Energiehubs Linkeroever

Linkeroever werd aangeduid als een kansrijk gebied om een warmtenet uit te rollen. De collectieve renovatie van sociale woningbouw op Europark en van de private appartementsgebouwen op Linkeroever, waar de stad al een aantal jaren op inzet, is een hefboom voor dit proces. Het nabijgelegen industriegebied Melselepolder heeft voldoende aanbod aan industriële duurzame restwarmte om in de warmtevraag van heel Linkeroever te voorzien. De gesprekken zijn volop lopende met de betrokken industrie om restwarmte te contracteren en uit te koppelen voor het warmtenetwerk.

Door over te schakelen naar fossielvrije verwarming kunnen deze gebouwen duurzamer worden. Deze appartementsgebouwen zitten op een kantelpunt waarbij de huidige fossiele (collectieve) verwarmingssystemen uitvallen, terwijl er momenteel nog geen duurzaam economisch alternatief is in afwachting van de uitrol van het warmtenet.

Binnen deze projectsubsidie wil de stad inzetten op collectieve wijkrenovatie met behulp van fossielvrije energiehubs. Deze energiehubs (bijvoorbeeld een ‘warmtepompfabriek’ of micro-warmtenet met beo-veld) kunnen clusters van appartementsgebouwen versneld van het gas en de stookolie afhelpen. Zo wordt een investering in de renovatie van de eigen stookplaats, in afwachting van het warmtenet in 2030, uitgespaard door de vereniging van mede-eigenaars en de sociale woonmaatschappij, en kan er in de plaats geïnvesteerd worden om de bouwschil te verduurzamen. Zo kan de energievraag en daarmee ook de woonlast van deze veelal kwetsbare doelgroepen dalen. Tegelijkertijd worden deze gebouwen hiermee toekomstklaar gemaakt in functie van de toekomstige aansluiting op het warmtenet.

Een energiehub zal telkens twee woontorens (+/- 300 gezinnen) versneld van het gas afkrijgen. De energiehubs zullen verplaatsbaar zijn zodat deze in afstemming met de gefaseerde aansluiting op het warmtenet ook andere gebouwen kunnen bedienen, die dan op hun beurt de noodzakelijke investeringen in hun buitenschil kunnen doen in afwachting van de aansluiting op een warmtenet.

Concreet omvat het project vijf onderdelen:

• Het concretiseren van het concept in samenwerking met Carrier
• Het kiezen van de afnemers (uit 2 scenario’s) en het uitbatingsmodel
• Het bepalen van de renovatieplanning en het ontwerp van de gekozen gebouwen
• De definitieve inplanting van het ontwerp en het ondertekenen van mogelijke erfdienstbaarheden in samenspraak met de eigenaars van de grond en projectleiders
• Het bestellen van de nodige installaties en aansluitingen, het voorbereiden van de gebouwen en uiteindelijk het plaatsen van tijdelijke energiehubs

Aan het project Energiehubs Linkeroever werd een subsidie van 1.965.975 euro toegekend voor:

• Financiering mobiele energiehub
• Renovatie gebouwschil
• Uitrol stadsbreed warmtenet

Het project heeft een zeer hoog innovatief gehalte en kan een belangrijke hefboom zijn om de energietransitie te versnellen, zowel in Antwerpen als in andere steden, in het bijzonder in wijken met een concentratie van grote uitgeleefde appartementsgebouwen die bewoond worden door een relatief hoog aandeel kwetsbare groepen met beperkte middelen.

Het momentum voor dit project is duidelijk. De keuze voor een stadsbreed warmtenet is definitief en het is waarschijnlijk dat binnen een termijn van 4 à 5 jaar alle woningen zullen kunnen worden aangesloten op het warmtenet. Tijdens die periode is het aangewezen om middelen voor energetische investeringen niet te richten op vernieuwing van stookinstallaties, maar maximaal op de isolatie van de gebouwenschil. De mobiele energiehub kan dat mee mogelijk maken.

• Het ontwerp van een tijdelijke duurzame energiehub die door zijn mobiliteit in meerdere contexten zal kunnen worden gebruikt.
• De uitvoering van het project met meerdere actoren (privé en publiek) om tot een collectieve renovatie en realisatie van een collectief fossielvrij concept te komen.
• De exploitatie van de energiehub zal via een derdepartijfinanciering naast Fluvius en de stad Antwerpen gebeuren, waardoor het beleid errond in handen van de stad blijft.

• Energie: Dit project heeft een enorme hefboomfunctie om het stadsbreed warmtenet uit te rollen. De stad Antwerpen heeft de ambitieuze doelstelling, omschreven in de Roadmap 2030, om tegen 2030 10% van de gebouwen op een warmtenetwerk op restwarmte aan te sluiten. Dit net zal daarna nog verder groeien en zal tot de helft van de hele stad kunnen voeden met duurzame warmte.
• Klimaat: Bijna 25% van de CO2-uitstoot komt nog steeds van onze woningen. Door woningen beter te isoleren, is er minder verwarming nodig en wordt de energiefactuur goedkoper. De stad Antwerpen kiest daarom voor de renovatie van het woonaanbod in de stad. Voor het klimaat is renovatie en niet nieuwbouw de uitdaging. Meer dan 70% van de Antwerpenaren woont daarenboven in een meergezinswoning. Dit project is een rechtstreekse investering om een duurzaam, kwalitatief woonaanbod op korte termijn te realiseren en om de klimaatdoelstellingen op lange termijn te behalen.
• Wonen: zowel binnen het patrimonium van Woonhaven als in de privatieve appartementsgebouwen is een groot aandeel van de bewoners kwetsbaar. Binnen dit project zullen renovatiecoaches van de stad en Woonhaven de bewoners begeleiden richting een duurzaam investeringsplan, rekening houdend met hun eigen financiële draagkracht en gebruikmakend van de beschikbare financiële instrumenten (premies en leningen waaronder de nieuwe verhuurderspremie van de stad Antwerpen en de nieuwe investeringssubsidie voor appartementsgebouwen). Op deze manier worden kwetsbare doelgroepen betrokken in een participatief energietransitieproject, waarbij er actief zal worden gewerkt aan bewustwording rond de thema’s energie en klimaat.

• Stad Antwerpen
• Woonhaven Antwerpen
• Fluvius
• Carrier
• Private partners en VME’s

https://www.antwerpenmorgen.be/nl/projecten/linkeroever-klimaatneutraalin-2030/over(opent in nieuw venster)