Broeikasgasemissies

In 2023 werden in het Vlaamse Gewest 65,4 megaton (Mton) CO₂-equivalenten broeikasgassen (open definitie) uitgestoten, waarvan 57,2 Mton CO₂ (87% van de totale uitstoot). Het gaat om een afname van 3,5 Mton CO₂-equivalenten (open definitie) ten opzichte van 2022.

Ten opzichte van 2005 lag de uitstoot in 2023 29% lager. Na een graduele afname tussen 2005 en 2014 van 91 Mton naar 76 Mton CO₂-equivalenten, bleef een verdere daling van de broeikasgasuitstoot uit, tot de sterke daling in 2020. De daling 2020 was een gevolg van een sterke terugval in de transportstromen en ook in enkele economische activiteiten onder invloed van de Covid-19-pandemie, aangevuld met het effect van een erg zachte winter op de verwarmingsbehoefte van gebouwen. In 2021 namen de emissies weer toe. De pandemie was in dat jaar nog steeds aanwezig, maar in mindere mate. Daarnaast kende 2021 ook een koudere winter dan 2020. Het jaar 2022 werd gekenmerkt door zachte wintermaanden en in combinatie met de energiecrisis veroorzaakte dat een sterke daling van emissies in 2022 ten opzichte van 2021. Het jaar 2023 kende een verdere daling van de emissies voornamelijk als gevolg van een verdere daling van de ETS-emissies in combinatie met zachte wintermaanden.

CO₂ (koolstofdioxide) daalde met 28% tussen 2005 en 2023, N₂O (lachgas) met 49% en CH₄ (methaan) met 14%. De uitstoot van F-gassen (fluorhoudende broeikasgassen) lag in 2023 37% onder het niveau van 2005, voornamelijk door reductie-inspanningen in de chemische industrie.

De totale emissies kunnen worden opgedeeld in emissies die gereguleerd worden via het systeem van Europese Emissiehandel (ETS) en de emissies die niet onder dat systeem vallen (de ESR-emissies).

Bij de ETS-emissies gaat het vooral over de broeikasgasuitstoot in de industrie en energiesector. 40% van de broeikasgasuitstoot in het Vlaamse Gewest valt onder het ETS-systeem. In de Europese Unie moeten de ETS-broeikasgasemissies tegen 2030 62% lager liggen dan in 2005. De ETS-doelstelling is enkel van toepassing op de gehele Europese ETS-uitstoot en is niet verder verdeeld op niveau van de lidstaten.

De Europese lidstaten moeten daarnaast hun ESR-emissies reduceren volgens een lineair afnemend pad met jaarlijkse reductiedoelstellingen. Het gaat vooral om emissies door transport, huishoudens, handel en diensten, landbouw en afval alsook enkele onderdelen van de sectoren industrie en energie. 60% van de broeikasgasuitstoot in het Vlaamse Gewest zijn ESR-emissies. De ESR-emissies in het Vlaamse Gewest zijn in de periode 2005-2023 afgenomen met 19%. In 2022 en 2023 daalden de ESR-emissies tot het laagste niveau sinds 2005 als gevolg van de energiecrisis in combinatie met zachte wintermaanden.