Studie: Motivaties, netwerken en toekomstplannen van Bulgaarse nieuwkomers in Waterschei (Genk)
Met de oproep wijkverbeteringscontracten ondersteunt het Vlaams Stedenbeleid sinds 2022 het aanpakken van uitdagingen in kwetsbare wijken. De wijkverbeteringscontracten spitsen zich vooral toe op uitdagingen die de ‘lokale’ draagkracht en hefbomen overstijgen. Wat de stad Genk betreft is het wijkcontract ‘Arbeidsmigratie Waterschei Instroom van vooral Turks-Bulgaarse arbeidsmigranten noopt Genk tot nieuwe en versterkte aanpak in Waterschei’ ingediend. Eind 2024 werd een kwalitatieve studie door onderzoeker Ivelina Balabanova Universiteit Hasselt opgeleverd.
De afgelopen jaren heeft de stad Genk een aanzienlijke toename van het aantal Bulgaarse migranten gekend, die nu de vierde grootste nationaliteit in de stad vormen. In 2024 telt Genk 893 geregistreerde inwoners van Bulgaarse nationaliteit. Veel blijven echter ongeregistreerd, wat een uitdaging vormt voor het bestuur en de lokale instituties. Waterschei kampt met hoge armoede- en werkloosheidscijfers en een diverse bevolking, en is tevens een belangrijke plek geworden voor Bulgaarse migranten. In de context van de uitdagingen waarmee Bulgaarse migranten worden geconfronteerd heeft de stad Genk recent een studie laten uitvoeren door de Universiteit Hasselt.
De aanbevelingen uit deze studie zijn bedoeld om Stad Genk te ondersteunen bij het ontwikkelen van een effectiever beleid om de uitdagingen van Bulgaarse migranten in Waterschei en Genk aan te pakken. De aanbevelingen die geformuleerd zijn in de studie zijn telkens aangevuld met concrete acties geclusterd rond acht thema’s: (1) de registratie, (2) de huisvesting, (3) de arbeidsomstandigheden (4) de toegang tot het onderwijs voor kinderen, (5), de toegang tot gezondheidszorg en sociale zekerheidsrechten, (6) de integratie van de Bulgaarse migranten in de lokale gemeenschap, (7) hun veerkracht en zelfredzaamheid en tenslotte (8) de beleidsvorming en governance van (intra-Europese) migratie op gemeentelijk niveau. Bij de aanbevelingen wordt aangegeven wanneer ze mogelijk breder van toepassing kunnen zijn dan de Bulgaarse migrantengemeenschap.
Voor deze studie werden er naast een analyse van de situatie diepte-interviews uitgevoerd met 45 Bulgaarse personen in Waterschei. Dit leverde een diepgaande en zeer interessante weerspiegeling op van de kennis die Fatme Myumyun en Dzhumazie Mihaylova als contactmedewerkers hadden opgedaan. De opgenomen citaten maken de situaties op het vlak van tewerkstelling, huisvesting, taal, gezondheid, onderwijs voor de kinderen,… heel tastbaar. Het onderzoek sluit af met een heel aantal interessante aanbevelingen waarmee we verder aan de slag willen.