Starten met een onderneming
Als u ondernemer wilt worden, is het belangrijk dat u uw ondernemersvaardigheden en uw ondernemingsidee diepgaand analyseert. Zo krijgt u zicht op de sterke en zwakke punten en kunt u bijsturen waar dat nodig is. Daarna kunt u overgaan tot de formele oprichting van uw onderneming.
Voorwaarden
- Wilt u een onderneming oprichten of vennoot worden in een bestaande vennootschap? Dan moet u:
- meerderjarig zijn
- uw burgerrechten genieten
- handelingsbekwaam zijn.
- Niet alle nationaliteiten kunnen zomaar een onderneming opstarten. Voor burgers uit de Europese Unie, Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland zijn er geen belemmeringen. Komt u uit een ander land? Dan moet u een verblijfsvergunning en een beroepskaart hebben.
- Het attest basiskennis bedrijfsbeheer en het attest beroepsbekwaamheid zijn niet meer vereist om een onderneming op te richten in Vlaanderen.
- Afhankelijk van de activiteit die u wilt opstarten, hebt u mogelijk bepaalde toelatingen of vergunningen nodig. U mag bijvoorbeeld niet zomaar naar eigen goeddunken uw toekomstige zaak verbouwen, muziek spelen in uw winkel, uw openingsuren kiezen of een rijschool beginnen. Enerzijds zijn er sector-overkoepelende vergunningen, zoals de omgevingsvergunning, anderzijds zijn er ook toelatingen en vergunningen die verbonden zijn aan een bepaald beroep of activiteit.
Maak tijdig werk van de nodige vergunningen want u hebt ze nodig voordat u met uw activiteit start.
Onderzoek de haalbaarheid
Starten met een onderneming vereist een goede voorbereiding. Het is van cruciaal belang dat u nog vóór de start een goed zicht krijgt op de haalbaarheid van uw project.
De Startersgids van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) is alvast een goede start om de slaagkansen van uw ondernemingsdroom in te schatten. Het is een praktische tool met oefeningen, tips, checklists, templates en veel inspiratie om u wegwijs te maken in de wereld van het ondernemen.
Daarnaast stelt VLAIO u zijn Startkompas ter beschikking. Dat is een werkinstrument waarmee u de financiële en organisatorische haalbaarheid van uw zaak onderzoekt. Het Startkompas helpt u bovendien om later uw ondernemingsplan op te stellen.
Want dat moet u zeker doen: werk maken van een ondernemingsplan (businessplan), zodat u weet waar u aan toe bent. Het ondernemingsplan is het totaalplaatje van het concept, de visie en de missie van uw onderneming. Het laat u nadenken over de verschillende domeinen, zoals een commercieel plan, organisatieplan, financieel plan… VLAIO en zijn partnerorganisaties kunnen u daarbij helpen, onder meer via de ‘Gids voor het opstellen van een ondernemingsplan’.
Hebt u nood aan meer begeleiding bij het uittekenen van uw ondernemingsplan en het analyseren van de haalbaarheid van uw project? Dan kunt u terecht bij projecten die de steun krijgen van VLAIO. De partners die die begeleiding bieden, vindt u in de expertisedatabank.
Via de expertisedatabank kunt u zelf een overzicht raadplegen van de begeleidingstrajecten voor startende zelfstandigen. Binnen het thema ‘een eigen onderneming starten’ kunt u met de filters specifiek zoeken op de doelgroepen ‘student’, ‘starter’, ‘incubator’ en ‘ambitieuze start-up’.
Richt uw onderneming op
Als u eenmaal beslist hebt ondernemer te worden, kunt u overgaan tot de formele stappen voor het oprichten van uw eigen zaak.
- Stap 1
Kies uw ondernemingsvorm
Kiest u voor een eenmanszaak of een vennootschap? En als u voor een vennootschap kiest, moet u ook beslissen voor welke vennootschapsvorm u kiest (vof, nv, bv...).
