Onderwijssysteem en studiebewijzen uit Oekraïne ter vergelijking met Vlaamse studiebewijzen
Deze pagina bevat informatie over het onderwijssysteem in Oekraïne. Je ontdekt met welke Vlaamse studiebewijzen je bepaalde studiebewijzen uit Oekraïne kunt vergelijken.
Versie 1.0 – 01/06/2024
Versie 2.0 - 7/10/2025
De informatie op deze pagina’s wordt ad-hoc bijgewerkt. NARIC-Vlaanderen kan niet aansprakelijk worden gesteld voor verkeerd gebruik van de informatie, zie: disclaimer van de Vlaamse Overheid.
Onderwijsniveaus Oekraïne
- Stap 1
Kleuteronderwijs
Dit onderwijsniveau heet in het Oekraïens ‘Дошкільна освіта’ of ‘Doshkil’na osvita’.
Wanneer kinderen 3 jaar oud zijn, starten ze meestal in het kleuteronderwijs. Vanaf 5 jaar geldt er leerplicht en moet elk kind onderwijs krijgen. Dit kan thuis of op school.
Lager onderwijs (graad 1-4)
Dit onderwijsniveau heet in het Oekraïens ‘Початкова середня освіта’ of ‘Potsjatkova serednja osvita’.
Vanaf hun 6 jaar gaan leerlingen naar het basisonderwijs. Hier krijgen ze onder andere les in taal, wiskunde, muziek en lichamelijke opvoeding. Na het vierde jaar moeten ze slagen voor een evaluatie om door te stromen naar het lager secundair onderwijs.
Vergelijking Vlaamse en Oekraïense lager onderwijs
Leeftijd Jaar Onderwijsniveau Vlaanderen Onderwijsniveau Oekraïne 6-7 jaar 1 Lager onderwijs jaar 1 Lager onderwijs jaar 1 7-8 jaar 2 Lager onderwijs jaar 2 Lager onderwijs jaar 2 8-9 jaar 3 Lager onderwijs jaar 3 Lager onderwijs jaar 3 9-10 jaar 4 Lager onderwijs jaar 4 Lager onderwijs jaar 4 10-11 jaar 5 Lager onderwijs jaar 5 Lager secundair onderwijs jaar 1 11-12 jaar 6 Lager onderwijs jaar 6 Lager secundair onderwijs jaar 2 12-13 jaar 7 Secundair onderwijs jaar 1 Lager secundair onderwijs jaar 3 13-14 jaar 8 Secundair onderwijs jaar 2 Lager secundair onderwijs jaar 4 14-15 jaar 9 Secundair onderwijs jaar 3 Lager secundair onderwijs jaar 5 15-16 jaar 10 Secundair onderwijs jaar 4 Hoger secundair onderwijs jaar 1 16-17 jaar 11 Secundair onderwijs jaar 5 Hoger secundair onderwijs jaar 2 17-18 jaar 12 Secundair onderwijs jaar 6 Sinds 2018: hoger secundair onderwijs jaar 3 18-19 jaar 13 Secundair onderwijs jaar 7 (BSO) Secundair onderwijs (graad 5-9)
Lager secundair onderwijs
Dit onderwijsniveau heet ‘Базова середня освіта’ of ‘Basova serednja osvita’ in het Oekraïens.
Het lager secundair onderwijs start vanaf het vijfde jaar, zodra de leerlingen 10 of 11 jaar zijn. Alle vakken zoals taal, wiskunde, wetenschappen, geschiedenis en een vreemde taal leren komen aan bod. Op het einde van het lager secundair onderwijs leggen de leerlingen examens af. Als ze slagen, ontvangen ze een certificaat. Als ze niet slagen, ontvangen ze alleen een rapport met een overzicht van de gevolgde vakken.
Voor 2019 heette dit certificaat ‘Свiдоцтво про базову загальну середню освiту’ of ‘Svidotstvo pro bazovu zahalʹnu serednyu osvitu’
(= Certificaat van algemeen secundair onderwijs).Sinds 2019 heet dit certificaat ‘Свідоцтво про здобуття базової середньої освіти’ of ‘Svidotstvo pro zdobuttia bazovoi serednoi osvity’
(= Certificaat van lager algemeen onderwijs).Hoger secundair onderwijs (graad 10-11, eventueel 12)
Dit onderwijsniveau heet ‘Повна загальна середня освіта’ of ‘Povna zahalʹna serednya osvita’ in het Oekraïens.
