Oefencases voor het examen
Op deze pagina vindt u voorbeelden van de praktische cases die op het examen gevraagd worden, inclusief de antwoorden en de bijbehorende werkwijze.
Naast deze cases worden er ook theoretische vragen gesteld op het examen over de regelgeving, de energiescore en het energielabel.
Oefencase Energielabel
U bent aangesteld om een EPC NR op te maken voor een kantoor. Het kantoor wordt verwarmd met een condensatieketel op hoog calorisch aardgas. Op de parking zijn een aantal oplaadpunten aanwezig voor elektrische auto’s. Er liggen PV-panelen op het dak.
Tijdens uw inspectie merkt u volgende meters op:
- een AMR-meter voor de afname van het elektriciteitsnet
- een nutsmeter aardgas
- een AMR-meter voor de PV-productie
- een elektriciteitsmeter voor de laadpalen
Alle meterstanden werden door de gebouwbeheerder maandelijks bijgehouden in een Excel-bestand(Excel bestand opent in nieuw venster). De foto’s van de meters(PDF bestand opent in nieuw venster) zijn ook beschikbaar. U heeft ook de technische fiche(PDF bestand opent in nieuw venster) van de elektriciteitsmeter voor de laadpalen ontvangen.
Bereken op basis van deze informatie het energielabel. U mag bij de invoer van de meters een willekeurige foto gebruiken en u kan gebruik maken van een dummy EAN (vb. 541111111111111111).
Beantwoord vervolgens de volgende vragen met betrekking tot de manier waarop u het energielabel heeft berekend.
- Stap 1
Wat is de indicator voor langetermijndoelstelling die u bekomt? (Indien onbepaald voert u -100 in)
- Stap 2
Voldoet de meter voor de PV-productie aan de kwaliteitsvoorwaarden?
- Ja, deze meter voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden.
- Nee, deze meter voldoet niet aan de kwaliteitsvoorwaarden.
- Stap 3
Wat is het saldo van de meting van het meetpunt van de PV-panelen? (Indien deze meting niet dient ingegeven te worden voert u -100 in)
- Stap 4
Voldoet de meter van de laadpalen aan de kwaliteitsvoorwaarden?
- Ja, deze meter voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden
- Nee, deze meter voldoet niet aan de kwaliteitsvoorwaarden
- Stap 5
Hoe geeft u de meting van de laadpalen in?
- Deze meting dient niet ingevoerd te worden
- Als geëxporteerde stroom
- Als energiegebruik buiten de eenheid
- Als inkomende stroom
- Stap 6
Wat is het saldo van de inkomende stroom gas? (Indien deze meting niet dient ingegeven te worden voert u -100 in)
- Stap 1
0%
- Stap 2
Ja, de meter voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden.
- Stap 3
-100 kWh
- Stap 4
Ja, deze meter voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden
- Stap 5
Deze meting dient niet ingevoerd te worden
- Stap 6
69327 m³
Lees aandachtig de opgave!
Bepalen energiestromen:
Zie ook IP hoofdstuk VI
Filter uit de opgave welke energiestromen aanwezig zijn en maak hier eventueel een schets van.
Evalueer voor elke aanwezig meter of deze aan de kwaliteitsvoorwaarden voldoet:
Zie ook IP hoofdstuk VII.1.1
- Nutsmeters en groene stroom meters (waaronder ook AMR-meters) voldoen altijd aan de kwaliteitsvoorwaarden.
- Meter laadpalen: De meter voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden. Er staat namelijk Cl.1 wat staat voor klasse 1 van de IEC norm wat voldoet aan de kwaliteitsvoorwaarden. De klasse en bijhorende norm zijn ook af te lezen in de technische fiche van de meter.
Evalueer voor elke aanwezige meter of de meterstanden realistisch zijn:
Zie ook IP hoofdstuk VIII.1.2
In het excel-bestand is ook een grafiek gemaakt van de verschillende meterstanden, dit kan zeker helpen om te evalueren of het om een realistisch energiegebruik gaat.
- Nutsmeter elektriciteit: deze meterstanden stijgen relatief constant over de meetperiode. Dit is realistisch.
