Wat heeft de Vlaamse overheid je te bieden?

Doorbreken van een taboe. Zwangerschapsverlies is een zeer ingrijpende gebeurtenis. Het is in die situatie moeilijk om meteen terug te keren naar de werkvloer: het verdriet is vaak onzichtbaar binnen de werkcontext en voor de maatschappij. Een overleden kindje dat er voor de omgeving en de samenleving ‘nog niet was’ wordt nog te weinig beschouwd als een verlies. Bij velen is het zelfs nog taboe. Omstandigheidsverlof toekennen kan dan ook helpen om de eerste ‘schok’ op te vangen. Voordien was er in België geen enkele vorm van ‘erkenning’ voor dit rouwproces als er sprake was van zwangerschapsverlies voor de 180ste dag van de zwangerschap. De wetsuitbreiding, wat het personeel van de Vlaamse overheid en de Vlaamse lokale besturen betreft, geeft in die zin toch al een eerste vorm van erkenning. Nieuw-Zeeland als inspiratiebron. De wetsuitbreiding voor personeelsleden van de Vlaamse overheid en de Vlaamse lokale besturen is gebaseerd op het wettelijk kader dat al in Nieuw-Zeeland bestaat. Nieuw-Zeeland kent 3 dagen rouwverlof toe aan de moeder of partner bij een miskraam of doodgeboorte. Na een amendement breidde Nieuw-Zeeland het nieuwe verlof ook uit naar situaties binnen het draagmoederschap of situaties bij adoptie waarbij de ouders geconfronteerd worden met de beëindiging van de zwangerschap door een doodgeboorte of miskraam. Werknemers moeten geen bewijs voorleggen, zelfs geen bewijs waaruit de zwangerschap blijkt. Ook bij het ongepland einde van een onbewuste zwangerschap is het rouwverlof van toepassing. Het rechtsstelsel van Nieuw-Zeeland verschilt van het rechtssysteem van België. De juridische modaliteiten gekoppeld aan het nieuwe omstandigheidsverlof binnen de Vlaamse overheid zijn dan ook het resultaat van een eigen uitwerking dat in lijn is met het Belgische rechtssysteem. Uiteenzetting van de regelgeving. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen moederschapsrust en omstandigheidsverlof om het regelgevend kader te begrijpen. Het eerste verlof wordt geregeld door de federale regelgeving (namelijk de arbeidswet van 16 maart 1971) en het tweede verlof door specifieke regelgeving binnen de Vlaamse overheid (namelijk het Vlaams personeelsstatuut van 13 januari 2006 en rechtspositiebesluit van 20 januari 2023 voor het personeel van lokale besturen). Moederschapsrust. Vindt de geboorte plaats voor 180 dagen zwangerschap? Dan is er geen geboorteakte en heeft de moeder geen recht op moederschapsrust. In geval van een contractueel personeelslid betaalt de mutualiteit geen uitkeringen uit. Als een kindje doodgeboren wordt na 180 dagen zwangerschap is er ook geen geboorteakte, maar wel een akte van aangifte van een levenloos kind. De moeder heeft in dit geval recht op moederschapsrust. Voor een contractueel personeelslid betaalt de mutualiteit een uitkering uit. Sinds 31 maart 2019 kan de moeder de akte van een levenloos kind opvragen bij minder dan 180 dagen zwangerschap, meer bepaald als de zwangerschap een duur van 140 tot 179 dagen heeft. Toch zal de betrokken werkneemster hiermee geen aanspraak kunnen maken op moederschapsrust. Het ziekenfonds dient in geval van een contractueel personeelslid steeds over te gaan tot een verificatie van de duur van de zwangerschap vermeld op de akte van een levenloos kind, alvorens moederschapsuitkeringen toe te kennen. Omstandigheidsverlof. Binnen de regelgeving van de Vlaamse overheid, op basis van het Vlaams personeelsstatuut, wordt 10 dagen omstandigheidsverlof toegekend naar aanleiding van het overlijden van een kind. Er is evenwel pas sprake van een overlijden op het moment dat er een geboorte heeft plaats gevonden. Zodra de behandelende arts de bevalling heeft vastgelegd, krijgen de moeder en de vader 10 dagen omstandigheidsverlof (op voorwaarde dat ze personeelslid bij de Vlaamse overheid zijn). Vond er geen geboorte met akte plaats, dan is er in de huidige regelgeving geen recht op omstandigheidsverlof. Dit geldt ook voor het personeelslid van de federale overheid en de werknemers van de privésector. Ook wat hen betreft omvat de toepasselijke wetgeving geen recht op omstandigheidsverlof of klein verlet bij miskraam of doodgeboorte van een kind. Pioniersrol van de Vlaamse overheid met een eigen regelgevend kader. De nieuwe regelgeving is van toepassing op personeelsleden van de diensten van de Vlaamse overheid (die vallen onder het Vlaams personeelsstatuut van 13 januari 2006) en op de personeelsleden van de Vlaamse lokale besturen. Voor de werknemers van andere sectoren, en dus ook binnen de private sector, blijft de voordien geldende regelgeving bestaan. De Vlaamse Regering is niet bevoegd om hun arbeidsvoorwaarden vast te stellen. Wat is er dan concreet veranderd voor de personeelsleden van de Vlaamse overheid en de Vlaamse lokale besturen? De uitbreiding heeft betrekking op de regelgeving van het omstandigheidsverlof. Een zwanger personeelslid heeft recht op 2 werkdagen omstandigheidsverlof als die te maken krijgt met zwangerschapsverlies voor 180 dagen zwangerschap en dit gemeld heeft aan de leidinggevende. Het gaat om een recht dat wordt toegekend zodra ze hierom verzoekt en het verlof wordt toegestaan op basis van vertrouwen. Na 180 dagen geldt de bestaande regelgeving van de moederschapsrust. Het verlof staat los van de vorm van het zwangerschapsverlies (of dit nu medisch of spontaan werd ingeleid) en het ogenblik dat het verlies zich voordoet (vanaf het begin van de zwangerschap tot en met 180 kalenderdagen zwangerschap). Het personeelslid hoeft dus geen medisch attest voor te leggen. Dit betekent dat ze niet moet bewijzen of er sprake is van een zwangerschap en zwangerschapsverlies. Toekomstperspectief? Met dit initiatief zet de Vlaamse overheid de bakens uit in de maatschappij. Andere regelgevende overheden en bedrijven kunnen dit voorbeeld volgen. Het initiatief ligt hiervoor vanaf nu bij hen. Het is dan ook belangrijk de bedrijven en andere overheden te stimuleren, zodat er zo veel mogelijk een gelijkende regelgeving ontstaat rond het thema. Het kan dan ook een interessante en belangrijke denkoefening zijn om in de toekomst de regelgeving uit te breiden naar de partner, andere ouderrollen te betrekken of het aantal dagen te verhogen. Of dit een realiteit wordt, zal de toekomst uitwijzen. Conclusie: babystapjes naar het verder uitbouwen van een steunnetwerk bij zwangerschapsverlies. Dankzij de wetswijziging zet de Vlaamse overheid kleine stapjes om zwangerschapsverlies voor 180 dagen zwangerschap te erkennen. Het is een 1ste stap richting het doorbreken van het taboe rond het verlies van een ‘nog niet bestaand’ kindje. Met Nieuw-Zeeland als pionier en inspiratiebron, zal Vlaanderen de eerste in Europa zijn dat het omstandigheidsverlof bij zwangerschapsverlies in die situatie uitbreidt.y Auteur: Yoni Van Looy, juridisch adviseur bij Agentschap Overheidspersoneel. Het was een hele eer om dit project te mogen ondersteunen in samenwerking met de diverse afdelingen binnen het Agentschap Overheidspersoneel, de lokale besturen en het kabinet. Het biedt enorme voldoening om als jurist binnen de Vlaamse overheid daadwerkelijk iets te kunnen betekenen voor de samenleving. Meer weten over deze auteur? Lees het verhaal van Yoni.

