Bescherm jezelf tegen teken, op het werk én daarbuiten
Werk je vaak buiten in het groen? Of geniet je graag van je pauze in de natuur? Dan is het belangrijk om te weten hoe je een tekenbeet voorkomt en wat je moet doen als je er toch eentje opmerkt. De Gemeenschappelijke Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk (GDPB) van het Agentschap Overheidspersoneel en het Departement Zorg geven je graag een paar tips!
Wat zijn teken?
Teken zijn kleine, spinachtige parasieten, bruinzwart van kleur, die zich voeden met bloed van gastheren. Die gastheren kunnen mensen of dieren zijn. Ze zijn piepklein, zo groot als een speldenkop, en verplaatsen zich kruipend via lage begroeiing (niet springend of vliegend). Als ze een gastheer gevonden hebben, zoeken ze een warme plek op het lichaam en bijten ze zich vast om bloed te zuigen. Een tekenbeet is pijnloos en daardoor vaak moeilijk te detecteren.
Je vindt teken vooral in bossen, graslanden en tuinen. Ze zijn er het hele jaar door, maar zijn vooral actief tussen maart tot oktober, zodra de temperatuur tussen de 7 en 10°C ligt. In België nemen ze toe in aantal, en ook het percentage besmette teken stijgt. Ongeveer 1 op 5 teken draagt de bacterie die de ziekte van Lyme (Lyme-borreliose) kan veroorzaken.
Waarom ben je best voorzichtig?
In de meeste gevallen zijn tekenbeten onschadelijk. Sommige teken kunnen echter ziekteverwekkers overdragen. De meest voorkomende aandoening is de ziekte van Lyme, die kan leiden tot een rode ringvormige uitslag rond de beet en griepachtige symptomen zoals koorts, hoofdpijn en vermoeidheid. Als de ziekte niet tijdig wordt behandeld, kunnen ook ernstigere klachten optreden, zoals gewrichtsproblemen of neurologische symptomen.
In Oost-Europa komt daarnaast ook tekenencefalitis voor, een virusinfectie die de hersenen kan aantasten. In België is de kans op besmetting momenteel nog heel laag.
Wat doe je om jezelf te beschermen?
- Blijf zoveel mogelijk op paden en vermijd direct contact met begroeiing.
- Draag lange, lichtgekleurde kleding: dat maakt teken beter zichtbaar.
- Bedek zoveel mogelijk huidoppervlakte en draag gesloten schoenen. Stop bijvoorbeeld je broekspijpen in je sokken.
- Breng insectenwerend middel aan op onbedekte huid.
Deze maatregelen sluiten een tekenbeet niet helemaal uit. Controleer jezelf dus steeds op tekenbeten na werkzaamheden of activiteiten in de natuur. Teken kunnen overal op je lichaam voorkomen, maar houden vooral van warme en vochtige plekken zoals knieholtes, liezen, bilnaad, haarlijn, navel en oksels. Gebruik eventueel een spiegeltje om moeilijk bereikbare plekken te controleren. Werk je samen met je collega’s buiten? Herinner elkaar eraan om te controleren op teken.
Wat als je toch een tekenbeet hebt?
Zie je een teek op je huid zitten, of heb je een rode kring zonder dat je de teek zelf gezien hebt? Als de teek nog op je huid zit, verwijder je de teek zo snel mogelijk. De kans op een besmetting met de ziekte van Lyme in de eerste 12 uur is heel klein.
- Gebruik een tekentang om de teek te verwijderen. In de EHBO-koffers van de technische diensten en bij de EHBO-lokalen van Het Facilitair Bedrijf zit een tekentang. Hoe je een teek veilig verwijdert, lees je op de website www.tekenbeten.be(opent in nieuw venster).
- Enkele belangrijke punten:
- Knijp een teek niet plat
- Gebruik geen alcohol, jodium, zeep, ether of olie
- Verbrand een vastgehechte teek ook niet
- Draai niet aan een teek.
- Enkele belangrijke punten:
- Desinfecteer nadien de plek van de beet.
- Noteer de datum van de beet en volg de plek een maand lang op:
- Let een maand lang op symptomen zoals een rode ringvormige kring rond de beet, koorts, vermoeidheid of spierpijn.
- Raadpleeg je arts als je 1 of meerdere symptomen hebt, ook als je geen teek hebt gezien. Ook als je twijfelt kan je gerust je arts contacteren. Lees meer op de website www.tekenbeet.be(opent in nieuw venster).
Een tekenbeet op het werk?
- Had je een tekenbeet op het werk? Meld dit bij je leidinggevende zodat het wordt opgenomen in het tekenregister.
- Moet je naar de dokter? Laat dit ook weten aan je leidinggevende voor de aangifte van een arbeidsongeval.
- Registreer je beet op www.tekennet.be(opent in nieuw venster) om mee te helpen bij het in kaart brengen van tekenactiviteit.