- Nutsmeter aardgas: De meterstanden stijgen significant tijdens de wintermaanden, in de zomermaanden werd er minder gas gebruikt. Dit is een logisch profiel voor verwarming met aardgas, waarbij in de zomermaanden er geen of beperkte warmtevraag is.
- PV-productie: De meterstanden van de PV-productie tonen dan weer het omgekeerde, met snellere stijging tijdens de zomermaanden dan tijdens de wintermaanden. Dit is ook een realistisch profiel want in de zomermaanden is er meer zon, dus meer elektriciteitsproductie.
- Laadpalen: Op de grafiek is te zien dat rond de zomer de meterstanden ineens zakken. Meterstanden tellen steeds op (behalve bij een terugdraaiende teller). Deze meterstanden zijn dus onrealistisch en mogen niet gebruikt worden bij het opstellen van het EPC NR.
Evalueer of alle verplichte metingen aanwezig zijn:
Zie ook IP hoofdstuk II.5
De PV-productie mag enkel ingevoerd worden wanneer er ook een meting voor injectie aanwezig is. Dit is hier niet het geval. Dus de meting voor de PV-productie mag niet ingevoerd worden.
Ook al mogen de metingen van de PV-productie en de laadpalen niet ingevoerd worden, toch worden alle niet-hernieuwbare energiestromen opgemeten. Hierdoor zijn wel alle verplichte metingen beschikbaar. De indicator voor de lange termijn doelstelling is daardoor 0% en niet onbepaald.
Oefencase Energiescore
U bent aangesteld om een EPC NR op te maken van een winkel. Tijdens uw plaatsbezoek verzamelt u de onderstaande gegevens:
- Het gebouw bestaat uit een winkelgedeelte en een magazijn. Het gebouw is volledig vrijstaand. Hieronder vindt u een schets van het gebouw.
- De voorgevel is Zuid-gericht en is hieronder weergegeven. De andere gevels bevatten geen gevelopeningen.
- De inkomdeur is een aluminiumschuifdeur in dubbel glas zonder coating waarbij u het volgende in het glas afleest:
- De vloer op volle grond bestaat uit beton en er is geen luchtlaag of isolatielaag aanwezig. De gevel bestaat uit een skeletstructuur. Uit uw visuele inspectie blijkt dat er PUR-platen van 10cm dik in het dak aanwezig zijn (waar u ook een foto van trok). Langs de binnenzijde van het gebouw trekt u volgende foto van de dakstructuur:
- De winkel en het magazijn worden verwarmd door middel van een verwarmingsbatterij in de luchtgroep aangesloten op een condenserende ketel op hoogcalorisch aardgas en radiatoren aangesloten op dezelfde condenserende ketel.
- Er is een luchtgroep aanwezig voor mechanische toe- en afvoerventilatie. Volgens de eigenaar is er een warmtewisselaar aanwezig. U kan echter zelf geen warmtewisselaar vaststellen en de eigenaar heeft ook geen bewijzen hiervoor.
- Alle verlichting wordt bediend met handmatige schakelaars. Het magazijn wordt verlicht met LED-verlichting. U trekt volgende detailfoto van de verlichting in de winkel:
Bereken op basis van deze informatie de energiescore van de winkel. U mag een willekeurig adres gebruiken om deze case te simuleren. Beantwoord vervolgens de volgende vragen met betrekking tot de wijze waarop u de energiescore heeft berekend.
- Stap 1
Wat is de energiescore die u bekomt voor deze winkel? (in kWh/m²jaar)
- Stap 2
Is dit een publiek en/of overheidsgebouw? U kan meerdere antwoorden aanduiden.
- Publiek gebouw
- Overheidsgebouw
- Geen van beide
- Stap 3
Wat is de bruikbare vloeroppervlakte?
- Stap 4
Geometrie gevels
- Wat is het percentage gevel naar buiten?
- Wat is het percentage gevel naar volle grond?
- Wat is het percentage gevel naar AOR of kelder?
- Wat is het percentage gevel naar AVR?
- Vinkt u het vakje poorten of deuren aan?
- Ja
- Nee
- Wat is het percentage vensters? Indien dit vakje niet aangeduid moet worden vult u 0% in.
- Stap 5
Plat dak: Wat is het daktype?
