Op de agenda van deze 53ste bijeenkomst stonden heel wat items: 5 over comitology, 4 voor opinie, 5 voor discussie en 7 over informatie.
Comitologie
Binnen de EU-wetgeving verwijst ‘comitologie’ naar een reeks procedures, waaronder vergaderingen van comités, zoals de ESSC, die EU-landen inspraak geven in de uitvoeringshandelingen van EU-wetgeving. Op 23 november 2022 keurde het Europees Parlement en de Raad de verordening 2022/2379(opent in nieuw venster) betreffende statistieken over de landbouwinput en -output (SAIO) goed. Deze verordening bepaalt dat datavereisten voor 5 domeinen dienen uitgewerkt te worden via uitvoeringsbesluiten. 3 van de 5 goed te keuren uitvoeringsbesluiten hebben betrekking op datavereisten voor 3 domeinen: productie gewassen, landbouwprijzen en statistieken rond gewasbeschermingsmiddelen.
Een 4de uitvoeringsbesluit heeft betrekking op EU-verordening 2016/792(opent in nieuw venster) betreffende geharmoniseerde indexcijfers van de consumptieprijzen en van de huizenprijzen. Dat uitvoeringsbesluit beoogt een verbetering van de kwaliteit en vergelijkbaarheid van de statistieken door het vastleggen van definities en uitsplitsingen, door het invoeren van regels rond het schatten van gewichten, het inzamelen van data en de samenstelling van de indexen.
De 5de uitvoeringsbepaling betreft een wijziging bij een uitvoeringsbepaling van de EU-verordening 1055/2008(opent in nieuw venster). Daar de Europese Centrale Bank een 2-jaarlijks kwaliteitsrapport opstelt over statistieken over de eurozone en nationale betalingsbalans en internationale investeringspositie is het de bedoeling dat Eurostat eveneens van een jaarlijks naar een 2-jaarlijks kwaliteitsrapport overstapt waarbij in het ene jaar het rapport van ECB beschikbaar is en in het andere jaar dat van Eurostat. Een 2-jaarlijkse kwaliteitsrapportagecyclus vermindert de rapportagelast voor de EU-27-lidstaten, de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) en voor Eurostat.
Statbel staat in voor de uitvoering van deze besluiten en uit geen bezwaren.
Europees statistisch werkprogramma 2024
In april 2021 namen de Raad en het Europees Parlement het programma voor de interne markt voor de periode 2021-2027(opent in nieuw venster) aan. Een van de doelstellingen van dit programma betreft het opzetten van het programmerings- en financieringskader voor de ontwikkeling, de productie en de verspreiding van Europese statistieken in lijn met de Verordening 223/2009. De algemene doelstelling is omschreven als:
“kwalitatief hoogwaardige, vergelijkbare, tijdige en betrouwbare Europese statistieken te ontwikkelen, te produceren en te verspreiden als hulpmiddel bij het opstellen, monitoren en evalueren van alle beleidsmaatregelen van de Unie, en die burgers, beleidsmakers, autoriteiten, bedrijven, de academische wereld en de media helpen om met kennis van zaken beslissingen te nemen en om actief deel te nemen aan het democratische proces.”
Het programma voor de interne markt bepaalt dat overeenkomstig Verordening 223/2009 het statistisch jaarlijks werkprogramma dient voorgelegd te worden aan het ESSC.
Het ontwerpwerkprogramma 2024 (WP 2024) met als titel Produceren en verspreiden van hoogwaardige statistieken over Europa bestaat uit een inleiding met een overzicht van de nagestreefde doelstellingen en verwachte resultaten, een overzicht van de subsidies (grants), de aanbestedingen (procurements) en overige acties. Het WP 2024 zet verder in op de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de impact op de statistiekproductie (energie, migratie) en inflatie en innovatie. In 2024 is, na de nieuwe samenstelling van het Europees Parlement en de Commissie, een tussentijdse evaluatie van het meerjarenprogramma 2021-2027 voorzien.
Het ESSC sprak zijn algemene steun uit voor het WP 2024. Het ESSC benadrukte eveneens dat het belangrijk is rekening te houden met de toenemende belasting van de respondenten en de afnemende middelen van de nationale statistische systemen. De lidstaten wezen op de noodzaak aan voldoende beschikbare middelen en financiering voor de uitvoering van het WP 2024.