De keuze voor een bepaalde ondernemingsvorm is een belangrijke stap, want die keuze heeft grote gevolgen op het gebied van inkomen, boekhouding, aansprakelijkheid…
- Stap 2
Open een zichtrekening
Voor een vennootschap móét de rekening op naam van de vennootschap staan. Ook voor een eenmanszaak kunt u het best een nieuwe rekening openen. Zo blijven handels- en privéverrichtingen gescheiden.
U moet het rekeningnummer (samen met de naam van de financiële instelling) op alle handelsdocumenten (brieven, facturen, enz.) vermelden.
- Stap 3
Richt een vennootschap op
(tenzij u voor een eenmanszaak kiest, ga in dat geval naar stap 4) - Stap 4
Vraag een ondernemingsnummer aan
Elke onderneming in Vlaanderen moet zich inschrijven bij een erkend ondernemingsloket. U krijgt dan een en uw onderneming wordt opgenomen in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).
- Stap 5
Activeer uw btw-nummer
Uw btw-nummer is hetzelfde nummer als uw ondernemingsnummer, maar dan voorafgegaan door de letters BE.
U kunt uw btw-nummer tegen betaling laten activeren door het ondernemingsloket(opent in nieuw venster) of u kunt dat zelf doen: daarvoor moet u een online formulier(opent in nieuw venster) invullen.
- Stap 6
Sluit u aan bij een sociale-verzekeringsfonds
Als zelfstandig ondernemer staat u, in tegenstelling tot een loontrekkende, zelf in voor uw sociale zekerheid. Elke zelfstandige, zowel in hoofdberoep als in bijberoep en ongeacht de ondernemingsvorm (eenmanszaak of vennootschap), moet zich daarom aansluiten bij een en sociale bijdragen betalen.
- Stap 7
Sluit u aan bij een ziekenfonds
Daarna moet u uw ziekenfonds op de hoogte brengen van uw zelfstandige activiteit of, als u nog niet aangesloten bent, u aansluiten bij een ziekenfonds naar keuze of bij een gewestelijke dienst van de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering. Vanaf de aansluiting zijn u en uw gezin verzekerd voor kleine (raadplegingen huisarts, aankoop geneesmiddelen, …) en grote risico’s (bepaalde ziekten, ziekenhuisopname, bevallingen, …).
Uw sociaal statuut als zelfstandige
Als zelfstandige moet u zelf uw sociale zekerheid in orde brengen. Daarvoor moet u zich aansluiten bij een sociale-verzekeringsfonds. De aansluiting houdt in dat u onder het sociaal statuut van een zelfstandige valt, met bepaalde sociale-zekerheidsrechten en sociale-zekerheidsplichten. Die rechten en plichten verschillen naargelang van uw statuut als zelfstandige(opent in nieuw venster).
Advies en begeleiding
Een eigen zaak oprichten doet u niet alleen. Laat u begeleiden en vraag voldoende advies aan:
- VLAIO, het aanspreekpunt van de Vlaamse overheid voor alle ondernemers in Vlaanderen, ook voor starters. VLAIO bundelt de verschillende coaching- en begeleidingsinitiatieven voor ondernemers in zijn expertisedatabank(opent in nieuw venster).
Het Brusselse agentschap hub.brussels adviseert en informeert startende ondernemers, ondernemingen en kandidaat-investeerders bij het verwezenlijken van hun projecten in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. - uw bank, die u kan helpen financiële situatie en ambities in te schatten
- uw boekhouder, die u het best niet als een louter administratieve hulp kunt beschouwen, maar als een echte financiële partner
- uw sociale-verzekeringsfonds, dat u op maat kunt adviseren over uw sociaal statuut en uw sociale bijdragen.
Specifieke doelgroepen
Zowel voor jongeren als voor werkzoekenden die willen opstarten als zelfstandige, biedt VLAIO specifieke ondersteuning.