- Massief: Beton
- Massief: Baksteen of gebakken klei
- Massief: Hout
- Massief: onbekend
- Skeletbouw: Metalen afwerking
- Skeletbouw: Niet-metalen afwerking
- Onbekend
- Stap 6
Plat dak: Hoe voert u de luchtlaag in?
- Aanwezig
- Afwezig
- Onbekend
- Stap 7
Plat dak: Hoe voert u de isolatielaag in? (Indien een isolatielaag aanwezig is dient u steeds 3 antwoorden aan te vinken namelijk de lambda-waarde, de dikte en de aanwezigheid van een onderbreking)
- Er is geen isolatielaag aanwezig
- Lambda-waarde: 0,024 W/mK
- Lambda-waarde: 0,030 W/mK
- Lambda-waarde: 0,033 W/mK
- Lambda-waarde: onbekend
- Dikte: 10 cm
- Dikte: 12 cm
- Dikte: 14 cm
- Dikte: onbekend
- Onderbreking isolatie: afwezig
- Onderbreking isolatie: aanwezig
- Onderbreking isolatie: onbekend
- Stap 8
Hoeveel installaties voor ruimteverwarming maakt u aan?
- Stap 9
Hoeveel ruimteclusters voor ruimteverwarming maakt u aan?
- Stap 10
Duid de installatie(s) aan die u invoert voor verwarming van het winkelgedeelte. U kan meerdere antwoorden aanduiden.
- Er is geen installatie voor verwarming gekoppeld aan het winkelgedeelte.
- Condenserende ketel met afgifte radiatoren en distributie water.
- Condenserende ketel met afgifte radiatoren en distributie koelmiddel.
- Condenserende ketel met afgifte luchtverwarming en distributie water.
- Condenserende ketel met afgifte luchtverwarming en distributie lucht.
- Condenserende ketel met afgifte luchtverwarming en distributie water/lucht.
- Éen of meerdere installaties die hierboven niet genoemd zijn.
- Stap 11
Welk type verlichtingstechnologie voert u in?
- Er is geen installatie voor verlichting
- LED
- Buisvormige fluorescentielamp, type T5
- Buisvormige fluorescentielamp, andere dan type T5
- Hogedruk gasontladingslamp
- Compact fluorescentielamp
- Gloeilamp of (eco)halogeenlamp
- Andere
- Onbekend
- Stap 12
Welke daglichtregeling voert u in voor de verlichting?
- Er is geen installatie voor verlichting
- Automatisch
- Manueel
- Geen of onbekend
- Stap 1
488 kWh/m²jaar. Op het examen worden alle antwoorden die maximaal 10% afwijken van het correcte antwoord ook correct gerekend. In dit geval zijn dus alle antwoorden tussen 439 en 536 kWh/m²jaar correct.
- Stap 2
Geen van beide
- Stap 3
750 m²
- Stap 4
Gevel naar buiten:
- 60%
- 0%
- 0%
- 40%
- Nee
- 5%
- Stap 5
Skeletbouw: Metalen afwerking
- Stap 6
Onbekend
- Stap 7
- Lambda-waarde: onbekend
- Dikte: 10 cm
- Onderbreking isolatie: onbekend
- Stap 8
2
- Stap 9
1
- Stap 10
- Condenserende ketel met afgifte radiatoren en distributie water.
- Condenserende ketel met afgifte luchtverwarming en distributie water/lucht.
- Stap 11
Buisvormige fluorescentielamp, type T5
- Stap 12
Manueel
Lees aandachtig de opgave!
Algemene gebouw- en gebruikerskarakteristieken:
- Bestemming: het betreft een winkel dus dit is een ‘handelszaak’
- Specifieke functies: er is geen sprake van specifieke functies in de opgave.
- Publiek/overheidsgebouw: een winkel is geen publiek of overheidsgebouw. Zie IP hoofdstuk II.7.1
- Bruikbare vloeroppervlakte: 750m². Enkel de oppervlakte van het winkelgedeelte wordt meegenomen in het beschermd volume. Het gedeelte van het magazijn wordt uitgesloten uit het beschermd volume. Zie IP hoofdstuk II.7.3.3 en ook deze pagina voor meer informatie mbt de bepaling van het beschermd volume.
- Bouwlagen: er is één bouwlaag.
