Regel 1 - Eigennaam als linkerdeel

Schrijf samenstellingen en afleidingen met een eigennaam als linkerdeel aaneen.

Behoud de eventuele spaties en koppeltekens in de eigennaam. Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee delen die beide ook zelfstandig kunnen voorkomen (keukentafel = keuken en tafel). Een afleiding is een woord dat bestaat uit een grondwoord en een of meer voor- of achtervoegsels (onschuldig). Voor- en achtervoegsels zijn delen die niet als afzonderlijk woord bestaan (on- en -ig).

Voorbeelden
  • in samenstellingen: Afrikamissie, Applemedewerker, Beatlesfan, Coca-Colaflesje, Ensortentoonstelling, Greenwichtijd, Harry Potterboeken, James Bondfilm, Middellandse Zeegebied, New Orleansreis, Niagarawatervallen, Raymond van het Groenewoudplaat, Rode Kruispost, Sri Lankareis, Tweede Kamerfractie, Wordtekst, YouTubefilmpje
  • in afleidingen: belgicist, Boerenbondachtig, Costa Ricaans, James Bondachtig, marxist, New Yorker, Taaltelefonist

Regel 2

Schrijf in samenstellingen met een eigennaam als linkerdeel eventueel een extra koppelteken om de leesbaarheid te vergroten.

Dat geldt ook voor afleidingen met het achtervoegsel -achtig.

Voorbeelden

Afrika-missie, Apple-medewerker, Beatles-fan, Boerenbond-achtig, Harry Potter-boeken, Heilig Hart-instituut, James Bond-achtig, James Bond-film, Word-tekst

Regel 2.1

UITZONDERING: Schrijf bij klinkerbotsing in een samenstelling met een eigennaam altijd een koppelteken.

Er is klinkerbotsing in de combinaties:

  • a+a, a+e, a+i, a+u
  • e+e, e+i, e+u
  • i+i, i+e, i+j
  • o+o, o+e, o+i, o+u
  • u+u, u+i
Voorbeelden

Afrika-avond, Armani-imitatie, Femma-uitnodiging, Middellandse Zee-eiland, YouTube-inspiratie

Regel 3

Kies bij samenstellingen met een meerdelige eigennaam eventueel voor een typografische oplossing.

Markeer de woordgroep met aanhalingstekens of cursivering, en schrijf een koppelteken vóór het rechterdeel van de samenstelling. Een typografische oplossing is vooral bruikbaar bij samenstellingen die in de praktijk niet zo vaak voorkomen.

Voorbeelden

- ‘De Slimste Mens ter Wereld’-finale of De Slimste Mens ter Wereld-finale

- ‘Klas op Stap’-team of Klas op Stap-team

Regel 4 - Eigennaam als rechterdeel

Schrijf een koppelteken in samenstellingen en afleidingen met een eigennaam als rechterdeel.

Behoud de eventuele spaties en koppeltekens in de eigennaam. Deze regel geldt ook voor bijvoeglijke naamwoorden die van een eigennaam zijn afgeleid.

Voorbeelden

anti-Obama, ex-Sri Lankaan, laat-Romeins, namaak-Rolex, nep-Swarovski, on-Vlaams, oud-Amsterdams, oud-West-Vlaamse, pro-Bush, trans-Alpijns, vroeg-Griekse, zwart-Amerikaans

Regel 5

Schrijf een koppelteken in samenstellingen met een persoonsnaam als nabepaling.

Dat type samenstellingen kan worden geparafraseerd als ‘is genoemd naar’.

Voorbeelden

de regering-Michel, de spelling-Siegenbeek, de zaak-Bosman, het kabinet-De Block

Regel 5.1

Schrijf een spatie in woordgroepen met een eigennaam als nabepaling.

Dat type woordgroepen kan worden geparafraseerd als ‘heet/heeft als naam’.

Voorbeelden

brouwerij De Kroon, kunstgalerij De Vuyst, restaurant Paolo, schoonheidssalon Nathalie

Regel 6 - Samengestelde aardrijkskundige naam

Schrijf een koppelteken in samengestelde aardrijkskundige namen met als linkerdeel een woord als Noord, Oost, Zuid, West, Belgisch, Frans, Latijns, Nederlands, Vlaams, Waals, Centraal, Midden, Beneden, Boven, Hoog, Laag, Neder, Opper, Groot, Klein, Nieuw, Oud en Afro.

Een aantal samengestelde aardrijkskundige namen wordt van oudsher aaneengeschreven, bijvoorbeeld Nieuwpoort en Noordzee.

Voorbeelden
  • Noord-Limburg, West-Vlaanderen, Zuid-Afrika; Belgisch-Limburg, Latijns-Amerika, Vlaams-Brabant; Centraal-Amerika, Boven-Schelde, Hoog-België, Groot-Leuven, Klein-Azië, Nieuw-Zeeland, Oud-Heverlee, Wit-Rusland
  • in samenstellingen: Nieuw-Zeelandreis, West-Vlaanderenhype, Zuid-Afrikabezoek
  • in afleidingen: Afro-Amerikaan, Latijns-Amerikaans, Nieuw-Zeelander, Noord-Limburger, Vlaams-Brabants, West-Vlaams

Regel 7

Schrijf een of meer koppeltekens in samengestelde aardrijkskundige namen met windstreken, volgens de betekenis.

Voorbeelden

Zuid-West-Vlaanderen (= het zuiden van West-Vlaanderen), Zuidwest-Vlaanderen (= het zuidwesten van Vlaanderen)

Regel 8

Schrijf een of meer koppeltekens in aardrijkskundige namen die uit gelijkwaardige delen bestaan of een samenkoppeling vormen.

Voorbeelden
  • gelijkwaardige delen: Erps-Kwerps, Knokke-Heist, Tielt-Winge, Zichen-Zussen-Bolder
  • samenkoppeling: Heist-op-den-Berg, Herk-de-Stad, Kapelle-op-den-Bos, Sint-Job-in-’t-Goor
Stel uw vraag
Volg Team Taaladvies op