Wanneer leerlingen op hun vijftiende het lager secundair onderwijs beëindigen, kunnen ze ervoor kiezen om verder te studeren aan het hoger secundair onderwijs, al is dit niet verplicht. De opleiding, die 2 jaar duurt, wordt afgesloten met staatsexamens. Als ze hiervoor slagen, behalen de leerlingen hun certificaat en kunnen ze starten aan het hoger onderwijs.
Voor 2019 heette dit certificaat ‘Aтестат про повну загальну середню освіту’ of ‘Atestat pro povnu zahalʹnu serednyu osvitu’
(= Certificaat van algemeen hoger secundair onderwijs).Sinds 2019 heet dit certificaat ‘Свідоцтво про здобуття повної загальної середньої освіти’ of ‘Svidotstvo pro zdobuttia povnoi zagalnoi serednoi osvity’ (= Certificaat van volledig algemeen secundair onderwijs).
In 2018 werd beslist dat de duurtijd van het hoger secundair onderwijs een 3 jaar bedraagt. Wie nog in het oude systeem startte, mag dit afwerken. De regel gaat in voor leerlingen die vanaf 2018 gestart zijn in het basisonderwijs. De eerste diploma’s binnen het nieuwe systeem zullen bijgevolg pas vanaf 2030 uitgereikt worden.
- Stap 2
Dit onderwijsniveau heet in het Oekraïens ‘професійно-технічнa освітa’ of ‘profesijno-technitsjna osvita’.
In het secundair onderwijs kunnen leerlingen ook voor een specifieke beroepsopleiding kiezen. Ze volgen dan een opleiding aan een instelling voor professioneel onderwijs.
Een student kan kiezen om de opleiding te starten na het negende leerjaar (het vijfde jaar lager secundair onderwijs) of na het elfde leerjaar (tweede jaar hoger secundair onderwijs). Afhankelijk van de voorkennis duurt de opleiding tussen de één en de 4 jaar. Het programma bestaat uit technische en beroepsgerelateerde vakken.
Op het einde van de opleiding behalen deze leerlingen het diploma van gekwalificeerd werker (‘Диплом кваліфікованого робітника’). Leerlingen die in hun negende jaar starten en naast de technische en beroeps-gerelateerde vakken ook nog voldoende algemene vakken hebben opgenomen, kunnen deelnemen aan staatsexamens en zo ook het einddiploma hoger secundair onderwijs behalen.
- Stap 3
Na afronding van het lager of het hoger secundair onderwijs, leggen leerlingen staatsexamens af en ontvangen ze een van de volgende certificaten:
Certificaat van algemeen secundair onderwijs (voor 2019)
Benaming Oekraïne: Свiдоцтво про базову загальну середню освiту/Svidotstvo pro bazovu zahalʹnu serednyu osvitu
Certificaat van lager secundair onderwijs (sinds 2019)
Benaming Oekraïne: Свідоцтво про здобуття базової середньої освіти/Svidotstvo pro zdobuttia bazovoi serednoi osvity
Certificaat van hoger secundair onderwijs
Certificaat van algemeen hoger secundair onderwijs (voor 2019): Aтестат про повну загальну середню освіту/Atestat pro povnu zahalʹnu serednyu osvitu
Certificaat van volledig algemeen secundair onderwijs (sinds 2019): Свідоцтво про здобуття повної загальної середньої освіти/Svidotstvo pro zdobuttia povnoi zagalnoi serednoi osvity
Hierna kunnen leerlingen starten in het hoger onderwijs (junior bachelor of bachelor). De toelating tot een opleiding wordt bepaald op basis van de vooropleiding, met de resultaten van de staatsexamens als belangrijk criterium. Studenten die een opleiding starten na het lager secundair onderwijs, moeten aanvullende algemeen vormende vakken volgen.
Nationaal kwalificatieraamwerk
Het Oekraïens nationale kwalificatieraamwerk bestaat uit 8 niveaus en is gebaseerd op het European Qualifications Framework (opent in nieuw venster)(EQF). In 2016 werd het ‘National Qualifications Framework’ (NQF) gekoppeld aan het EQF. Het National Qualifications Agency (in het Engels)(opent in nieuw venster) (NQA) is verantwoordelijk voor de inschaling.
