De fusie tussen Aalter en Knesselare in 2019 bracht niet alleen een groter grondgebied en meer inwoners met zich mee, maar ook nieuwe uitdagingen voor de politiek. Michael Ally zat in de meerderheid toen de fusie plaatsvond. Daarna verhuisde zijn partij naar de oppositie. Hij deelt zijn ervaringen over de veranderde rol van de oppositie, de invloed van de fusie op de bestuurscultuur en de impact van de stimuleringsmaatregelen.
- Fusienaam
Aalter
- Startdatum
1 januari 2019
- Bedrag schuldovername
14.217.500,00 euro
- Inwonersaantal nieuwe gemeente
29.787
- Oppervlakte nieuwe gemeente
119.85 km²
- Provincie
Oost-Vlaanderen
- Regio
Regio Gent
Meer expertise en meer slagkracht
“Voor echt kleine gemeenten is een fusie een noodzakelijke stap”, vindt gemeenteraadslid Michael Ally. “Kleine gemeenten missen vaak de middelen om gespecialiseerde medewerkers in dienst te nemen. Door de fusie van onze teams heeft het nieuwe Aalter nu meer expertise. Bijvoorbeeld rond ruimtelijke ordening en andere complexe dossiers. Daar winnen de bewoners bij.”
De Vlaamse overheid stimuleerde fusies door schuld over te nemen. “Dat was zeker een belangrijke bonus”, zegt Michael. “In ons geval werd er 15 miljoen euro aan schulden overgenomen, wat ruimte gaf voor investeringen in Aalter.”
Ook voor de werking van de politieke partijen was de fusie een opsteker. “In Knesselare was er bijvoorbeeld geen N-VA-afdeling. Dankzij de fusie konden geïnteresseerden betrokken worden bij de afdeling in Aalter. Met die grotere kern heb je ook meer slagkracht en kun je vlotter een goede, lokale afdeling uitbouwen.”
In Knesselare was er geen N-VA-afdeling, maar door de fusie konden geïnteresseerden zich aansluiten bij de afdeling in Aalter.
Besprekingen in de luwte
“Als meerderheidspartij stonden we destijds volledig achter de fusie. Al had het fusieproces zeker transparanter gekund. Want de voorbereidingen verliepen in de 2 gemeenten eerder in de luwte”, vertelt Michael. “De oppositiepartijen waren nog niet helemaal mee in het verhaal toen de fusie werd aangekondigd. De fusie werd dan ook vooral gestuurd vanuit Aalter, onder leiding van burgemeester Pieter De Crem. In 2022 belandde uiteindelijk ook onze partij in de oppositie, omdat we geen schepenwissel mochten doorvoeren van onze coalitiepartner.”
Grotere afstand tussen meerderheid en oppositie
Intussen ervaarde Michael dat de schaalvergroting jammer genoeg ook nadelen heeft. Zo is de toegankelijkheid van de politiek en het bestuur afgenomen, en werd de kloof tussen bestuur en burger groter. Michael: “In Knesselare kon je na de gemeenteraad nog samen op café gaan met de schepenen en de burgemeester. Er waren regelmatig informele momenten tussen meerderheid en oppositie, en er was meer ruimte voor debat.”
“Maar de sfeer in de raadzaal van het nieuwe Aalter is helemaal anders dan in het oude Knesselare. In het grotere bestuur verdwenen de informele contacten. Er is een bestuurscultuur met minder aandacht voor voorstellen die gelanceerd worden door de oppositie. Zo wordt het moeilijk om echt op het beleid te wegen.”
De oppositie botst in Aalter op een bijkomend probleem. Zo kreeg de nieuwe, gefuseerde gemeente 2 extra schepenen, maar geen extra gemeenteraadsleden. Dat maakt het volgens Michael moeilijker om het schepencollege goed te controleren. Hij stelt dat er beter ook extra gemeenteraadsleden waren voorzien, zodat de controlefunctie van de gemeenteraad gewaarborgd blijft.
Het is belangrijk om lokale initiatieven te ondersteunen en niet alles te centraliseren. De fusie hoeft niet het einde te zijn van het dorpsleven.
Advies voor andere gemeenten
Welke adviezen zou Michael aan andere gemeenten met fusieplannen geven? “Ten eerste: bewaak je middelen. In Aalter zorgt de schuldovername voor heel wat investeringsruimte. Maar veel van die middelen zijn snel opgebruikt aan prestigeprojecten om de voordelen van de fusie aan de inwoners te tonen. Daardoor is de schuld per inwoner in Knesselare nu hoger dan vóór de fusie.”
“Ten tweede: het is belangrijk om de eigenheid van je dorpskernen te bewaren. Die eigenheid wordt niet bepaald door de bestuurlijke structuur, maar door de mensen die zich engageren in het verenigingsleven. Zorg ervoor dat er ruimte blijft voor lokale initiatieven en probeer niet alles te centraliseren. De fusie hoeft niet het einde te betekenen van het dorpsleven – integendeel, met meer middelen kun je net lokale initiatieven versterken.”
“Met meer dan 30.000 inwoners hebben we nu de slagkracht om grotere projecten aan te pakken en efficiënter te werken. Het is aan de politiek om ervoor te zorgen dat ook de oppositie en de burger gehoord blijven worden.”
Weetje: in de beleidsperiode die start in 2025 neemt Michael de rol op van eerste schepen in Aalter.
Tijdlijn fusietraject
- Stap 23/52017
Principiële beslissing Aalter
- Stap 23/52017
Principiële beslissing Knesselare
- Stap 11/102017
Definitieve beslissing Aalter
- Stap 23/102017
Definitieve beslissing Knesselare
- Stap 4/52018
Bekrachtiging Vlaamse Regering
Aalter | Knesselare | |
---|---|---|
Provincie | Oost-Vlaanderen | Oost-Vlaanderen |
Regio | Gent | Gent |
Oppervlakte (km²) | 81,91 | 37,27 |
Inwoners (01/01/2018) | 20.548 | 8.236 |
Coalitie | CD&V-N-VA | Groep9910 |
Politiezone | Politiezone Aalter-Knesselare | Politiezone Aalter-Knesselare |
Hulpverleningszone | Brandweerzone Meetjesland | Brandweerzone Meetjesland |