelden over ruimte voor water in de praktijk

• Problematiek: droogte, wateroverlast
• Maatregel: ruimte voor water

Voorbeelden. Ruimte voor de zomer-winterbedding van rivieren. Toepassingsgebied. Overal langs rivieren (stedelijk – landelijk). Extra voordelen. Overstromingsbescherming Biodiversiteit Vrijwaren van de openheid van het landschap Structuurkwaliteit Eenvoudiger onderhoud Verhoogde beleving van watersystemen Verhoging van het zelfzuiverend vermogen Multifunctioneel ruimtegebruik. Aandachtspunten. Extra ruimte-inname Beperkingen in gebruik. Praktijkvoorbeelden ruimte voor water in de praktijk. Bekijk voorbeelden over ruimte voor water in de praktijk

• Problematiek: droogte, hitte, +1
• Maatregel: bebossen

Voorbeelden. Boomgaard Historisch bos Speelbos Agroforestry Parkbos. Toepassingsgebied. Stadsrand (in minder mate in het centrum). Extra voordelen. Biodiversiteit Gezondheidsvoordelen als gevolg van uitkijk op groen Sociaal, recreatie Landschappelijke/stedelijke structuur. Aandachtspunten. Toegankelijkheid Beheer en onderhoud Beperkt gebruik mogelijk, beperkte flexibiliteit. Praktijkvoorbeelden om te bebossen. Bekijk voorbeelden om te bebossen