1. Computers en besturingssystemen

   • Voorbeelden: desktop computers, laptops, tablets, smartphones, en hun software.
   • Eisen: zowel het toestel als het besturingssysteem moeten toegankelijk zijn, dus de hardware én de ingebouwde software.

2. Betaalautomaten en betaalterminals

   • Voorbeelden: betaalterminals in winkels, kassa’s met een self-checkout in supermarkten, automaten voor contactloos betalen.
   • Eisen: goed leesbaar scherm, duidelijke knoppen, goed leesbare informatie , ook toegankelijk voor blinde klanten of klanten met motorische handicap.

3. Mobiele apparaten

   • Voorbeelden: smartphones en tablets. Die vallen eigenlijk ook al onder computers en besturingssystemen.
   • Eisen: zowel het toestel als het besturingssysteem moeten toegankelijk zijn, dus de hardware én de ingebouwde software.

4. Ticketsystemen, check-in-kiosken en geldautomaten

   • Voorbeelden: automaten op stations om een treinticket te kopen, kiosken om zelf in te checken op luchthavens, geldautomaten om cash op te nemen.
   • Eisen: goed contrast, een scherm dat makkelijk is om te gebruiken, aangepaste mogelijkheden om gegevens in te voeren, zoals verhoogde toetsen en feedback via audio.

5. Elektronische lezers (e-readers)

   • Voorbeelden: apparaten om e-boeken te lezen en de e-boeken zelf.
   • Eisen: zowel het toestel als de inhoud moeten toegankelijk zijn, bijvoorbeeld via een schermlezer. Dat is software die de inhoud hardop voorleest.

6. Apparaten waarmee je naar televisie en andere media kijkt

   • Voorbeelden: digitale televisiedecoders, smart-tv’s met ingebouwde apps, streaming-apparatuur.
   • Eisen: makkelijk te gebruiken menu’s, ondersteuning voor ondertiteling en spraakbesturing.

• Elektronische communicatiediensten

  • Voorbeelden: telefoondiensten, zowel vast als mobiel, sms-diensten, internetproviders, chatdiensten.
  • Eisen: klanten met een handicap moeten al deze diensten en hun bijhorende websites en apps kunnen gebruiken, ook met hulpmiddelen.

• Audiovisuele mediadiensten

  • Voorbeelden: televisiediensten, on-demand videostreaming, andere online videodiensten.
  • Eisen: toegankelijkheid via ondertitels, audiobeschrijving en een toegankelijke interface.

• Bank- en betaaldiensten

  • Voorbeelden: internetbankieren, mobile banking-apps, betaalapps, online kredietaanvragen.
  • Eisen: gebruiksvriendelijk design, duidelijke taal, en je moet ze met een schermlezer kunnen gebruiken.

• E-boekdiensten

  • Verkoop en verdelen van e-boeken via online platformen.
  • Eisen: E-boeken zelf moeten toegankelijke formaten aanbieden, bijvoorbeeld grote lettertypes en ondersteuning voor schermlezers, de platformen die ze verkopen moeten toegankelijk zijn.

• E-commerce

  • Online sites en webshops waarop je een product of dienst kan kopen, of reserveren.
  • Ook kleinere webshops vallen hieronder, tenzij je een micro-onderneming bent. Zie ‘Uitzonderingen’. Maar zelfs dan is het aangeraden om je site zo toegankelijk mogelijk te maken.
    
    Het gaat om alle online diensten waarbij je als consument iets koopt of een contract of abonnement afsluit. En ook als je iets reserveert dat je achteraf betaalt, zoals een taxi of een tafeltje in een restaurant.
    
    Bijvoorbeeld:
    • Online winkels waar je kleding, boeken of huishoudelijke artikelen koopt via een website of app.
    • Platformen waar je een cursus, opleiding of lesmateriaal koopt.
    • Websites of apps waar je een contract afsluit, een abonnement neemt, of iets reserveert, bijvoorbeeld een verzekering, een abonnement op een maaltijdbox of een tijdschrift, of een overnachting in een hotel die je ter plaatse zal betalen.

• Sommige diensten die met vervoer te maken hebben

  • Voorbeelden: online ticketverkoop en check-in-processen voor trein, bus, tram, metro, touringcar, vliegtuig en boot.

  • Eisen: toegankelijkheid van de digitale kant van deze diensten, zoals websites, apps en kiosken om zelf een ticket te nemen.

Als overheid hebt u misschien apparaten zoals parkeerautomaten of een kiosk om een ticket te nemen. Moet u dan aan de EAA voldoen?

