Bij de metingen in de Neerstraat werd in de tweede helft van mei een gemiddelde PFAS-concentratie waargenomen van 15,3 ng/m³, terwijl het tijdelijk toetsingskader voor de jaargemiddelde concentratie 0,4 ng/m3 bedraagt. De metingen werden uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij.

Voorlopige meetresultaten voor de eerste helft van juni geven een waarde van 3,7 ng/m³. Dat is al een aanzienlijke daling maar nog altijd te hoog.

Die cijfers bevestigen de hypothese dat uitzonderlijke weersomstandigheden (droogte en wind) bijdragen tot de verhoogde waarden.

In die periode was het zeer droog weer en kwam de wind overwegend uit noord-noordoostelijke richting. Dat duidt erop dat de bron ten noorden van de meetpost in de Neerstraat ligt.

De meetwaarden en mogelijke oorzaken zijn in een overleg met experts van VMM, OVAM, Departement Zorg en de Omgevingsinspectie van het Departement Omgeving geanalyseerd. Maar een eenduidige bron kan nog niet aangewezen worden.

De Omgevingsinspectie van het Departement Omgeving zoekt nu verder naar de bron van die immissie. Tegelijk worden de lopende metingen verdergezet en nauwlettend opgevolgd, en worden bijkomende acties ondernomen.

“We begrijpen dat de inwoners van Zwijndrecht daarvan schrikken. Toch moeten we benadrukken dat er geen onmiddellijk gevaar voor de gezondheid van de omwonenden is. De norm is tenslotte gericht op het vermijden van langdurige blootstelling om chronische gezondheidseffecten, zoals verstoring van de immuniteit, te voorkomen. Toch moeten we als Vlaamse overheid ingrijpen om te vermijden dat dit probleem aanhoudt. We zullen extra maatregelen opleggen waar dat nodig is”, zegt PFAS-coördinator Hans Reynders.

Na de eerdere acties en maatregelen die ondernomen werden, en de veiligheidsmaatregelen die aan 3M werden opgelegd in de voorbije achttien maanden, grijpt de Omgevingsinspectie van het Departement Omgeving daarom in.

Zowel 3M als Lantis werden aangemaand om dringend bijkomende maatregelen te nemen om:

• verwaaiing van stof te vermijden
• bijkomende meetposten op hun terrein te installeren
• de frequentie van de metingen op te drijven.

Zo kan de exacte bron sneller en preciezer aangeduid worden.

Het naleven van de no regret-maatregelen blijft voor de bewoners heel belangrijk. Dit blijven de belangrijkste richtlijnen om blootstelling maximaal te beperken:

• Laat kinderen die buiten spelen goed de handen wassen,
• Eet geen eieren van kippen uit eigen tuin of zelfgekweekte groenten.

• Uit de meetresultaten blijkt veel PFOS in zwevend stof op meetplaats ZD08 (Neerstraat) van 17 mei tot 1 juni 2023: 14 ng/m³ (2-wekelijks gemiddelde). Van 1 tot 15 juni 2023 is er 3,6 ng/m³ PFOS gemeten.
• Ook de 3 andere EFSA-PFAS (PFOA, PFNA, PFHxS) waren duidelijk hoger dan op de andere meetplaatsen in die periode en dan in andere periodes. Daardoor bedraagt de som van de EFSA-PFAS 15,3 ng/m³ in de tweede helft van mei en 3,7 ng/m³ in de eerste helft van juni.

Bij 3M is nog altijd de veiligheidsmaatregel van 27 oktober 2021 van kracht waarin opgelegd werd dat het bedrijf maatregelen moest nemen om de diffuse emissies van PFAS zo veel mogelijk te vermijden. Daarvoor moest 3M onder meer maatregelen nemen om de verstuiving van braakliggende grond of stof op de site zo veel als mogelijk te vermijden.

• 3M wordt aangemaand om op basis van die veiligheidsmaatregel extra maatregelen te nemen om de verwaaiing van stof te verminderen.
• Verder zal het bedrijf aangemaand worden om een extra meettoestel op het terrein te plaatsen om met een verhoogde meetfrequentie de immissie van PFAS te bewaken.
• En het bedrijf moet onderzoeken of er nog mogelijke emissiepunten zijn die voor een verhoging van PFAS in de lucht kunnen zorgen.
• Ondanks de vaststelling dat er op het terrein tussen de E34 en de site van 3M geen vervuilde grond meer ligt, wordt Lantis ook aangemaand om extra maatregelen te nemen om verwaaiing van stof van dit terrein tussen de E34 en de site van 3M tegen te gaan.

• Actuele informatie – PFAS in de lucht: metingen in Zwijndrecht en omgeving