Milieu-impact van transport

Over de periode 2013-2019 nam de impact van transport op mens, milieu en natuur langzaam toe in het Vlaamse Gewest, gevolgd door een sterke afname tussen 2019 en de periode 2020-2021. Die sterke daling hangt samen met de coronacrisis en de daarmee gepaard gaande maatregelen zoals de lockdown en het verplichte telewerken. Dat blijkt uit de indicator ‘milieu-impact van transport’ (MITRANS). Die geeft op een geaggregeerde wijze de globale impact van transport(infrastructuur) op mens, milieu en natuur weer. Alle transportmodi, behalve voetgangers en fietsers worden meegenomen in de analyse.

De MITRANS-indicator is opgebouwd uit 5 hoofdeffecten (hinder, biodiversiteit en habitat, luchtvervuiling, klimaatverandering en materiaalgebruik). Elk van deze 5 groepen heeft een gelijke weging (20%) in de MITRANS-indicator. De indicator wordt berekend ten opzichte van het jaar 2013 en bedraagt 100 voor dat jaar. Een cijfer groter dan 100 betekent een verslechtering ten opzichte van het jaar 2013, een cijfer kleiner dan 100 wijst op een verbetering.

Na een gestage stijging van de index van 100 naar 104,5 tussen 2013 en 2019 is er een plotse daling van de index tussen 2019 en 2020 van 104,5 naar 95,3 waar te nemen. De index bedroeg 95,7 in 2021, wat opnieuw een lichte toename is ten opzichte van 2020.

De stijging van de milieu-impact tussen 2013 en 2019 is voornamelijk toe te schrijven aan een toename van de hoofdeffecten hinder (+24%) en materiaalgebruik (+21%). Voor het hoofdeffect klimaatverandering is, na een kleine stijging in de periode 2013-2016, een stabilisatie ingezet (+5% tussen 2013 en 2019). Het hoofdeffect biodiversiteit en habitat varieert weinig over de beschouwde periode (-1%). Van de 5 hoofdeffecten neemt enkel luchtvervuiling gestaag af tussen 2013 en 2019 (-27%).

De plotse daling van de index in 2020 kan worden toegeschreven aan het uitbreken van de coronacrisis. De afname tussen 2019 en 2020 is vooral merkbaar bij de hoofdeffecten luchtvervuiling (-21%), klimaatverandering (-15%) en materialengebruik (-12%). In 2021 stijgt de index weer beperkt (door een versoepeling van de coronamaatregelen en een heropleving van de economie) ten gevolge van een toename van de hoofdeffecten luchtvervuiling (+3%) en klimaatverandering (+5%).