Krap, krapper, krapst. De arbeidsmarktkrapte is geen nieuw fenomeen. In Europa leven we langer en gezonder, en dat is natuurlijk goed nieuws, maar dit zorgt voor demografische veranderingen: de groep beroepsactieven is kleiner dan de groep ouderen die met pensioen gaat. De bevolking wordt grijzer en de druk op de pensioenstelsels en de gezondheidszorg neemt toe. De krapte op de Vlaamse arbeidsmarkt is ook op Europees niveau voelbaar en dat vertaalt zich andere landen in gelijkaardige tekorten in sectoren als de zorg, bouw en IT. Het Vlaams economisch migratiebeleid in een notendop. Om die uitdagingen aan te gaan, deed de Vlaamse Regering een aantal belangrijke wijzigingen aan het Vlaams economisch migratiebeleid dat sinds 1 januari 2019 in werking trad. De 3 belangrijke principes blijven wel hetzelfde: Concentrisch bemiddelen als uitgangspunt: werkgevers bevragen de Belgische en Europese beschikbare reserves met oog op activering of heroriëntering Versoepeld aantrekken van internationaal talent van over de hele wereld: dit in functie van de structurele tekorten op de Vlaamse arbeidsmarkt van hooggeschoolde en technisch middengeschoolde functies Internationaal talent en goedkope werkkrachten zijn geen synoniemen: het belang van een marktconforme verloning en een nultolerantie voor uitbuiting. Een balans tussen aanscherpen en versoepelen. De gebeurtenissen op de Borealiswerf in 2022 (mensenhandel en uitbuiting van buitenlandse arbeidskrachten) en de Turkse-Marokkaanse visa in 2023 (onderzoek naar mogelijk misbruik van het economisch migratiekanaal voor verblijfsdoeleinden) hebben de actualiteit gehaald en vormden de aanleiding voor een aanscherping van het Vlaamse beleid. De Vlaamse Regering bouwden buffers in om uitbuiting en misbruik te vermijden. Ondanks de negatieve publiciteit is economische migratie een positief verhaal: internationale talenten die hun steentje willen bijdragen op de Vlaamse arbeidsmarkt krijgen kansen. De Vlaamse Regering versoepelde het beleid daarom op enkele punten. Versoepelen. De Vlaamse Regering versoepelde het beleid om knelpuntvacatures in te vullen en het economisch weefsel in Vlaanderen te versterken. Dit gebeurde in de vorm van:. Aanscherpen en versterken. Daarnaast versterkte de Vlaamse Regering het beleid in de vorm van:. De wijzigingen. Dit zijn de belangrijkste wijzigingen die recent zijn doorgevoerd aan het Vlaams economisch migratiebeleid dat in werking is getreden op 1 mei 2024. De wijzigingen weerspiegelen de balans tussen enerzijds het verder versoepelen van de toegang voor internationale talenten ter versterking van de arbeidsmarkt en het economisch weefsel van Vlaanderen en anderzijds de versterking van het concentrisch bemiddelingskader en de aanscherping van de toelatingsvoorwaarden om misbruik van het economisch migratiekanaal en uitbuiting van internationale talenten te vermijden.

Een potentiële gamechanger voor structurele tekorten op de arbeidsmarkt