Metadata: Verloren gezonde levensjaren door fijn stof

Departement Omgeving, VITO

Verloren gezonde levensjaren door fijn stof: deze indicator laat toe om de impact van fijn stof op de gezondheid op te volgen in de tijd.

PM₁₀: fijn stof deeltjes kleiner dan 10 micrometer (µm).

PM_2,5: fijn stof deeltjes kleiner dan 2,5 micrometer (µm).

Er wordt gebruik gemaakt van de ‘DALY’, wat staat voor ‘Disability Adjusted Life Year’ of potentieel verloren gezond levensjaar. Het is een maat gebruikt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) om de ziektelast van een populatie wereldwijd te vergelijken. Verschillende effecten van fijn stof (en andere polluenten) drukt men uit in eenzelfde eenheid, waarbij men rekening houdt met de ernst en de duur van het effect.

Kortetermijneffecten van fijn stof zijn bijvoorbeeld hospitalisaties door hartproblemen of dagen met astmasymptomen. Vroegtijdige sterfte en chronische bronchitis zijn voorbeelden van langetermijneffecten van fijn stof.

Het aantal DALY’s is het potentieel aantal gezonde levensjaren dat een populatie verliest door bijvoorbeeld blootstelling aan een polluent, in dit geval fijn stof. Het is de optelsom van de jaren verloren door sterfte (YLL, years of life lost, verloren levensjaren) en de jaren geleefd met ziektes (bv. bronchitis), rekening houdend met de ernst (disability) ervan (YLD, years lived with disability). DALY = YLL + YLD

Algemeen kunnen DALY’s berekend worden op basis van een dosis-effectrelatie uitgaande van een relatief risico (RR). De dosis-effectrelatie is afgeleid op basis van epidemiologische data. Het RR wordt in dit geval gezien als de kans om een aandoening te krijgen bij blootstelling over de kans bij niet-blootstelling (of referentieblootstelling). Er wordt hier dus rekening gehouden met achtergrondincidentie of -prevalentie.

De onzekerheid op de schatting van de DALY’s is relatief groot. De grootste onzekerheid wordt bepaald door de dosis-effect curve (relatie tussen de hoeveelheid van een stof en het effect ervan op een organisme). Bij de interpretatie dient men hier rekening mee te houden. De indicator dient dan ook eerder relatief gebruikt te worden om bijvoorbeeld te vergelijken tussen landen en jaren. Internationaal wordt de DALY-indicator door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) toegepast om ziektebeelden te kwantificeren en om de impact van milieufactoren op de gezondheid in te schatten.

Voor de inschatting van het aantal DALY’s gerelateerd aan fijn stof worden op internationaal vlak dikwijls verschillende dosis-respons curves, ernst- en duurfactoren gebruikt. Dit kan leiden tot enigszins verschillende resultaten, maar de invloed op de grootteorde van de impact is eerder klein.

Departement Omgeving: Verloren gezonde levensjaren door fijn stof(opent in nieuw venster)

Verloren gezonde levensjaren door fijn stof