Nieuwe NACE-indeling van bedrijfstakken
De indeling van economische activiteiten in bedrijfstakken is aan evoluties onderhevig. De steeds veranderende economische structuur en nieuwe technologieën zorgen voor nieuwe economische activiteiten en producten. De oude statistische nomenclatuur van de economische activiteiten in de Europese Gemeenschap (NACE) Revisie 2 dateert ondertussen al van 2006 (met toepassing vanaf 1/1/2008) en is niet meer volledig afgestemd op de actuele economische situatie. Daarom werd door de lidstaten binnen de Standards Working Group van Eurostat beslist om een procedure op te starten om de NACE Revisie 2 te herzien tot NACE Revisie 2.1.
Wat is NACE?
NACE staat voor ‘Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne’. Het is een op Europees niveau afgesproken systeem om aan een bepaalde klasse van economische activiteiten een bepaalde code toe te kennen, met als doel vergelijkbare economische statistieken te creëren. De eerste versie dateert van 1970, een eerste revisie (Revisie 1) werd gepubliceerd in 1990. Revisie 2 werd van kracht in 2008. De Europese NACE-code die aan een activiteit wordt toegekend bestaat uit 4 cijfers (digits). Op basis van deze digits kunnen de economische activiteiten opgedeeld worden in bedrijfstakken en sectoren.
Reden update van NACE Revisie 2
Waarom was er nood aan een update van Revisie 2 (Rev.2) van de NACE bedrijfstakstructuur? Daarvoor zijn meerdere redenen:
- Het groeiende belang van diensten in de economie vertaalt zich niet goed meer in de oude NACE.
- De ontwikkeling van een update van de NACE biedt de mogelijkheid om ondubbelzinnigheden weg te werken, bijvoorbeeld over waar een activiteit geklasseerd moet worden.
- Er is een groeiende nood om de activiteiten van digitale platformen te klasseren. Het betreft platformen die aanbieders van autodelen, logies, klusjes, enzovoort in contact brengen met klanten.
- Een aantal restcategorieën (niet elders geklasseerd) begonnen nieuwe activiteiten te omvatten die beter expliciet een code krijgen, bijvoorbeeld activiteiten in NACE 82.99 ‘Overige zakelijke dienstverlening’.
- Soms kunnen nieuwe activiteiten een plaats krijgen binnen de bestaande NACE-indeling, waarbij dan enkel de begeleidende commentaar moet aangepast worden.
Update NACE Rev.2 op Europees niveau
De update van de NACE Rev.2 had in eerste instantie betrekking op de Europese codelijst tot op 4 digits.
In een eerste fase, in 2019, nodigde het Belgische statistiekbureau Statbel de stakeholders uit om de voorstellen voor een update van deze NACE te bespreken. Het ging om het brede veld van producenten en gebruikers van statistieken (waaronder Statistiek Vlaanderen). De input was nuttig voor de Belgische inbreng bij Eurostat.
Voorafgaand hield de Vlaamse Statistische Autoriteit (VSA) een interne bevraging bij de Vlaamse administraties om zo gecoördineerde voorstellen voor een update vanuit het netwerk Statistiek Vlaanderen te kunnen aanbrengen bij Statbel. Een aantal voorstellen werden niet aanvaard, wegens te drastisch, te onvolledig of ontvankelijk op het lagere niveau van 5 digits. Dit laatste is de NACE versie (NACE-BEL) die enkel binnen België van toepassing is en die aan bod zou komen eens de nieuwe Europese lijst op 4 digits gefinaliseerd zou worden.
De nieuwe Europese lijst op 4 digits werd gefinaliseerd en goedgekeurd op 10 februari 2023. Voor meer informatie kan je terecht op: https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/wdn-20230210-1(opent in nieuw venster)
Verdere update NACE Rev.2 op Belgisch niveau
In een volgende stap nodigde Statbel de stakeholders in juli 2023 opnieuw uit om voorstellen te doen voor de NACE-BEL. Het gaat om een NACE-code tot op 5 digits, waarbij het 5de digit een specifiek Belgische toepassing is. De antwoorden werden verwacht tegen eind augustus 2023, wat enigszins krap was voor de VSA om de antwoorden van de Vlaamse administraties te kunnen verzamelen.
De bespreking van de voorstellen verliep niet altijd gemakkelijk:
- Statbel beschikt dikwijls zelf niet over achtergrondinformatie om bestaande bedrijven een nieuwe code toe te kennen.
- Statbel wil zich niet baseren op wetgeving om een code te wijzigen. Wetgeving verandert immers, en er is ook het risico op asymmetrie ingeval een decreet of ordonnantie van kracht is in één regio en in een andere niet.
- Een verbijzondering voor één type economische activiteiten uit een reeks is niet altijd evenredig (bijvoorbeeld enkel boten afzonderen van alle andere sportartikelen is proportioneel niet in orde).
- Soms verwijst Statbel door naar de Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) die tot op 7 digits kan gaan en wel rekening houdt met de nood aan verbijzondering omwille van een specifieke wetgeving.
In mei 2024 werd de Belgische structuur op 5 digits afgewerkt. Ondertussen werd dit ook aan Eurostat bezorgd.
Van de Vlaamse voorstellen werden er 11 niet behouden, 2 deels behouden en 7 behouden.
Er zijn in het najaar van 2024 nog enkele problemen met de vertaling van de nieuwe lijst opgedoken. Dat neemt niet weg dat de NACE Rev. 2.1 tot op 5 digits van toepassing zal zijn vanaf 1 januari 2025 voor alle ingezamelde cijfers vanaf referentiejaar 2025.