Blootstelling aan fijn stof

In 2024 werd het grootste deel van de bevolking van het Vlaamse Gewest blootgesteld aan een jaargemiddelde PM2,5-concentratie tussen 8 en 10 µg/m³.

De Europese jaargrenswaarde voor de concentratie PM2,5 bedraagt 25 µg/m³. Die jaargrenswaarde werd overal gehaald in het Vlaamse Gewest.

De Europese grenswaarden houden zowel rekening met de gezondheidseffecten als met de economische en technische haalbaarheid ervan. De WGO-advieswaarden zijn enkel gebaseerd op de gezondheidseffecten en zijn daarom meestal veel strenger dan de Europese grenswaarden.

In 2024 woonde 99,8% van de bevolking in het Vlaamse Gewest in een gebied waar de jaaradvieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) voor fijnstofdeeltjes kleiner dan 2,5 micrometer (PM_2,5) overschreden werd. Het gaat om een advieswaarde van een jaargemiddelde concentratie van maximaal 5 microgram per kubieke meter (µg/m³).

In de periode van 2005 tot 2024 was er sprake van een duidelijke daling van het aandeel van de bevolking dat blootgesteld wordt aan hoge concentraties fijn stof.

Hoewel het aantal dagen met PM_2,5-concentraties boven 15 µg/m³ in dalende lijn gaat, woonden in 2024 alle inwoners van het Vlaamse Gewest in een gebied waar de WGO-dagadvieswaarde werd overschreden. Die dagadvieswaarde ligt op maximaal 3 dagen per jaar een daggemiddelde hoger dan 15 µg/m³.

Vanaf 2030 treedt een Europese grenswaarde voor daggemiddelden in voege. Op maximaal 18 dagen per jaar mag de daggemiddelde PM2,5-concentratie hoger liggen dan 25 µg/m³. Deze toekomstige grenswaarde werd in 2024 overal gehaald.

Sinds 2012 woont een steeds groter aantal inwoners van het Vlaamse Gewest in een regio waar de jaaradvieswaarde voor PM₁₀ gerespecteerd wordt. De WGO hanteert als jaaradvieswaarde een jaargemiddelde concentratie van maximaal 15 µg/m³. In 2024 werd de jaaradvieswaarde in grote delen van het Vlaamse Gewest gerespecteerd.

De huidige Europese jaargrenswaarde voor de concentratie PM₁₀ bedraagt 40µg/m³. Die jaargrenswaarde wordt overal gehaald in het Vlaamse Gewest.

In de periode 2005 tot 2024 was er sprake van een duidelijke daling van het aandeel van de bevolking dat blootgesteld wordt aan hogere concentraties fijn stof.

Bij PM₁₀ hanteert de WGO een dagadvieswaarde van maximaal 3 dagen per jaar een daggemiddelde hoger dan 45 µg/m³. In 2024 woonde minder dan 0,1% van de bevolking in een gebied waar de WGO-dagadvieswaarde werd overschreden. Ook de Europese norm (maximaal 35 dagen per jaar een daggemiddelde concentratie hoger dan 50 µg/m³) werd overal gehaald. 2024 was een gunstig jaar voor de luchtkwaliteit dankzij de vele regen. Jaarlijkse fluctuatie is mogelijk door weersinvloeden op de fijnstofconcentraties.