Een overzicht van de activiteiten en producten met betrekking tot de werkprogramma’s van 2022 en 2023 zijn hier(opent in nieuw venster) te raadplegen. Na goedkeuring van het werkprogramma 2024 zullen gelijkaardige documenten voor het werkjaar 2024 eveneens raadpleegbaar zijn.
Modernisering sociale ondernemingsstatistieken
De sociale ondernemingsstatistieken omvatten de productie van statistieken over vacatures(opent in nieuw venster), de loonkostindex(opent in nieuw venster), de loonstructuur, de arbeidskosten(opent in nieuw venster) en een indicator voor de loonkloof(opent in nieuw venster) tussen mannen en vrouwen. De rechtsgrond voor de productie van deze statistieken is terug te vinden in verschillende verordeningen of gebeuren op basis van vrijwilligheid (bijvoorbeeld loonkloof).
Een nieuwe verordening moet een alomvattende en gemoderniseerde rechtsgrondslag bieden met het oog op:
- De dekking van de volledige economie inclusief micro-ondernemingen (1-9 werknemers) en alle economische activiteiten met inbegrip van de openbare besturen.
- De verbetering van de tijdigheid van de statistieken.
- Het bieden van een wettelijke basis voor de jaarlijkse loonkloof indicator.
- Het promoten van het gebruik van innovatieve bronnen en methoden voor de productie van deze statistieken.
Het ESSC steunde in het algemeen het ontwerpvoorstel maar drong toch aan op het behouden van een evenwicht tussen de datavereisten en de belasting voor bedrijven en NSI’s. Lidstaten moeten ook voldoende tijd krijgen om aan de aanpassingen te voldoen.
3de ronde peer reviews
In december 2021 vond een Europese peer review plaats van een aantal statistische instellingen in België die een rol spelen in de productie van Europese statistieken. De nieuwsbrief van juni 2022(opent in nieuw venster) rapporteerde over de opzet en de resultaten met aanbevelingen voor het statistisch systeem in België van deze 3de ronde van de peer reviews. In de nieuwsbrief van oktober 2022(opent in nieuw venster) is een overzicht van de voorgestelde verbeteracties voor de geformuleerde aanbevelingen terug te vinden.
Op Europees niveau zullen in de loop van juni-augustus 2023 de laatste 4 peer reviews plaats vinden. Voor wat betreft België zullen nog voor de zomervakantie de voorgestelde verbeteracties publiek beschikbaar komen op de website van Eurostat(opent in nieuw venster). Begin 2024 wordt al een eerste rapportering over de geplande acties met deadline eind 2023 verwacht.
Na afronding van alle peer reviews zal Eurostat werken aan 2 types van rapportering. Een eerste publiek beschikbaar rapport zal focussen op onder meer:
- een inleiding met kernboodschappen voor communicatieacties
- de opzet van en aanpak bij de uitvoering van de peer reviews
- de resultaten met aandacht voor de sterke punten van de Europese en nationale statistische systemen, de aanbevelingen en verbeterpunten, mogelijke acties op het Europees niveau, voortgang sinds de 2de ronde
- een overzicht van innovatieve praktijken.
Een tweede type van rapport is enkel bedoeld voor intern gebruik en wil de rijkdom van de verzamelde informatie beschikbaar stellen aan de statistische instellingen. Dat rapport is bedoeld om de goede en innovatieve praktijken bij de Europese statistiekproductie te documenteren. Op die manier kunnen de lidstaten van elkaar leren.
Europese dag van de statistiek
De Europese Dag van de Statistiek wordt elk jaar gevierd op 20 oktober, behalve wanneer de 5-jaarlijkse wereld statistiek dag(opent in nieuw venster) plaatsvindt.
Met dit initiatief willen Eurostat en de lidstaten de Europese burgers bewust maken van het belang en de rol van officiële statistieken in de samenleving.
Op vrijdag 20 oktober 2023 zal de Europese Dag van de Statistiek voor de 8ste keer worden gevierd. Eurostat zal nog het topic met bijbehorend communicatiemateriaal beschikbaar stellen.
