Eindrapport evaluatiestudie Eredienstendecreet beschikbaar
Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen leverden op 16 april 2024 een eindrapport van een evaluatiestudie over het Eredienstdecreet op. Dat rapport bevat een uitgebreide juridische analyse en een consultatie van de stakeholders, bespreekt een aantal mogelijke pistes, doet aanbevelingen en stelt een aantal mogelijke beleidskeuzes voor. Het rapport werd op 23 april 2024 besproken in de commissie voor Binnenlands Bestuur, Gelijke Kansen en Inburgering van het Vlaams Parlement.
Het Eredienstendecreet van 7 mei 2004 bepaalt voor de 6 erkende erediensten de samenstelling, de bevoegdheden en de werking van het bestuur van de eredienst. Het decreet regelt ook:
- het overleg met de financierende overheid
- de verplichtingen van de financierende overheid
- het beheer van de goederen, het financieel beheer
- de opmaak en indiening van financiële documenten
- het administratief toezicht zijn aangelegenheden.
Het decreet is ondertussen verouderd en aan actualisatie toe. Daarom besliste voorgaand minister van Binnenlands Bestuur om een grondige evaluatie te laten uitvoeren. In mei 2023 werd een opdracht voor een evaluatiestudie van het Eredienstendecreet aan de Universiteit Antwerpen gegund.
De onderzoekers van de Universiteit Antwerpen kregen de opdracht om onder meer de volgende aspecten te onderzoeken:
- de mogelijke alternatieve rechtsvormen voor het huidige openbaar statuut
- een mogelijk ander financieringsmodel dan het huidige model waarbij de financierende overheid de tekorten van een bestuur van de eredienst volledig dekt
- de woonstvergoeding waartoe de financierende overheid verplicht is
- een vereenvoudiging van het administratief toezicht.
Naar aanleiding van de uitzending van de vierdelige documentairereeks ‘Godvergeten’ over misbruik door katholieke priesters en paters in Vlaanderen, is een maatschappelijke en politieke discussie losgebarsten over de financiering van erediensten. Die discussie leidde tot een uitbreiding van de evaluatiestudie met aangepaste onderzoeksvragen over het financieringsmodel.
De onderzoekers hebben bijkomend onderzocht of:
- de verplichting van de financierende overheid om de exploitatietekorten te dekken nog behouden moet blijven
- besturen van de eredienst verplicht kunnen worden om opgebouwde reserves aan te wenden voor investeringen aan gebouwen van de eredienst.
De resultaten van de evaluatiestudie moeten in de volgende legislatuur leiden tot de ontwikkeling van een nieuw decretaal kader voor moderne, efficiënte en werkbare eredienstbesturen met een transparante structuur.