Zelfstandige in bijberoep

U kunt zelfstandige zijn in hoofdberoep of in bijberoep.

In hoofdberoep betekent dat uw zelfstandige activiteit uw belangrijkste bezigheid is. U hebt geen arbeidsovereenkomst met een werkgever. U bent dus geen werknemer die in loondienst voor een baas werkt.
In bijberoep betekent dat u boven op uw werk in loondienst ook een zelfstandige activiteit uitoefent. U hebt dus als werknemer een arbeidsovereenkomst met een werkgever, maar daarnaast werkt u ook nog voor eigen rekening, bijvoorbeeld na de werkuren of in het weekend.

Voorwaarden

U kunt alleen zelfstandige in bijberoep zijn in de volgende gevallen:

U werkt naast uw zelfstandige activiteit ook nog als werknemer in loondienst voor een werkgever:
- Als arbeider of bediende werkt u minstens de helft van het aantal uren van een voltijdse presteren. Hoeveel uren dat is, kunt u opzoeken in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) die is afgesloten voor uw bedrijf of, als er geen cao is, in het paritair comité voor uw sector.
- Als ambtenaar werkt u ten minste de helft van het aantal arbeidsuren van een voltijdse betrekking. Een voltijdse betrekking loopt over ten minste 8 maanden of 200 dagen per jaar. Mogelijk hebt u als ambtenaar ook de toestemming van uw werkgever nodig. U doet er dus goed aan dat tijdig na te vragen.
- Als u in het onderwijs staat en een vaste benoeming hebt, werkt u minstens 6/10 van een volledig uurrooster. Als contractueel werkt u minstens halftijds (minstens 5/10 van een volledig uurrooster).

Als u niet aan aan die voorwaarde voldoet, kunt u niet als zelfstandige in bijberoep werken. In dat geval bent u verplicht als zelfstandige in hoofdberoep te werken

U wordt wél als zelfstandige in bijberoep beschouwd als u:

naast uw zelfstandige activiteit niet in loonverband werkt, maar toch recht op een rust- of invaliditeitspensioen opbouwt, bijvoorbeeld via
- tijdskrediet: onder bepaalde voorwaarden kunt u gedurende 12 maanden een zelfstandige activiteit cumuleren met de uitkeringen voor voltijds tijdskrediet. Neem voor meer informatie contact op met de RVA.
- Vlaams zorgkrediet: op voorwaarde dat u die zelfstandige activiteit bij de start van het Vlaams zorgkrediet al minstens 3 maanden uitoefent en dat u voltijds onderbreekt. In dat geval kunt u uw uitkering maximaal 12 maanden lang cumuleren met uw zelfstandige activiteit.
naast de inkomsten uit uw zelfstandige activiteit ook een uitkering krijgt in het raam van de sociale zekerheid, zoals een werkloosheidsuitkering (weliswaar onder strikte voorwaarden).

Administratieve formaliteiten

De zelfstandige activiteit in bijberoep is geen apart sociaal statuut. Als u zelfstandige in bijberoep wilt worden, moet u dezelfde formaliteiten vervullen als de zelfstandige in hoofdberoep.

Als zelfstandige in bijberoep betaalt u ook, net als de zelfstandige in hoofdberoep, sociale bijdragen en bent u aangesloten bij een socialeverzekeringsfonds. Voor de berekening van de bijdragen voor een zelfstandige in bijberoep kijkt men in principe naar het netto-inkomen van drie jaar tevoren. Aangezien men voor een beginnende zelfstandige geen drie jaar terug kan gaan, mag u in die aanloopperiode een voorlopige bijdrage betalen. Dat mag de 'forfaitaire minimumbijdrage' zijn, maar het mag, als voorzorgsmaatregel, ook meer zijn. Achteraf, als uw werkelijke inkomsten bekend zijn, wordt de voorlopige bijdrage aangepast en zult u de definitieve bijdrage aangerekend worden.

Voor- en nadelen

Een zelfstandige activiteit in bijberoep kan interessant zijn, maar u moet de voordelen en de nadelen goed inschatten en tegenover elkaar afwegen.

Voordelen:

U verdient een extra inkomen.
U behoudt de socialezekerheidsrechten die voorvloeien uit uw activiteit als loontrekkende of ambtenaar.
De uitgaven die u maakt in het kader van uw bijberoep, kunt u als beroepskosten aftrekken.
Als u btw-plichtig bent en geen vrijstelling van btw-verplichtingen geniet, kunt u de btw terugvorderen die u betaalt op uw uitgaven in het kader van uw bijberoep.
Het statuut in bijberoep kan een ideale springplank zijn voor wie zelfstandige in hoofdberoep wil worden maar nog niet meteen de stap wil of kan zetten.

Nadelen:

U bouwt geen (extra) sociale rechten op. De sociale bijdragen die u betaalt, zijn louter solidariteitsbijdragen. U hebt dus geen recht op (extra) uitkeringen binnen de sociale zekerheid van de zelfstandigen (gezinsbijslag, pensioen, faillissementsverzekering, ...).
U wordt zwaarder belast. De inkomsten uit uw nevenactiviteit komen boven op uw andere inkomsten, waardoor ze in een hogere belastingschijf terecht kunnen komen.
Uw zelfstandige activiteit kan veel tijd en inspanningen van u eisen, wat uw privéleven of uw beroepsactiviteit als werknemer of ambtenaar niet in het gedrang mag brengen.

Fiscale verplichtingen

btw

Zelfstandigen in bijberoep die onderworpen zijn aan de btw-reglementering, moeten ook een btw-aangifte doen en btw-bijdragen betalen. Maar als uw inkomsten onder 25.000 euro blijven, dan kunt u een vrijstelling van btw-verplichtingen vragen. U hoeft dan geen btw-aangifte te doen en ook geen btw aan te rekenen op uitgaande facturen. U mag dan ook geen btw recupereren van de inkomende facturen. Meer informatie over de btw-vrijstellingsregel(opent in nieuw venster) vindt u op de website van de FOD Financiën.

Belastingen

De inkomsten uit uw nevenactiviteit komen boven op uw andere inkomsten, waardoor ze in een hogere belastingschijf terecht kunnen komen. Zoals elke zelfstandige moet u ook trimestriële voorafbetalingen doen, al naargelang het inkomen uit uw bijberoep, om zo belastingvermeerderingen te vermijden.

Boekhoudkundige verplichtingen

Voor een activiteit in bijberoep hebt u, zoals alle zelfstandigen, boekhoudkundige verplichtingen. Die variëren volgens de omzet en de juridische vorm die u hebt gekozen voor uw activiteit. Voor vennootschappen zijn de regels strikter, voor detailhandelaars en kleine ondernemingen bestaan er vereenvoudigde regels.