• Voor producten kijkt de EAA naar wie ze in de handel brengt. Dus de fabrikant, importeur of distributeur.
• Voor diensten kijkt de EAA naar wie die aan consumenten verleent. Dus de feitelijke dienstverlener.

Hoe gaat u daar als overheid mee om?

Producten

• Fabrikanten zijn vanaf 28 juni 2025 wettelijk verplicht om een product toegankelijk te maken als zij het in de handel brengen binnen de EU, voor het eerst of opnieuw. Ook importeurs en distributeurs moeten ervoor zorgen dat de producten die ze kopen toegankelijk zijn.
• Een overheid die zo’n product alleen koopt en gebruikt is in principe niet de fabrikant en brengt het product niet op de markt. Als overheid bent u dus niet rechtstreeks verantwoordelijk voor de productconformiteit in de zin van de EAA.

MAAR:

• In de praktijk zou u als overheidsdienst wél moeten nagaan of het product dat u aankoopt conform de EAA is, zeker als u daarmee een dienst verleent aan uw inwoners en bezoekers.
• Als u een toegankelijk product koopt, zorgt u ervoor dat het werkt voor iedereen, ook mensen met een handicap.
• Als u het aankoopt via een overheidsopdracht, dan moet het verplicht toegankelijk zijn volgens de wet op overheidsopdrachten.

Diensten

Iedere organisatie die een dienst die onder de EAA valt aan gebruikers aanbiedt, moet zorgen dat die dienst toegankelijk is. Of het nu een bedrijf of een overheid is.

Maar een lokale overheid moet natuurlijk alleen aan de EAA-vereisten voldoen als ze zélf een dienst zou verlenen uit de lijst hierboven.

Besluit

Zo zit het dus met apparaten zoals zelfbedieningskiosken of parkeerautomaten van een overheid.

• Fabrikant als aanbieder: de fabrikant die de kiosk of automaat op de markt brengt, moet aan de EAA-eisen voldoen.
• Overheid als aankoper voor een dienst die niet onder de EAA valt
  • Koopt u een kant-en-klaar product dat op de markt is vanaf 28 juni 2025? Of koopt u een al bestaand product na 28 juni 2030? Dan is het de verantwoordelijkheid van de fabrikant, importeur of distributeur dat dit product EAA-conform is.
  • Koopt u het via een overheidsopdracht, dan moet u voldoen aan de wet voor overheidsopdrachten en eisen dat het product toegankelijk is.
• Overheid als aankoper voor een dienst die onder de EAA valt
  • U moet voldoen aan de EAA. In België zijn er weinig tot geen diensten van lokale overheden in dat geval.

Praktisch

Koopt u bijvoorbeeld parkeerautomaten?

• Check dan of de leverancier of fabrikant kan aantonen dat de automaten EAA-conform en dus toegankelijk zijn. Zo werken ze voor iedereen en vermijdt u klachten.
• Doet u dat via een overheidsopdracht, zet het dan in uw technische specificaties en verwijs naar de EN 301 549 norm. Daarover leest u hieronder meer.

Dit is de belangrijkste Europese norm voor digitale toegankelijkheid(PDF bestand opent in nieuw venster). De norm bevat technische eisen:

• ICT-producten en -diensten, zoals websites, apps, software, hardware.

• Niet-ICT-producten met een digitaal onderdeel, bijvoorbeeld geldautomaten en zelfbedieningsterminals.

De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1 op niveau AA vormen de basis voor digitale toegankelijkheid onder de Europese norm EN 301 549.

De EAA vereist dat websites, apps en andere digitale diensten voldoen aan deze richtlijnen.

• Heel kleine bedrijven en organisaties. Als je minder dan 10 werknemers hebt en een jaaromzet of balanstotaal van 2 miljoen euro of minder. De EAA noemt dat een micro-onderneming.

• Bestaande producten: verkoop je producten die al voor 28 juni 2025 op de markt waren? Dan gelden de nieuwe regels nog niet meteen, tenzij je het product sterk aanpast of opnieuw op de markt brengt.

• B2B-verkoop: de EAA geldt ook niet voor de producten en diensten die bedrijven of organisaties rechtstreeks aan elkaar verkopen.

• Als het een onevenredige last zou zijn. Dat betekent dat het echt veel te moeilijk, te duur of technisch niet mogelijk zou zijn om aan de regels te voldoen. Dan moet je wel heel goed kunnen aantonen waarom het echt niet haalbaar is.