Prinskouter in patroon

De wijk Prinskouter is een typische historische textiel-arbeiderswijk aan de stadsrand van Ronse, opgetrokken begin de 20ste eeuw. Het projectgebied omvat de volgende onderdelen: ‘Prinskouter’ zelf, de verlaten fabriekspanden van Utexbel, ‘Park Lagache’ (heden Domein Saint-Hubert en tennisclub) en een deel van ‘Broeke’. Deze afbakening vindt haar ruimtelijke samenhang in de historische morfologie van de wijk: het domein van de fabriekseigenaar, een wijk met aaneensluitende arbeiderswoningen, beiden van elkaar gescheiden door het tussenliggend fabrieksterrein. Een industriële gemeenschap die zich tot op heden laat aanvoelen als één geheel.

Prinskouter is een zeer diverse wijk (61,9% van de 1973 inwoners heeft een niet-Belgische herkomst) en ook de meest kansarme wijk van Ronse en wellicht van Oost-Vlaanderen. De wijk telt 873 woningen waarvan 79,2 % van voor 1946 en 59 % van voor 1919. Veel van deze woningen zijn in zeer slechte staat. Er is een hoog verloop, veel noodkopers met beperkte koopkracht en bijgevolg weinig kwalitatieve renovaties. Tegelijk is er geen kwalitatieve groene of open ruimte om te spelen en te ontmoeten in de overwegend verharde wijk die kampt met een hoge parkeerdruk.

De stad Ronse wil via ontwerpend onderzoek instrumenten toetsen om de woon- en leefomstandigheden in de wijk te verbeteren.

De stad zet hiervoor een gebundeld conceptsubsidieproject op dat uit twee hefboomsporen zal bestaan:

• Publieke en private ruimte en mobiliteit: de aanwezige open ruimte binnen de wijkgrenzen is privaat, beperkt, ontoegankelijk, onzichtbaar of ingenomen door de wagen. De conceptstudie wil onderzoeken waar kwalitatieve publieke ruimte met groen, spel, ontmoeting en parkeergelegenheid zuurstof en verbinding in de wijk kan creëren, en ook verbinding met de omliggende omgeving en de stadskern.
• Innovatieve instrumenten voor kwalitatieve huisvesting: in wijken als Prinskouter worden de perverse effecten van de wooncrisis tastbaar. ‘Betaalbaar wonen’ betekent hier zoveel als ‘slechte woonomstandigheden’. Een renovatiegolf is inmiddels zeer acuut, maar voor vele inwoners ook budgettair onmogelijk. Voor private ontwikkelaars of investeerders zijn de woningen niet interessant omdat het telkens om één pand in een huizenrij gaat en voor sociale verhuur halen ze de normen niet. Voor de stad zijn bestaande instrumenten als het noodkoopfonds, sensibilisatie, renovatiebegeleiding, groepsaankopen, … ontoereikend om de moeilijkste gevallen ten gronde en duurzaam aan te pakken. Met deze conceptstudie wil de stad na een grondig woononderzoek een concreet woonplan ontwikkelen waarbij gezocht wordt naar experimentele en innovatieve publiek-private hefbomen. Daarbij kan inspiratie geput worden uit bestaande waardevolle experimenten als het modulaire ‘inschuifhuis’. Kan een soortgelijk betaalbaar en duurzaam instrument via een rollend investeringsfonds een hefboom zijn in kwetsbare wijken als Prinskouter? Daarbij moet ook rekening worden gehouden met het beeldbepalend karakter van de huizenrijtjes.