- Deel uitgesloten uit BV is aangevinkt, en de oppervlakte van 1000m² van het magazijn is hierbij ingevuld. Zie IP hoofdstuk II.7.3.4
- Bouwjaar: Het bouwjaar in onbekend.
- Type bebouwing: Het is een open bebouwing, want het gebouw is volledig vrijstaand. Zie IP hoofdstuk II.7.4.1
- Oriëntatie voorgevel: De gevel is zuidgericht zoals vermeld in de opgave. Zie IP hoofdstuk II.7.4.2
- De thermische massa is licht omdat de gevels en het dak uit een skeletstructuur bestaan. Zie IP hoofdstuk II.7.4.3
- Luchtdichtheid: de luchtdichtheid is onbekend.
Geometrie:
- Plat dak: volledig plat dak zoals aangegeven in de opgave = 100%.
- Vloer op volle grond: volledige vloer op volle grond = 100%.
- Gevels: De scheidingsmuur met het magazijn wordt ingevoerd als een begrenzing AVR. Deze muur is 50m van de volledige omtrek van 130m = 40%. De overige 60% is een gevel met begrenzing buiten. Zie IP hoofdstuk II.7.5.2
- Vensters: De enige gevelopening is de glazen schuifdeur. Aangezien het een glazen deur betreft wordt deze als venster ingevoerd en niet als deur. Het omvat slechts een klein deel van de volledige gevel daarom word de kleinst mogelijke oppervlaktefractie van 5% gekozen. Zie IP hoofdstuk V.4
Opbouw schildelen
Plat dak:
- Percentage met deze opbouw = 100%. Er is maar één soort dakopbouw.
- U-waarde bekend? Niet aangevinkt want er is geen U-waarde bekend.
- Daktype: Skeletbouw. Op de foto van de dakstructuur langs de binnenzijde kan u afleiden dat het om een skeletstructuur gaat. Zie IP hoofdstuk V.1.3.3
- Type afwerking: Metalen afwerking. U kiest voor deze optie omdat de afwerking onbekend is, en dit de meest nadelige keuze is.
- Isolatielaag: Aanwezig. In de opgave staat dat u door middel van visuele inspectie PUR-platen van 10cm heeft vastgesteld.
- Lambda-waarde: Onbekend. Er is geen lambda-waarde gekend.
- Dikte: 100 mm.
- Isolatiemateriaal: PUR/PIR
- Type isolatie: In fabriek vervaardigd. Aangezien het PUR-platen betreft is dit isolatiemateriaal in een fabriek vervaardigd. Zie IP hoofdstuk V.1.6
- Onderbreking isolatie: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Luchtlaag: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
Gevel met begrenzing buiten:
- Percentage met deze opbouw = 100%. Er is maar één soort gevelopbouw.
- U-waarde bekend? Niet aangevinkt want er is geen U-waarde bekend.
- Geveltype: Skeletbouw. Zoals vermeld in de opgave. Zie IP hoofdstuk V.1.3.1
- Type afwerking: Metalen afwerking. U kiest voor deze optie omdat de afwerking onbekend is. Zoals in het IP (hoofdstuk V.1.3.1) aangegeven moet dan voor een metalen afwerking gekozen worden.
- Isolatielaag: Afwezig. Er is geen informatie beschikbaar dus dan duidt u afwezig aan.
- Luchtlaag: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
Vloer met begrenzing volle grond:
- Percentage met deze opbouw = 100%. Er is maar één soort vloeropbouw.
- U-waarde bekend? Niet aangevinkt want er is geen U-waarde bekend.
- Vloertype: Massief. Aangezien het een betonnen vloer betreft is dit een massieve constructie. Zie IP hoofdstuk V.1.3.2
- Type massief materiaal: Beton. Zoals vermeld in de opgave.
- Isolatielaag: Afwezig. Zoals vermeld in de opgave.
- Luchtlaag: Afwezig. Zoals vermeld in de opgave.
Venster in gevel:
- Percentage met deze opbouw = 100%. Er is maar één soort venster, de schuifdeur.
- U-waarde bekend? Niet aangevinkt want er is geen U-waarde bekend.
- U-waarde glas: 1,1 W/m²K. Dit kan u aflezen in de afstandshouder van het glas op de foto. Zie IP hoofdstuk V.2.2
- g-waarde glas: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Type beglazing: Dubbele beglazing, zonder coating. Aangegeven in de opgave.
