Een nieuw dorpshart voor Ginderbuiten

Met dit project wil de gemeente Mol inzetten op de toekomst van Ginderbuiten, een verstedelijkte dorpskern die qua uitdagingen representatief is voor vele dorpen in Vlaanderen: dichtbevolkt, ruimtelijk onder druk, sociaal versnipperd en gekenmerkt door een gebrek aan kwaliteitsvolle publieke ruimte. Ginderbuiten heeft op dit moment geen herkenbaar dorpshart, ondanks zijn centrale ligging en rijke geschiedenis.

Het project focust op de herbestemming van de modernistische Sint-Jozef Ambachtsmankerk in Ginderbuiten tot een multifunctionele, overdekte buitenruimte die dienst kan doen als marktplaats, eventruimte, dorpsplein en schuilplek voor kleinschalige culturele of maatschappelijke initiatieven.

Rond deze centrale ruimte wil Mol bijkomend vier andere strategische ingrepen realiseren, die onderling verbonden zijn: (1) de aanleg van een groen en onthard dorpsplein met zitgelegenheid en ruimte voor ontmoeting, (2) de heraanleg van een segment van de Kapellestraat met veilige fietspaden en een vlotte aansluiting op het kerkplein, (3) de volledige transformatie van de parking Vekeblok tot een multifunctionele plek met speelelementen en groenzones, en (4) de inrichting van trage, kwalitatieve verbindingen tussen deze functies.

De kerk als publieke ruimte moet bijdragen aan de levenskwaliteit, identiteit en verbinding binnen de dorpskern. Zo wil het project een inspirerend antwoord bieden op actuele stedelijke en dorpse opgaven in Vlaanderen.

Concreet omvat het project volgende projectonderdelen:

• heraanleg van de publieke ruimte
• herbestemming Sint-Jozef Ambachtsmankerk

Aan het project ‘Een nieuw dorpshart voor Ginderbuiten’ werd een projectsubsidie van 825.000 euro toegekend in het kader van de oproep stadsvernieuwing 2025.

De subsidie dient te worden besteed aan het publieke aandeel van de gemeente in de twee projectonderdelen.

De jury acht dit een waardevol project, waarmee gegarandeerd wordt dat de modernistische kerk met een grote architecturale waarde, en die een identiteit verleent aan het dorp, zonder doorgedreven energetische renovatie toch voor de toekomst behouden kan blijven. Ook in het licht van zorgvuldige omgang met ons gebouwd patrimonium, om dit voor de toekomst te vrijwaren. Door de kerk nu met beperktere ingrepen toegankelijk en in gebruik te houden, blijven ook toekomstige andere pistes, wanneer de maatschappelijke noden veranderen, mogelijk. Dat de gemeente niet uitgaat van afbraak maar van behoud en hiervoor een geschikte en realistische invulling naar voor schuift is, gezien de maatschappelijke en architecturale betekenis van de kerk, maar ook omwille van ‘embedded energy’ die in elk gebouw vervat zit, een nobel streven.

• Herbestemming van erfgoed tot een multifunctionele overdekte buitenruimte, zonder keuze voor een volledige energetische renovatie (onverwarmde ruimte)
• Nieuwe vorm van centraliteit in een verstedelijkt dorp, dat geen herkenbaar centrum meer heeft.

• Herbestemming erfgoed: de Sint-Jozef Ambachtsmankerk wordt een centrale plek, die nabij is voor de bewoners en multifunctioneel kan worden ingezet. De kerk krijgt geen vaste functie, maar een publieke invulling voor wisselend gebruik. Daarmee krijgt de plek een unieke typologie binnen de regio.
• Buitenruimte: een onthard en vergroend dorpsplein als centrale ontmoetingsplek en buffer voor de kerk.
• Herinrichting van parking Vekeblok tot gedeelde ruimte voor spelen, parkeren en verblijf, in samenwerking met de scouts.
• Heraanleg van een deel van de Kapellestraat, inclusief het gevaarlijke kruispunt Brandstraat, met veilige fiets- en voetpaden en een sterkere binding met het dorpsplein.
• De aanleg van trage, groene verbindingen die het geheel doorwaadbaar maken en de versnippering doorbreken.

De gemeente werkt nauw samen met:

• de kerkelijke overheid (eigenaar gebouw);
• het dorpsteam Ginderbuiten (bewonersvertegenwoordiging en cocreatiepartner);
• de scouts (gebruik en inrichting Vekeblok);
• Kapellehof (beheerder en gebruiker van aanpalende infrastructuur);
• de provincie Antwerpen (procesbegeleiding participatie).

• Veerkrachtige dorpen | Ginderbuiten(opent in nieuw venster)