Ondernemers die starten in een van de onderstaande sectoren, kunnen, behalve bij VLAIO, ook meteen aankloppen bij de dienst die hun specifieke sector ondersteunt en begeleidt:
- Flanders DC, het Vlaamse design- en modecentrum dat werkt aan een sterk toekomstgericht ondernemerschap in de design- en modesector
- Cultuurloket, dat zakelijke ondersteuning biedt aan de cultuursector
- het Departement Landbouw en Visserij, het centrale aanspreekpunt voor starters in de land- en tuinbouwsector.
Na de start
Boekhouding
Zodra u uw activiteit formeel hebt opgericht, hebt u een aantal belangrijke verplichtingen. Zo moet u een heldere boekhouding beginnen te voeren. Dat is een wettelijke verplichting, maar ook een onmisbaar instrument om een goed zicht te krijgen op de financiële situatie van uw zaak.
Belastingen
Als ondernemer moet u ook jaarlijks een belasting op uw belastbare inkomen betalen.
- Bij een eenmanszaak wordt de winst van de onderneming belast via de personenbelasting. Die wordt berekend op uw netto-beroepsinkomen. Het percentage belastingen dat u moet betalen, verhoogt naarmate uw netto-beroepsinkomen stijgt.
- Vennootschappen betalen vennootschapsbelasting. Die wordt berekend op de bedrijfswinst. De vennootschapsbelasting werkt met een eenvormig tarief van 25%, maar sommige bedrijven hebben recht op verlaagde tarieven.
Zowel zelfstandigen als vennootschappen moeten voorafbetalingen doen, gebaseerd op de vermoedelijke winsten van het lopende jaar. Die voorafbetalingen zijn voorschotten op de uiteindelijk verschuldigde belasting.
Als u geen voorafbetalingen doet, rekent de fiscus belastingvermeerderingen aan.
Zelfstandigen, vrije beroepen en kleine ondernemingen die voor het eerst met een eigen zaak beginnen, zijn drie jaar vrijgesteld van voorafbetalingen
Btw
De belasting op de toegevoegde waarde (btw) is een belasting op het verbruik. Het is de eindverbruiker die deze belasting draagt. Als u goederen verkoopt of diensten verleent, bent u btw-plichtig, ongeacht of dat gebeurt in hoofd- of bijberoep, met of zonder winstoogmerk. Het normale btw-tarief bedraagt 21%, bepaalde activiteiten vallen onder lagere tarieven: 6% en 12%.
In principe moet elke btw-plichtige aan zijn klanten btw aanrekenen. Als ondernemer mag u de betaalde btw voor bedrijfsaankopen, bedrijfskosten en bedrijfsinvesteringen aftrekken. Het saldo van de betaalde en de ontvangen btw moet u doorstorten aan de fiscus. Dat doet u via uw periodieke btw-aangifte. U moet ook jaarlijks een klantenlisting - een overzicht van uw btw-plichtige klanten - indienen.
Als u een kleine onderneming bent (jaaromzet maximaal 25.000 euro, exclusief btw) kunt u mogelijk genieten van de vrijstellingsregeling: in dat geval hoeft u geen btw aan te rekenen en bent u vrijgesteld van (bijna) alle btw-formaliteiten.
Verzekeringen
Als ondernemer kunt u verschillende verzekeringen afsluiten: sommige daarvan zijn verplicht, andere niet.
Subsidie en financiering
Als starter kunt u, afhankelijk van uw plannen, in aanmerking komen voor subsidies. Als u geen toegang hebt tot bankfinanciering, zijn er mogelijk alternatieve financieringsmogelijkheden.
In de subsidiedatabank kunnen startende en bestaande ondernemingen een overzicht vinden van tal van steunmaatregelen en financieringsinstrumenten van de provinciale, Vlaamse, federale en Europese overheden.
