Stopzetting van wettelijke samenwoningen

In 2021 werden in het Vlaamse Gewest 14.486 wettelijke samenwoningen beëindigd. In bijna 6 op de 10 gevallen (58%) ging het om een stopzetting omdat de partners met elkaar huwden. In bijna 4 op de 10 gevallen (38%) werd de wettelijke samenwoning beëindigd omdat de partners uit elkaar gingen. Uitzonderlijk werd het wettelijk samenwonen beëindigd door het overlijden van een partner (4%).

De registratie van een wettelijke samenwoning van 2 niet-gehuwde personen werd in ons land mogelijk in 2000. Tot 2019 nam het aantal nieuwe wettelijke samenwoningen toe en daarmee samenhangend ook het jaarlijkse aantal stopzettingen. Een stopzetting gebeurt door de omzetting van het wettelijke samenwonen in een huwelijk of door een scheiding van de betrokken partners.

In 2020 daalde het aantal stopzettingen voor het eerst (-19%). Door de Covid-19-pandemie was er sprake van een uitstel van het aantal stopzettingen zowel omwille van een huwelijk als omwille van een scheiding. In 2021 was er opnieuw een toename (+9% in vergelijking met 2020).

In het Vlaamse Gewest hebben sinds 2000 in totaal bijna 369.000 paren ooit hun samenwonen wettelijk geregistreerd. Ruim een kwart (28%) van al deze wettelijke samenwoningen werd omgezet in een huwelijk. In 17% van de gevallen gingen de wettelijk samenwonende paren uit elkaar. Uitzonderlijk overleed een van de partners (2%). Bij ruim de helft (53%) van de ooit gestarte wettelijke samenwoningen waren de partners in 2021 nog steeds samen.

In 2021 werd in het Vlaamse Gewest 34% van de wettelijke samenwoningen beëindigd in onderling overleg. Bij 4% betrof het een eenzijdige stopzetting.

Het aandeel van de verschillende types van stopzetting van de wettelijke samenwoningen is de voorbije jaren licht gewijzigd. In 2010 werden iets meer wettelijke samenwoningen beëindigd omwille van een huwelijk en iets minder omwille van een scheiding.

Ongeacht de reden van de beëindiging van de wettelijke samenwoning, gebeurde de stopzetting in het Vlaamse Gewest in 2021 vooral op de leeftijden tussen 25 en 49 jaar. De ene partner was bij de beëindiging gemiddeld genomen 40 jaar oud, de andere partner 38 jaar.

Een huwelijk is de belangrijkste reden om een wettelijke samenwoning te beëindigen: in 2021 was 60% van de partners gehuwd na de stopzetting.

Het profiel van de paren die hun wettelijke samenwoning beëindigden in 2021 sluit aan bij het profiel van de paren die een nieuwe wettelijke samenwoning starten. Het gaat hoofdzakelijk om man-vrouw paren en om paren met 2 partners met de Belgische nationaliteit.

De in 2021 beëindigde wettelijke samenwoningen duurden gemiddeld 5,3 jaar.

Wettelijke samenwoningen die in 2021 werden omgezet in een huwelijk duurden gemiddeld genomen precies 5 jaar. 4 op de 10 van de paren die huwden deden dit al binnen de 2 jaar nadat ze wettelijk waren gaan samenwonen.

Wettelijke samenwoningen die in 2021 eindigden in een scheiding hadden gemiddeld genomen 5,5 jaar geduurd. 1 op de 3 ging binnen de 2 jaar uit elkaar.

Een wettelijke samenwoning die in 2021 werd beëindigd wegens het overlijden van een partner had gemiddeld 7,8 jaar geduurd. Bij 1 op de 4 paren overleed de partner kort na de start van de wettelijke samenwoning.

De reden van de beëindiging van de wettelijke samenwoningen was in 2021 vrij gelijkaardig in alle provincies. Een scheiding als reden van de stopzetting kwam iets vaker voor in Vlaams-Brabant.

Vergeleken met de andere gewesten, werden wettelijke samenwoningen in het Vlaamse Gewest in 2021 vaker omgezet in een huwelijk. In het Brusselse en het Waalse Gewest werden wettelijke samenwoningen vaker dan in het Vlaamse Gewest stopgezet omwille van een scheiding of een overlijden van de partner.