- U-waarde profiel bekend? Niet aangevinkt want er is geen U-waarde bekend.
- Type profiel: Metaal, aanwezigheid van thermische onderbreking onbekend. In de opgave wordt aangegeven dat het over een aluminium schuifdeur gaat, dit is dus metaal. Er is verder geen informatie beschikbaar over de thermische onderbreking. Zie IP hoofdstuk V.2.5
Opwekkers:
Condenserende ketel:
- Energiedrager: Aardgas - hoog calorisch. Zoals aangegeven in de opgave.
- Toepassingen: Ruimteverwarming. In de opgave wordt aangegeven dat de condenserende ketel instaat voor de ruimteverwarming.
- Locatie condenserende ketel: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Fabricagejaar: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Thermisch vermogen: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Testrendemnet deellast: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Geen labels aangevinkt, want geen informatie hierover beschikbaar.
Ventilatie:
- Toepassingen: Ventilatie.
- Type ventilatie: Mechanische toe- en afvoerventilatie. Zoals aangegeven in de opgave.
- Soort regeling ventilatoren: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- WTW aanwezig? niet aangevinkt. U beschikt niet over een geldig bewijsstuk dat kan aantonen dat er een warmtewisselaar aanwezig is. Een mondelinge toelichting van de eigenaar is geen geldig bewijsstuk. Zie ook IP hoofdstuk I.4
Installaties
Ruimteverwarming:
U maakt in dit geval 2 installaties voor ruimteverwarming aan. Eén voor de verwarming met radiatoren en één voor de verwarming via de luchtgroep. U maakt één ruimtecluster aan van 100% en koppelt hieraan de 2 installaties, omdat beide installaties werken voor de volledige winkel.
Verwarming via luchtgroep:
- Ruimteverwarming type: Centraal.
- Opwekking: Condenserende ketel. Omdat de condenserende ketel het warm water voedt waarmee de lucht in de luchtgroep opwarmt.
- Afgiftesysteem type: Luchtverwarming. Een verwarmingsbatterij in een luchtgroep wordt gezien als luchtverwarming. Zie IP hoofdstuk IV.2.4.1
- Warmtetransportmedium: Water/Lucht. De warmte wordt in eerste instantie via water van de ketel getransporteerd naar de verwarmingsbatterij in de luchtgroep. Vervolgens wordt de warmte getransporteerd van de luchtgroep naar de verschillende ruimtes. Het transportmedium is dus een combinatie van water en lucht. Zie IP hoofdstuk IV.2.4.2
- Regeling verwarming per ruimte: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Combilus: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
Verwarming via radiatoren:
- Ruimteverwarming type: Centraal.
- Opwekking: Condenserende ketel. De warmte wordt via water van de condenserende ketel getransporteerd naar de radiatoren.
- Afgiftesysteem type: Radiatoren en/of convectoren.
- Warmtetransportmedium: Water. De warmte wordt via water van de condenserende ketel getransporteerd naar de radiatoren.
- Regeling verwarming per ruimte: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
- Combilus: Onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
Installatie voor ventilatie:
U maakt één installatie aan en koppelt hieraan één ruimtecluster van 100%.
- Opwekker: Ventilatie.
- Type regeling: Geen of onbekend, want er is geen informatie hierover beschikbaar.
Installatie voor verlichting:
U maakt één installatie voor verlichting aan. De verlichting van het magazijn geeft u niet in want het magazijn ligt niet binnen het beschermd volume.
- Type verlichtingstechnologie: Buisvormige fluorescentielamp, type T5. Op de foto van de verlichting kan u aflezen dat het over een T5 verlichting gaat. Zie IP hoofdstuk IV.7.1.5
- Type bezettingsregeling: Manueel/ aan en uit. In de opgave is aangegeven dat er manuele schakelaars aanwezig zijn. Zie IP hoofdstuk IV.7.3.1
- Type daglichtregeling: Manueel. Aangezien er manuele schakelaars zijn, zal er steeds manuele daglichtregeling kunnen gebeuren. Zie IP hoofdstuk IV.7.3.2
- Percentage oppervlakte: 100%. Deze installatie omvat de volledige winkel.
Blijf op de hoogte
Schrijf u in op de EPC-nieuwsbrief