Beoordelingssystemen
Vergelijking Oekraïense en Vlaamse studiebewijzen
Oekraïens diploma | Overeenkomstig studiebewijs in Vlaanderen |
|---|---|
Getuigschrift van onvolledig basis secundair onderwijs (9 jaar) Cвідоцтво про здобуття базової середньої освіти | Getuigschrift van eerste graad van secundair onderwijs*
|
Getuigschrift van volledig algemeen hoger secundair onderwijs Cвідоцтво про здобуття повної загальної середньої освіти
| Getuigschrift van tweede graad van secundair onderwijs* |
Junior specialist (tot 2023) Диплом молодшого спеціаліста | Graduaat / HBO5 |
Junior (professional) bachelor (vanaf 2023) Диплом (фахового) молодшого бакалавра | |
Bachelor | Bachelor |
Specialist (tot 2022) | Master** |
Master | |
Kandidaat in de wetenschap (tot 2021)*** Диплом кандидата наук | Doctoraat/PhD |
Doctor of Philosophy / Doctor in Arts (vanaf 2021) Доктор філософії/Доктор мистецтва | |
Specialist diploma van herscholing (tot 2016) Диплом спеціаліста про перепідготовку | Bachelor/Master** |
| Junior Specialist - Nursing | Geen graduaat Verpleegkunde (VKS 5) |
*In specifieke gevallen is een gelijkwaardigheid met het Vlaamse diploma van volledig secundair onderwijs mogelijk.
** Afhankelijk van de aanwezigheid van een masterproef en of het al dan niet voldoet aan criteria van de Vlaamse master.
***Het diploma en de titel van Doctor of Sciences wordt sinds 31.03.2021 niet meer uitgereikt.
Gezondheidszorgberoepen
Erkenningsproces
Voor de volledige procedure voor Oekraïense aanvragers en een overzicht van de beroepen, zie: een gereglementeerd gezondheidszorgberoep uitoefenen in België.
Opleidingen geneeskunde
Alle artsen moeten allereerst een masteropleiding van 6 jaar tot basisarts te voltooien. Hierna kunnen ze zich specialiseren in een specifieke discipline aan de hand van een verplichte klinische stage (‘internatura’) die één tot 3 jaar duurt, afhankelijk van de specialisatie. Deze klinische stage wordt afgesloten met een examen. Aangezien het hier om een gereglementeerd beroep gaat, moeten afgestudeerden na afloop van de academische opleiding zich aan te melden bij het Ukraine Supreme Legal Council (in het Engels)(opent in nieuw venster) (USLC) om officiële toelating te krijgen tot het beroep. Hun erkenning moet om de 5 jaar vernieuwd worden.
Als afgestudeerden zich verder willen specialiseren, krijgen zij de mogelijkheid om dit te doen aan de hand van een klinische residentie van 2 tot 4 jaar. Studenten moeten wel 3 jaar ervaring hebben binnen de gekozen specialisatie (door bv. stage en/of werkervaring). Kandidaten worden toegelaten tot deze klinische residentie op basis van hun competenties.
Niveau | Duurtijd van de opleiding |
|---|---|
Masteropleiding tot basisarts | 6 jaar |
Verplichte klinische stage (internatura) | 1-3 jaar |
Klinische residentie | 2-4 jaar |
Kandidatuur in de Medische Wetenschappen | Minimaal 3 jaar |
Doctoraat in de Medische Wetenschappen | Minimaal 3 jaar |
KROK-examens
Sinds 1999 leggen studenten tijdens de opleiding op verschillende tijdstippen zogenaamde KROK-examens af. Deze examens worden afgenomen om na te gaan of studenten qua professionele kennis en vaardigheden voldoen aan de nationale kwalificatievereisten.
KROK-examens 1 en 2 zijn verplicht en worden afgelegd in het derde jaar en laatste jaar van de basisopleiding tot arts, tandarts en apotheker. Als studenten voor een KROK-examen slagen, ontvangen ze een certificaat. Met een KROK-1-examen wordt kennis van de fundamentele biomedische wetenschappen getoetst, bij het KROK-2 zijn dat de fundamentele beroepsgerichte disciplines.
