Metadata: Stedelijk afval
Verantwoordelijke entiteit
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM)
Metadatafiche laatste update
07/11/2025
Databron
De gegevensverzameling voor deze statistiek gebeurt via het Materialeninformatiesysteem (MATIS), aangevuld met jaarrapporten van beheersorganismen (Recupel, Bebat, Fost Plus, Recytyre), sorteeranalyses, rapportering kringloopsector, cijfers FOD Economie, bevragingen over zwerfvuil (IZAS).
Statistische populatie
De statistiek gaat over al het stedelijk afval zoals gedefinieerd in de kaderrichtlijn afval (2008/98/EG):
- gemengd afval en gescheiden ingezameld afval van huishoudens, met inbegrip van papier en karton, glas, metaal, plastic, bioafval, hout, textiel, verpakking, afgedankte elektrische en elektronische apparatuur, afgedankte batterijen en accu’s, en grofvuil, met inbegrip van matrassen en meubels;
- gemengd afval en gescheiden ingezameld afval uit andere bronnen (bedrijven) indien dat afval in aard en samenstelling vergelijkbaar is met afval van huishoudens.
Stedelijk afval omvat niet het afval van productie, landbouw, bosbouw, visserij, septische tanks en het riolerings- en zuiveringsstelsel, met inbegrip van zuiveringsslib, afgedankte voertuigen of bouw- en sloopafval.
De statistiek verwijst steeds naar het tonnage stedelijk afval ingezameld in het Vlaamse Gewest in een kalenderjaar.
Variabelen
De statistiek drukt de hoeveelheid ingezameld stedelijk afval uit in miljoen ton, opgesplitst in twee categorieën: selectief ingezameld afval en gemengd ingezameld afval.
De verwerkingswijze van het ingezamelde stedelijk afval wordt opgesplitst in 6 categorieën (in % ten opzichte van de totale hoeveelheid stedelijk afval):
- verbranden met energierecuperatie
- composteren en vergisten
- voorbereiding voor hergebruik
- storten
- verbranding zonder energierecuperatie.
De recyclage van stedelijk afval opgedeeld naar afvalstroom (bio-afval, papier en karton, hout, kunststoffen, …) uitgedrukt in ton of in % (recyclagegraad).
Bewerkingen
De data geven informatie op het niveau van Vlaanderen.
De data is een combinatie van 1) gegevens op niveau van de Vlaamse gemeenten over inzameling huishoudelijk afval en vergelijkbaar bedrijfsafval ingezameld door of in opdracht van gemeenten, 2) gegevens over inzameling van gelijkaardig bedrijfsafval via het privé-circuit op Vlaams niveau en 3) andere data op Vlaams niveau zoals de schatting voor de hoeveelheid afval die thuis gecomposteerd wordt, de inzameling van batterijen door Bebat, enz.
Accuraatheid
De data voor deze statistiek worden systematisch gecontroleerd op fouten en worden gevalideerd op basis van cijfers van vorige jaren. Bij grote verschillen en onduidelijkheden in de cijfers wordt contact opgenomen met de leverancier van de data.
Vergelijkbaarheid
Bij het opstellen van deze statistieken wordt gebruikt gemaakt van de Europese definities en rekenregels. De internationale datavergelijkbaarheid is dus hoog. In de gewijzigde kaderrichtlijn afval is bepaald dat vanaf 2025 de recyclagegraad voor de doelstellingen (1) nauwkeuriger berekend moet worden bij de input in de recyclagehandeling zoals beschreven in uitvoeringsbesluit 2019/1004, en (2) volgens de uitgebreide definitie van stedelijk afval inclusief gelijkaardig bedrijfsafval. Deze nieuwe rekenmethode mag toegepast worden vanaf het productiejaar 2020 en moet toegepast worden vanaf 2025. Er is dus een overgangsperiode. In de rapportering voor België (en Vlaanderen) wordt het gelijkaardig bedrijfsafval al volledig meegerekend vanaf 2020. Er zijn echter nog maar enkele EU-lidstaten die dat ook al doen. Bij de vergelijking van België met andere EU-landen valt op dat België een zeer hoge productie van stedelijk afval heeft. Dit relatief hoge cijfer is dus enkel en alleen te verklaren doordat België de ruimere definitie van stedelijk afval al gebruikt en de meeste andere landen nog niet.
De methodiek voor het berekenen van de recyclagegraad voor Vlaanderen wordt elk jaar nog verbeterd. Evoluties in de recyclagegraad zijn daardoor voornamelijk te wijten aan aanpassingen van de methode. Voor de grote afvalstromen bijvoorbeeld werd vanaf 2020 de gerecycleerde hoeveelheid al zo goed mogelijk berekend. Voor enkele relatief kleine afvalstromen werd in 2020 verondersteld dat ze niet gerecycleerd werden.
Referenties
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM): Studies en cijfers(opent in nieuw venster)
Eurostat: Municipal waste statistics(opent in nieuw venster)