De aangepaste gezondheidsdoelstelling vaccinatie richt zich specifiek op een verbetering van de vaccinatiegraad voor welbepaalde vaccinaties en doelgroepen, én het behoud van de vaccinatiegraad waar die nu al voldoende is. Minister Crevits maakt vandaag op de Gezondheidsconferentie Vaccinatie de strategische doelstellingen voor 2030 bekend en ook het overzicht van alle verschillende acties om die doelstellingen te realiseren.

• Vaccinatiedoelstellingen Tegen 2030 is er minstens het behoud van de zeer hoge vaccinatiegraden bij jonge kinderen en het meer tijdig toedienen van de vaccins.
• De vaccinatiegraad voor vaccinatie tegen kinkhoest en griep voor zwangere vrouwen optrekken naar 90% tegen 2030. Bij de laatste vaccinatiegraadstudie (2020) was vaccinatie tegen kinkhoest tijdens de zwangerschap al gestegen tot 85% en die tegen griep tot 62,3%.
• De vaccinatiegraad voor vaccinatie tegen griep bij 65+’ers optrekken naar 80% tegen 2023. Nu schommelt die doorgaans rond de 60%. Het streefdoel voor vaccinatiegraad voor pneumokokken wordt op 50% gelegd.
• Voor gezondheidswerkers wordt een vaccinatiegraad voor vaccinatie tegen griep van 90% geambieerd. Voor gezondheidswerkers die in contact komen met zuigelingen, jonge kinderen en zwangere vrouwen wordt ook 90 % vaccinatiegraad tegen kinkhoest nagestreefd. De vaccinatiegraad bij gezondheidswerkers verschilt sterk naargelang sector.
• Tegen 2030 moeten onvoldoende bereikte groepen ook beter bereikt zijn. Het gaat voornamelijk over groepen die wegens hun sociale situatie, taal, mobiliteit, werksituatie, woonplaats of herkomst minder goed geïnformeerd zijn of minder toegang hebben tot het vaccinatieaanbod. Ook zal er de komende jaren extra aandacht gaan naar een aangepast vaccinatiebeleid voor (internationale) reizigers, voor personen met onderliggend lijden en voor personen werkzaam in de voedingssector.  

Verder wordt de toevoeging van nieuwe vaccins ook overwogen in het nieuwe vaccinatieplan. Een voorbeeld hiervan is de vaccinatie van zwangere vrouwen met het nieuwe RSV vaccin om hun baby’s te beschermen tijdens het winterseizoen.

Om al deze doelstellingen te realiseren, zullen er verschillende acties genomen worden op verschillende domeinen: van een betere distributie van de vaccins, tot het uitbreiden van wetenschappelijke studies, de versterking van communicatie over vaccinatie en een sterkere samenwerking tussen vaccinatoren, partnerorganisaties en andere (lokale) partners.

Voor het eerst een studie naar vaccinatievertrouwen in Vlaanderen

Eerder wees een overkoepelende EU-studie (2022) uit dat het algemene vertrouwen in vaccins sinds 2020 in de hele EU is afgenomen onder het grote publiek. Naast deze algemene trend wordt vastgesteld dat het verschil in vaccinatievertrouwen groter wordt tussen jongere en oudere leeftijdsgroepen. Het vertrouwen in vaccins bij jongeren neemt af. Ook in België is dat verschil sterk aanwezig en bovendien toegenomen tussen 2018 en 2022.

Maar de EU-studie bevat enkel Belgische cijfers, waardoor er niet geweten was of dit ook specifiek voor Vlaanderen geldt. Om ook het vaccinatievertrouwen en -beleid in Vlaanderen beter te monitoren, is er daarom in het najaar van 2023 een onderzoek in Vlaanderen uitgevoerd door de UAntwerpen. De bedoeling is om het vaccinatievertrouwen in Vlaanderen voortaan te blijven monitoren.

Concreet gaat het om een meting naar vaccinatievertrouwen die ook in verschillende andere Europese landen wordt uitgevoerd, maar die nu voor het eerst voor Vlaanderen apart is uitgevoerd. Het onderzoek peilt naar vertrouwen in het belang van vaccins, vertrouwen in de veiligheid, vertrouwen in de effectiviteit en de verenigbaarheid van vaccins met religieuze of persoonlijke overtuigingen bij zowel de algemene bevolking als bij een groep van ouders van jonge kinderen.

De resultaten worden vandaag bekend gemaakt op de Gezondheidsconferentie. Het gaat over vaststellingen bij de algemene bevolking:

• 83 % is het eens dat vaccins belangrijk zijn voor kinderen 
• 78,6 % vindt vaccins belangrijk voor volwassenen 
• 77,8 % is het eens dat vaccins veilig zijn 
• 80 % is het eens dat vaccins doeltreffend zijn 
• 74 % is het eens dat vaccins compatibel zijn met hun religieuze, persoonlijke of filosofische overtuigingen 
• 57 % van de ondervraagden is het eens dat vaccins belangrijk, veilig, doeltreffend en compatibel zijn met hun overtuigingen.
• Verschillen werden gezien bij verschillende vaccin types: laagste  percentages voor HPV en COVID-19. HPV (veilig: 71,4 %, belangrijk: 69,2 %), en COVID-19 (veilig: 67,5 %, belangrijk: 70,9 %)
• Ook in Vlaanderen wordt een leeftijdskloof in vaccinatievertrouwen waargenomen: Oudere generaties hebben meer vertrouwen in vaccins dan jongere volwassenen.
• Het vaccinatievertrouwen gemeten in Vlaanderen in 2023 is gelijkaardig aan het vertrouwen gemeten voor (heel) België tijdens een Europese studie in 2022.
• De percentages in Vlaanderen (2023) en België (2022) zijn vergelijkbaar met de gemiddelde percentages in Europa (2022), waardoor België en Vlaanderen in de middenmoot van de Europese landen terecht komt indien de landen worden gerankt volgens vaccinatievertrouwen.

De resultaten tonen aan dat het verder ondersteunen en versterken van het vaccinatievertrouwen in Vlaanderen belangrijk is. Het vormt dan ook een van de strategische doelstellingen binnen het nieuwe vaccinatieplan in de geactualiseerde gezondheidsdoelstelling vaccinaties.