100 Wijken Forum - 2de editie

Hoe verhoudt de aanleg van collectieve fossielvrije warmtenetten zich in ruimte en tijd tot het stapsgewijs uitfaseren van het gasnet? Welke afspraken en samenwerkingen vergt dit voor een goed verloop waarbij ook de meest kwetsbaren meekunnen? We gaan met Fluvius, ODE, ECoOB en lokale besturen in gesprek en concretiseren de leerlessen aan de hand van de cases Mechelen en Brugge.

Moderatie: Stefanie Corens (Minaraad) en Joachim Declerck (AWB)

Sprekers: Toon Boeckx (Stad Mechelen), Lies Debbaut (Stad Brugge) en Patrick Dellaert (Fluvius)

Panel: Jo Neyens (ODE) en Dirk De Meyer (ECoOB)

De grote investeringen die de energietransitie vergt, zorgen ervoor dat kwetsbare mensen uit de buurt dreigen weggeduwd te worden. Daar waar het aandeel sociale en betaalbare woningen lager is dan de vraag, krijgen we veel noodkopers en huurders bij huisjesmelkers. We brengen aan de hand van The Upcycling Trust van CLTB en de conceptstudie over de Scandinaviëblokken in Gent een aantal strategieën in beeld zoals het inzetten van sociale leningen, subsidies en het omvormen van een VME naar een wooncoöperatie. Kunnen deze helpen om deze mensen toch mee te nemen in de buurttransitie? In deze sessie brengen we de cruciale hefbomen in beeld.

Moderatie: Hanne Mangelschots (AWB)

Spreker: Geert De Pauw (CLTB) en Tomas Ooms (Studio Tuin en Wereld)

Panel: Jürgen Van Acker (SAAMO), Sarah Wildiers (VEKA), Adinda Baro (Stad Gent) Martje Vleugels (Stad Antwerpen) en Veva Roesems (Stad Antwerpen)

Steden en gemeenten met meer dan 45.000 inwoners worden straks door Europa verplicht om lokale warmte- en koelingsplannen op te maken, maar ook andere gemeenten maken best zo’n plan op. Het opstellen van een kader dat de gewenste uitvoering structureert en op gang trekt, is hierbij cruciaal. We brengen de moeilijkheden bij de uitrol van warmtenetten en wat we kunnen leren van de ervaring van het IOK en de Stad Geel in beeld.

Moderatie: Gawein Van Daele (VVSG) en Mirra Haalboom (VEKA)

Sprekers: Lode Van Ballaer (Stad Geel) en Stijn Sneyers (IOK)

Een inclusieve transitie naar fossielvrije buurten kan niet louter door gezinnen en bedrijven worden opgepakt. Het vergt een actieve(re) rol van lokale overheden. We leggen verschillende invullingen van deze rol (o.a. het opzetten van een klimaatbedrijf, het opzetten van SPV’s en het versterken van de bestaande entiteiten) naast elkaar vanuit de ervaring van verschillende lokale besturen. We gaan in gesprek en vergelijken op verschillende fronten om bruikbare conclusies te destilleren.

Moderatie: Tom Leenders (AWB) en Nikolaas Boucquey (Stad Brugge)

Sprekers: Koen De Langhe (Stad Antwerpen), Cedric De Puydt (Klimaatbedrijf Blankenberge) en Dries Vleugels (Stad Leuven)

Panel: Eline van den Ende (Projectleider Wet Collectieve Warmte, Nederland)

Turnhout wil de Parkwijk transformeren van een erfgoedwijk met sociale en private woningen naar een toekomstklare klimaatwijk. Turnhout kiest hierbij voor een geïntegreerde en collectieve aanpak op vlak van renovatie, waterbuffering en vergroening. Via een concurrentiegerichte dialoog hebben ze ook de potenties van een warmtenet onderzocht. We bekijken de aanpak en leerlessen uit het lopende traject, en gaan ook in op hoe je bewoners kan meekrijgen. Ook innovatieve bewonersinitiatieven zoals de bewonersgroep in Ekkergem Gent nemen het voortouw in het stapsgewijs afstappen van fossiele energie naar lokaal opgewekte en duurzame energie. We brengen de hefbomen in beeld om van deze projecten locomotieven van de wijktransformatie te maken.

Daarnaast bekijken we ook hoe bewoners een hefboom kunnen betekenen voor de realisatie van kleinschalige en lokale wijkverwarming en -koeling.

Moderatie: Stefaan Tubex (ABB)

Sprekers: Bert Willems en Pieter Dockx (Stad Turnhout), Lieve Van Der Schueren (inwoner Ekkergem, Gent) en Lander Cnudde (inwoner Ekkergem, Gent)

In verschillende buurten in Vlaanderen worden oplossingsrichtingen afhankelijk van kostprijs, fasering, toeleiding en ontzorging ten opzichte van elkaar afgewogen. We leggen de afweging in de C. Meunierstraat in Leuven naast het onderzoek in het Living Lab Muide Meulestede in Gent; individuele scenario’s, bronnetten en hoge temperatuursnetten komen aan bod. Op basis van deze afwegingen zoeken we naar de juiste keuzes voor verschillende soorten buurten.

Moderatie: Frederik Loeckx (Flux50) en Hanne Mangelschots (AWB)

Sprekers: Dirk De Meyer (ECoOB) en Friedl Decock (Daidalos-Peutz)

Panel: Antoon Soete (Wattson), Britt Berghs (Stad Antwerpen), Roeland Keersmaekers (Stad Gent) en Tine Snoeijs (Kelvin Solutions)

In verschillende Vlaamse buurten wordt getest hoe de wijktransformatie gepland en begeleid kan worden. Dit kan worden gezien als de ontwikkelingsfase van een nieuw instrument: het WijkEnergieActiePlan of LokaalEnergieActiePlan. In deze sessie brengen we de ervaringen vanuit Oostende en Holsbeek bij elkaar en reiken we handvaten aan om uitvoeringsgericht en met lokale gedragenheid aan de slag te gaan.

Moderatie: Maarten Tavernier (VVSG)

Sprekers: Jan Custers (DUUST), Jort Ory (Stad Oostende), Han Vandevyvere (VITO) en Griet Juwet (Endeavour)

Op papier is het kostenefficiënter om verschillende investeringen (zoals rioolwerken, aanleg openbaar domein, vergroening, warmtenetten etc.) in een buurt in één keer te realiseren. Door verschil in bevoegdheden, organisatie, timing en budget loopt het niet vanzelf. Verschillende lokale besturen binnen het 100 Wijken Platform gingen aan de slag naar het voorbeeld van de Nederlandse stad Leiden waar rioolvervanging als locomotief werd gebruikt. Wat vergt het om deze acties in Vlaanderen te bundelen?

Moderatie: Elise Steyaert (VITO)

Sprekers: Didi Naessens (Stad Kortrijk), Ive Van Bouwel (Stad Turnhout) en Jente Van Coillie (Stad Beringen)

Panel: Yves Lenaerts (Aquafin), Ezra Remes (VMM) en Tom Van Haren (VITO)