Lerarenopleidingen
In Oekraïne is het beroep van leraar een . De Ukraine Supreme Legal Council (in het Engels)(opent in nieuw venster) (USLC) is het orgaan dat toeziet op wie er toegang toe krijgt. In het algemeen moeten studenten minstens één diploma hoger onderwijs behalen om leraar te worden. Tijdens hun opleiding kiezen ze voor één of meerdere specialisaties (vreemde taal en literatuur, geschiedenis, wiskunde, muzikale opvoeding, informatica, scheikunde,...)
Er kunnen 2 trajecten gevolg worden om leerkracht te worden. Afhankelijk van het behaalde diploma, krijgen afgestudeerden een bepaalde kwalificatie toegewezen (‘Assistant’, Teacher’, ‘Senior Teacher’, ‘Associate Professor’, ‘Professor’), waarvoor ze professionele toegang moet vragen bij de USLC.
Accreditatie en kwaliteit
Onderwijsinstellingen mogen alleen staatsdiploma’s uitreiken als de opleiding geaccrediteerd is. Deze staatsdiploma’s voldoen aan strikt opgestelde vereisten over lay-out. Voorbeelden van lay-outvereisten (in het Engels)(opent in nieuw venster) kunnen teruggevonden worden op de website van ENIC Ukraine. Voor opleidingen die niet geaccrediteerd zijn, mogen instellingen alleen documenten uitreiken die ze zelf opmaakten.
Hoger onderwijs
Voor hoger onderwijsinstellingen gelden 4 mogelijke accreditatieniveaus. Elk niveau komt overeen met een niveau van bekwaamheid om bepaalde onderwijsactiviteiten te kunnen organiseren.
Niveau I
Instellingen voor hoger onderwijs van het eerste accreditatieniveau (bv. de technische hogescholen) mogen opleidingen tot junior specialist organiseren.
Niveau II
Instellingen voor hoger onderwijs van het tweede accreditatieniveau mogen opleidingen organiseren die leiden tot het diploma van junior specialist en bachelor.
Niveau III
Instellingen voor hoger onderwijs van het derde accreditatieniveau (bv. instituten, conservatoria) mogen opleidingen organiseren die leiden tot het diploma van bachelor, specialist en bepaalde masteropleidingen.
Niveau IV
Instellingen voor hoger onderwijs van het vierde accreditatieniveau (bv. instituten, conservatoria, academies, universiteiten) mogen opleidingen organiseren die leiden tot het diploma van bachelor, specialist en master.
Documentbenamingen
Voor een vergelijking van Nederlandstalige en Oekraïense documentbenamingen, zie pagina’s voor aanvragers: documenten voor je aanvraag bij NARIC-Vlaanderen.
Controle echtheid studiebewijzen
NARIC-Vlaanderen voert bij elk onderzoek een authenticiteitsonderzoek uit. De diplomahouder moet hiervoor een aanvraag indienen bij NARIC-Vlaanderen.
Een groot aantal staatsdiploma’s dat sinds 2000 werd uitgegeven, staat geregistreerd in de Unified State Electronic Database on Education(opent in nieuw venster). Deze databank is eigendom van het ‘Ministry of Education and Science of Ukraine’. Het technische beheer wordt uitgevoerd door het staatsbedrijf ‘Inforesurs’.
Een aantal diploma’s worden echter alleen in papiervorm (een ‘boekje’) uitgegeven, waaronder:
Diploma’s uitgereikt voor 2000;
Diploma’s uitgereikt door militaire hoger onderwijsinstellingen
Diploma’s uitgereikt vóór 2015 aan buitenlandse studenten;
Omscholingsdiploma’s (‘диплом про перепідготовку diplom pro perepidgotovku’)
Diploma’s van universiteiten verbonden aan Binnenlandse Zaken.
Apostilles
Het ‘Ministry of Education and Science of Ukraine’ gebruikt apostilles op diplomadocumenten. Dit is een stempel die wordt aangebracht op ofwel het diploma zelf, ofwel op een apart blad dat aan het diploma wordt gebonden. De apostille bevestigt de authenticiteit van de handtekening van de persoon die het onderwijsdocument ondertekende, net als de authenticiteit van de zegel en de stempel die de handtekening aanvullen. De Oekraïense overheid wil het op deze manier voor haar burgers makkelijker maken om de authenticiteit van diplomadocumenten in het buitenland te bewijzen.