Inflatie zet druk op de aankopen van groenten en fruit in 2022

Als gevolg van de hoge inflatie daalden de aankopen voor thuisverbruik van verse groenten vorig jaar met 5% in volume. In 2022 kocht de Belg gemiddeld 37 kg verse groenten en hij besteedde er 110 euro aan. Tomaat, wortel en ajuin vormden opnieuw de top drie van populairste groenten. Binnen de top tien was er vooral winst voor komkommer (+7%).
De aankopen van vers fruit daalden met 6% in volume in 2022. In 2022 kocht de Belg gemiddeld 41 kg vers fruit voor 127 euro. De banaan bleef in de fruitkorf op nummer één. De appel, op nummer twee, verloor flink terrein (-9%). Meloen (+4%) en aardbeien (+2%) waren de stijgers in de top tien; peren daalden met 8%.
Wat aankoopkanalen van verse groenten en vers fruit betreft wist de hard discount in crisistijd te groeien. Wat het buitenshuisverbruik betreft valt op dat het verbruik van groenten en fruit in de horeca steeg.
Dat alles leert VLAM uit consumentenonderzoeken via het GfK-panel van 6 000 Belgische gezinnen en de iVox/VLAM-consumptietracker bij 7 300 Belgen.

Groente- en fruitbestedingen te lijden onder hoge inflatie

Na de atypische coronajaren werd de consument in 2022 geconfronteerd met een torenhoge inflatie, die in oktober haar hoogtepunt bereikte (12,3%). De inflatie lag bij groenten (6,8%) en fruit (4,7%) lager dan het gemiddelde voor voeding (8,4%) maar toch kwamen de gekochte volumes van groenten en fruit onder druk. Het volume van verse groenten daalde vorig jaar met 5% en er is sprake van een kleine downtrading (-1,2%), een verschuiving naar goedkopere alternatieven of kanalen. Hierdoor bleven de groentebestedingen vorig jaar op peil (+0,2%). De volumedaling bij fruit (6%) was echter hoger dan de inflatie waardoor de fruitbestedingen vorig jaar daalden met 1,3%. De totale groente- en fruitbestedingen daalden in 2022 met 0,7% tot 237 euro per capita hetgeen 21 euro of 10% hoger is dan vóór corona (2019).

Aankopen van verse groenten dalen maar blijven hoger dan vóór corona

Door de inflatie steeg de gemiddelde groenteprijs vorig jaar van 2,81 naar 2,96 euro per kg. De aankopen van verse groenten daalden met 5% in volume per capita. Ten opzichte van 2019 kwamen de groenteaankopen in 2022 wel 5% hoger uit. In 2022 kocht de Belg gemiddeld 37,1 kg verse groenten en hij besteedde er 110 euro aan.

Bron: GfK Belgium en bewerkingen VLAM *herberekening van de gegevens vanaf 2016

Binnen het segment van verse groenten hebben de voorverpakte verwerkte groenten een aandeel van 10% in volume en 18% in bestedingen.

82% van de groenten wordt in verse vorm gekocht. Dus diepvriesgroenten en groenten in conserven of bokalen vormen slechts 18% van het groenteverbruik van de Belg.

De aankopen van vers fruit doen het minder goed dan groenten

De aankopen van vers fruit daalden in 2022 met 6% in volume per capita. Ten opzichte van 2019 lagen de fruitaankopen 3% lager. De gemiddelde fruitprijs steeg vorig jaar van 2,92 naar 3,06 euro per kg. Vorig jaar kocht de Belg gemiddeld 41,5 kg vers fruit voor 127 euro.

Bron: GfK Belgium en bewerkingen VLAM *herberekening van de gegevens vanaf 2016

Tomaat blijft de meest gekochte groentesoort

De tomaat blijft de koploper binnen het groenteassortiment met 5,22 kg per capita op de voet gevolgd door wortelen met 5,16 kg per capita en op de derde plaats ajuin met 3,87 kg per capita. Binnen het tomatensegment stagneert het belang van de kerstomaten. In waarde zijn deze kerstomaten het belangrijkste tomatensegment en nemen ze 39% van de tomatenomzet voor hun rekening. Binnen de groentetoptien kon enkel de komkommer (+7%) groeien. Andere groeiers buiten de top tien waren: andijvie (+17%), spruiten (+6%) en gemengde sla (+4%). Onze nationale trots ‘witloof ‘ viel sterk terug (-10% in volume) maar grondwitloof groeide dan weer fors (+51%).

Banaan blijft op 1

De banaan (7,71 kg per capita) blijft ook in 2022 de meest gekochte fruitsoort. De appel op nummer twee daalde met 9% meer dan gemiddeld. Jonagold blijft een stevige marktleider met 40% van de appelmarkt. Stijgers in de fruittoptien waren meloen (+4%) en aardbeien (+2%). Buiten de fruittoptien deden vooral frambozen (+10%), kersen (+8%) en avocado (+7%) het heel goed. De perenverkoop daalde met 8%. Conference blijft met ruim drie kwart van de perenverkoop veruit de belangrijkste variëteit.

Hard discount groeit in crisistijd

Wat aankoopkanalen van verse groenten en vers fruit betreft, zijn de klassieke supermarkten (DIS 1) met 53% marktaandeel stevig marktleider gevolgd door hard discount met 24%, die in crisistijd weet te groeien. Hard discount vergroot zijn marktaandeel van 21% in 2019 naar 24% in 2022. Op de derde plaats staat de buurtsupermarkt met 9% marktaandeel. Verse groenten en vers fruit zijn echte supermarktproducten geworden. 86% van de verkoop van verse groenten en fruit situeert zich in DIS 1, hard discount of buurtsupermarkt. De openbare markt stabiliseert, na een moeilijke coronaperiode, op 4% marktaandeel. De e-commerce blijft beperkt maar verdubbelt haar aandeel van 1% in 2016 naar nu 2%.

Het dagelijks verbruik van groenten bij de maaltijd staat onder druk

Naast de gegevens over het thuisverbruik verzameld door GfK Belgium heeft VLAM ook zicht op het totale verbruik van verse producten via de iVox/VLAM-consumptietracker bij 7 300 Belgen.

Hieruit blijkt o.a. dat op een gemiddelde dag in 2022 72% van de Belgen groenten at tegenover 75% in 2017. We noteerden een stijging van het belang van de thuisconsumpties/thuisverbruik in 2020 en 2021 als gevolg van de coronacrisis (sluiting horeca, thuiswerken,…) maar een daling van dit belang in 2022 tot onder het niveau van voor de coronacrisis (2017). 64% van de keren dat we groenten aten in 2022, was dit thuis en daarnaast ook nog 7% bij familie of vrienden. Werk/school was goed voor 10% en horeca voor 12% van het aantal eetmomenten met groenten (+3% tegenover 2017).

Het dagelijks verbruik van fruit blijft min of meer op peil

Op een gemiddelde dag in 2022 at 64% van de Belgen fruit tegenover 65% in 2017. Bij fruit merken we qua consumptieplaatsen dezelfde tendens als bij de groenteconsumptie, namelijk een stijging van het belang van de thuisconsumpties/thuisverbruik in 2020 en 2021, maar een daling van dit belang in 2022 tot onder het niveau van voor de coronacrisis (2017). 68% van de keren dat we fruit aten in 2022, was dit thuis en daarnaast ook nog 4% bij familie of vrienden. Werk/school was goed voor 14% en horeca voor 7% van het aantal eetmomenten met fruit. Het aandeel van fruit in de horeca is gestegen in 2022. In 2017 was dit aandeel slechts 1,5%.