EPB-richtlijn ‘2002/91/EG’ werd goedgekeurd tegen de achtergrond van het Kyoto-protocol en de doelstelling om de CO₂-uitstoot te verminderen. Op het moment van goedkeuring stonden de EPB-eisen nog in de kinderschoenen. In Vlaanderen bestond enkel een minimale isolatienorm door de invoering van de isolatieregelgeving in 1992.

De verplichtingen in de eerste EPB-richtlijn omvatten:

• het invoeren van minimumeisen voor de energieprestaties gebouwen
• het invoeren van een EPB-methodiek
• het beschikken over een EPC bij verkoop of verhuur van gebouwen
• de regelmatige keuring van cv-ketels en airconditioningssystemen

De Europese Commissie publiceerde in november 2008 een voorstel voor de herziening van deze Europese richtlijn. Op 19 mei 2010 werd de definitieve tekst van de nieuwe richtlijn, ‘2010/31/EU’ goedgekeurd.

Richtlijn ‘2010/31/EU’ voerde wijzigingen door om de vermindering van het energieverbruik door gebouwen verder door te zetten:

• alle nieuwe gebouwen moeten vanaf 2021 bijna-energieneutraal (BEN) zijn
• voor bestaande gebouwen wordt het toepassingsgebied uitgebreid naar kleinere renovaties waarbij een deel van de gebouwschil wordt vervangen: die moeten voortaan ook aan eisen voldoen
• voor elk nieuw gebouw moet de haalbaarheid van alternatieve systemen van energieopwekking worden onderzocht
• lidstaten moeten sancties vastleggen voor inbreuken op de wetgeving waarmee de richtlijn wordt omgezet
• er moet een onafhankelijk controlesysteem voor de certificaten en inspecties worden ingevoerd

Een meer uitgebreide uiteenzetting van de wijzigingen(PDF bestand opent in nieuw venster).

Deze herziening van de richtlijn van 2010 beoogt de renovatiegraad te verhogen, om te komen tot een koolstofvrij gebouwenpark tegen 2050. Nieuwe elementen zijn:

• minimumvoorzieningen voor elektrische laadpalen
• het stimuleren van ‘slimme’ systemen, zoals zelfregulerende apparatuur

Lidstaten moeten de nieuwe richtlijn tegen 2020 in nationale of regionale wetgeving omzetten.

Het nieuwe doel van de herziene EPBD is een volledig koolstofvrij gebouwenpark tegen 2050. Nieuwe elementen zijn:

• Emissievrije gebouwen:
  • nieuwe gebouwen van overheden: vanaf 2028
  • alle nieuwe gebouwen: vanaf 2030
  • alle bestaande gebouwen: tegen 2050
• Minimum energieprestatiestandaarden (MEPS):
  • niet-residentiële gebouwen: renovatie van de slechtst presterende gebouwen tegen 2030, 2033.
  • woongebouwen: traject om de gemiddelde energieprestatie te verbeteren tegen 2030, en 2035.
• Nationale renovatieplannen opmaken: met doelstellingen voor 2030, 2040, en 2050, met de aanpak van energiearmoede, investeringsbehoeften en financieringsbronnen inbegrepen.
• Renovatiepaspoorten
• Zonnepanelen verplicht: bij nieuwbouw, bij publieke gebouwen en bij grote renovaties.
• Geen subsidies meer voor louter fossiele verwarmingsketels: vanaf 2025
• Sociale maatregelen: gerichte steun voor kwetsbare huishouden en huurdersbescherming

De lidstaten moeten de nieuwe richtlijn in 2026 omzetten in nationale of regionale wetgeving.

Om de Europese samenwerking te bevorderen bij het herzien van de EPB-richtlijn, zijn verschillende mechanismen opgezet voor een betere uitwisseling van informatie:

• EPBD Concerted Action(opent in nieuw venster): beleidsmakers uit de Europese lidstaten komen gemiddeld twee keer per jaar samen om ervaringen over EPB te delen.
• EPBD Gebouwen Platform(opent in nieuw venster): een platform dat door de Europese Commissie is opgericht om informatie te verschaffen aan alle stakeholders.
• European Committee for Standardization(opent in nieuw venster): na mandaat van de Europese Commissie werden door CEN, EPB-gerelateerde standaarden uitgewerkt, om de energie-efficiëntie van gebouwen te promoten. (CEN staat voor de Europese Commissie voor Standaardisering.)

• Richtlijn 2002/91/EG(PDF bestand opent in nieuw venster)
• Richtlijn 2010/31/EU(PDF bestand opent in nieuw venster)
• Richtlijn 2018/844(PDF bestand opent in nieuw venster)
• Richtlijn 2024/1275(PDF bestand opent in nieuw venster)