Bevolking in armoede of sociale uitsluiting

Volgens de EU-SILC-enquête van 2022 leefde 11,2% van de inwoners van het Vlaamse Gewest in armoede of sociale uitsluiting. Dat komt overeen met ongeveer 740.000 personen.

Het gaat om personen die voldoen aan de criteria van de samengestelde armoede-indicator van de Europa 2030-strategie. Dat zijn personen die leven in een huishouden met een inkomen onder de armoededrempel (open definitie) , die leven in een huishouden met ernstige materiële en sociale deprivatie (open definitie) en/of die jonger zijn dan 65 jaar en leven in een huishouden met zeer lage werkintensiteit (open definitie) .

Bovenstaande samengestelde indicator wijkt beperkt af van de indicator die vroeger werd gebruikt in het kader van de opvolging van de Europa 2020-strategie. De deprivatiemaat werd uitgebreid met een sociale dimensie en bij de bepaling van de werkintensiteit van een huishouden werd de afbakening van de actieve bevolking uitgebreid van 60 jaar naar 64 jaar. Voor de meest recente jaren kon zowel de nieuwe EU2030-indicator als de vroeger gebruikte EU2020-indicator worden berekend. Daaruit blijkt dat de percentages bij de EU2030-indicator tot 2021 iets hoger lagen dan bij de EU2020-indicator, vanaf 2022 is dat verschil nagenoeg verdwenen.

De EU-SILC-enquête werd in 2019 ingrijpend vernieuwd. Daardoor is voorzichtigheid geboden bij het maken van vergelijkingen met de resultaten van voorgaande jaren. Wel kan gesteld worden dat het aandeel personen in armoede of sociale uitsluiting berekend volgens de EU2020-indicator in de meest recente jaren lager ligt dan in de periode 2004-2006. Als gekeken wordt naar de evolutie van de EU2030-indicator is er ook sprake van een daling tussen 2019-2020 en 2022.

Naar geslacht was het aandeel personen in armoede of sociale uitsluiting in 2022 ongeveer gelijk. Dat aandeel lag wel iets hoger bij de groepen vanaf 50 jaar dan bij de groep van 25 tot 49 jaar.

Opgedeeld naar huishoudtype lag het aandeel in armoede of sociale uitsluiting in 2022 het hoogst bij personen in eenoudergezinnen (28%) en eenpersoonshuishoudens (23%).

Naar socio-economische positie is het hoogste aandeel in armoede of sociale uitsluiting te vinden bij werklozen (55%) en niet-actieven zonder gepensioneerden (31%). Het aandeel lag in 2022 ook veel hoger bij huurders (28%) dan bij eigenaars (7%).

Het aandeel in armoede of sociale uitsluiting neemt af naarmate het opleidingsniveau stijgt: bij laaggeschoolden ging het in 2022 om 24%, bij hooggeschoolden om 6%.

Ten slotte varieert het aandeel in armoede of sociale uitsluiting ook naar geboorteland. Personen geboren in België kennen het laagste aandeel (9%), personen geboren buiten de Europese Unie het hoogste aandeel (35%).

Het aandeel personen in armoede of sociale uitsluiting lag in 2022 het hoogst in de provincie Antwerpen (14%) en het laagst in West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant (telkens 9%).

Het aandeel personen in armoede of sociale uitsluiting lag in 2021 in het Vlaamse Gewest (12%) lager dan in het Waalse Gewest (25%) en in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (35%). In België lag het aandeel op 19%.

Het aandeel personen in armoede of sociale uitsluiting lag in 2021 in de 27 landen van de Europese Unie (EU27) op 22% van de bevolking. In Tsjechië lag dat aandeel het laagst (11%), in Roemenië het hoogst (34%).

Cijfers voor 2022 zijn nog niet voor alle EU-landen beschikbaar.