Een nieuw elan voor de Parkwijk
De Turnhoutse Parkwijk is een woonwijk van ongeveer 700 wooneenheden die tussen 1965 en 1979 werd gebouwd. Anno 2023 is de wijk veel van haar kwaliteiten verloren en beantwoordt ze niet meer aan de huidige wooneisen. De stad wil de Parkwijk transformeren van een bestaande (sociale) woonwijk met erfgoedkwaliteiten, naar een toekomstklare klimaatwijk.
- Type subsidie
Projectsubsidie
- Thema
Klimaat, Ruimte, Wonen
- Locatie
Turnhout
- Jaar
2023
Beschrijving
De Parkwijk is een woonwijk met een 700-tal wooneenheden, gelegen in de 20ste-eeuwse stadsuitbreidingsgordel. De wijk werd tussen 1965 en 1979 gebouwd op 29 hectare landbouwgrond, aan de zuidrand van de stad. Ze wordt begrensd door het stadspark, de rivier de Aa, en de Steenweg op Tielen. Een deel van de woningen werd verkocht aan de bewoners, het overige deel wordt verhuurd door de sociale huisvestingsmaatschappij Woonboog.
De Parkwijk is één van de mooiste voorbeelden van de Turnhoutse school met herkenbare ruimtelijke en architecturale kwaliteiten. De Parkwijk was vernieuwend voor zijn tijd en bood een kwalitatief antwoord op de toen geldende woonwensen. De wijk is dan ook als bouwkundig geheel opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed. Na ongeveer 50 jaar is de wijk veel van haar kwaliteiten verloren en beantwoordt ze op verschillende vlakken niet meer aan de huidige woonwensen.
Er is een masterplan opgesteld voor de reconversie van de Parkwijk met als ambitie om deze te transformeren tot één van de meest duurzame voorbeeldwijken van Vlaanderen. De stad wil de Parkwijk 2.0 uitbouwen tot een toonbeeld van transformatie van een bestaande (sociale) woonwijk met erfgoedkwaliteiten naar een duurzame toekomstklare klimaatwijk.
Deze ambities vertalen zich in vele voorbeeldprojecten waarbij gefocust wordt op duurzaamheid, groenblauwe dooradering, energierenovatie en circulariteit. Daarnaast is er ook aandacht voor het herstellen en vernieuwen van sociale netwerken in de wijk, door te experimenteren met verschillende modellen en werkwijzen.
Projectonderdelen
Concreet omvat het project zeven onderdelen:
- Strategische vastgoedaankopen om het project uit te voeren
- De bouw en renovaties van de woningen van de Woonboog
- De vernieuwing van de publieke ruimte
- De bouw en renovaties van de gemeenschapsinfrastructuur
- De stimulatie en coördinatie van private renovaties
- Het ontwikkelen van een duurzaam warmte- en elektriciteitsnet
- Een overkoepelende projectregie en communicatie naar de buurt toe
Inbreng Vlaams Stedenbeleid
Aan het project ‘Een nieuw elan voor de Turnhoutse Parkwijk’ werd een subsidie van 2.750.000 euro toegekend voor:
- De vormgeving en uitwerking van verschillende belevingspleinen in de wijk
- Het plaatsen van zonneluifels voor elektrische wagens
- Het creëren van een renovatiehandboek voor private eigenaars en een aanbodstrategie voor groepsaankopen
- De realisatie van een warmtenet en de versnelde aankoppeling van private eigenaars
- De realisatie van de gemeenschaps-, speel-, jeugd- en ontmoetingsinfrastructuur via publieke/private samenwerking
- De creatie van een lokale materialenbank
- De bouw van een fietsbrug over de rivier Aa
Motivering van de jury
Dit is een goed uitgewerkt project, dat ecologische en sociale uitdagingen en oplossingen verbindt in een geïntegreerd project van stadsvernieuwing, dat dynamiek genereert in de wijk en ook inzet op de betrokkenheid en participatie van bewoners. Het gaat hier over een wijkontwikkelingsproject waar verschillende problematieken tegelijkertijd worden aangepakt (woningkwaliteit sociaal en privaat, erfgoed, klimaat, mobiliteit, sociale samenhang, …) vanuit de ambitie om er een nieuw samenlevingsproject van te maken. De wijk kan terug een modelwijk worden en zo ook bijdragen tot een positief imago van de sociale huisvesting.
Er wordt ook gewerkt aan een sterkere inbedding van de wijk in het bredere stedelijke weefsel, onder andere door de wijk een plaats te geven in de uitbouw van Turnhout tot een drie-polenstad. Hoe deze wijkgerichte vernieuwing de stad ruimtelijk her-configureert kan nog beter en meer in detail uitgewerkt worden. Ook kunnen nog verdere stappen worden gezet in de ontwikkeling van zelfbeheer in de wijk.
Innovatieve realisaties
De oude sociale woonwijk met erfgoedwaarde transformeert in een integraal masterplan naar een duurzame voorbeeldwijk voor 2050. Dit dient als voorbeeld voor heel Vlaanderen.
De stad renoveert de sociale woningen en pakt gelijktijdig en complementair de publieke ruimte en private bewoning aan. Er komt een renovatiehandboek voor private eigenaars en een aanbodstrategie voor groepsaankopen. De lokale materialenbank die wordt aangelegd zal als aanknopingspunt dienen om eigenaars te betrekken.
Waar de wijk vroeger een sterk sociaal weefsel kende is dit met een veranderende demografie afgebrokkeld. De stad wil dit nieuw leven inblazen via de vormgeving en uitwerking van nieuwe belevingspleinen en ruimte voor jeugdwerking. Dit zal gebeuren in samenwerking en co-creatie met de bewoners en private ontwikkelaars.
Deelaspecten
Klimaat: De omgeving van de wijk is sterk verouderd of in slechte staat en daarnaast niet klimaatbestendig. De stad wil dit omkeren tot een duurzame voorbeeldwijk voor 2050. De publieke (groenblauwe) en private (energetische) ruimtes worden hierbij gelijktijdig en complementair aangepakt. Er komt een materialenbank om deze transformatie zo duurzaam en collectief mogelijk aan te pakken.
Sociale cohesie: De Parkwijk is een kwetsbare buurt met een afgebrokkeld sociaal weefsel en een sterk veranderende demografie. Sociale woningen zullen een centrale rol blijven spelen en de voorzieningen voor de gehele wijk worden vernieuwd en gevarieerd opgevoerd. Ontmoeten, buitenleven en diensten staan centraal.
Wonen: Vroeger diende de Parkwijk als voorbeeldwijk in sociale woningbouw. Momenteel typeert ze zich vooral met een slechte bouwfysische woningkwaliteit en te trage renovaties. Daarnaast is er veel leegstand. Er komt een gefaseerde renovatie van de sociale woningen met gelijktijdige begeleiding en ontzorging voor de private eigenaar. Collectieve aanpak en renovaties zijn hierbij een focuspunt.
Partners
- Stad Turnhout
- SHM Woonboog
- Wonen in Vlaanderen
- Private ontwikkelaars
- Private eigenaars
- Energieproducent en -leverancier
Locatie
Locatie
- Adres
Turnhout
Routeplanneropent in nieuw venster