trema (taalkundige term, gebruik)
synoniem = deelteken
Het trema (¨) is een teken dat uit twee puntjes bestaat die boven een klinkerletter staan. Een trema geeft aan dat de klinkerletter niet samen met de voorgaande klinkerletter als één lange klank of tweeklank uitgesproken mag worden, maar dat er een nieuwe lettergreep begint. Het trema komt op de eerste letter van de nieuwe lettergreep.
Het trema wordt gebruikt om een verkeerde uitspraak te voorkomen bij combinaties van klinkertekens die met elkaar botsen in ongelede woorden, afleidingen, verbogen en vervoegde vormen. Klinkerbotsing komt daarin voor bij de volgende combinaties.
a+a: Kanaän
a+e: tetraëder
a+i: archaïsch
a+u: Emmaüs
e+e: reëel
e+i: beïnvloed
e+u: reünie
i+e: financiële
o+e: coëfficiënt
o+i: egoïst
o+o: coördinatie
o+u: Antinoüs
u+i: druïde
u+u: continuüm
In samenstellingen wordt klinkerbotsing voorkomen met een koppelteken, bijvoorbeeld in zee-egel, auto-ongeluk, milieu-inspectie.
De umlaut heeft dezelfde vorm als het trema, maar heeft een andere functie. Een umlaut geeft aan hoe een specifieke klinker uitgesproken moet worden, bijvoorbeeld in woorden van Duitse, Scandinavische of Turkse oorsprong, zoals einzelgänger, salonfähig, föhn, glühwein, knäckebröd en döner kebab.