Zoeken
Achtergrond natuurrapport 2020
Terug naar overzicht
Bos - Houtvoorraad in private en publieke bossen
Het houtvolume in bossen in Vlaanderen neemt toe.
Figuur 1. Gemiddeld houtvolume (m³) en 95% betrouwbaarheidsinterval in private en publieke bossen in de bosbouwproefvlakken van de Vlaamse bosinventaris (VBI). Deze figuur verwijst naar figuur 83 uit het Natuurrapport 2020.
Definitie
De houtvoorraad is het volume levend hout per hectare (ha/m³).
Bespreking
Voor een duurzaam bosbeheer gaat men ervan uit dat de houtoogst maximaal 70% van de jaarlijkse aanwas mag bedragen (EEA 2017). Het gemiddelde volume hout in de bossen in Vlaanderen neemt toe, wat erop wijst dat de houtoogst onder de aanwas blijft. Volgens een ruwe schatting van Govaere en Leyman (2020) bedraagt de ratio houtoogst/aanwas in Vlaanderen ongeveer 67%.
Het principe van duurzaam bosbeheer is in de Vlaamse wetgeving verankerd via het Bosdecreet. Ook na de eerste fase van de integratie van het Bosdecreet en het Natuurdecreet streeft de overheid, onder andere via beheerplannen, naar duurzaam beheerde en multifunctionele bossen. De voorlopige resultaten van de analyses van de bosinventaris wijzen op een positieve evolutie van de toestand. Vermoedelijk verklaren zowel de effecten van beheerplannen als het achterwege blijven van beheer in vooral private bossen de geobserveerde trends. De resultaten laten echter nog niet toe om sluitende uitspraken te doen over de effecten van een beheerplan. Een bosecosysteem verandert traag; een beheerplan moet dus al een tijd in voege zijn om effecten op het terrein waar te nemen. Het aantal steekproefpunten met een beheerplan ouder dan tien jaar is nog te beperkt. Daardoor is de steekproef te klein om betekenisvolle effecten waar te nemen.
Referenties
EEA. 2017. “Forest: growing stock, increment and fellings. In: EEA indicators.” https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/forest-growing-stock-increment-and-fellings-3/assessment.
Govaere, Leen, en Anja Leyman. 2020. “Nieuwe cijfers over de groei van bomen in Vlaanderen”. Bosrevue 90a: 1–8.
Meer weten?
Metadata bos - Houtvoorraad in private en publieke bossen
Technische informatie
- Periodiciteit: eenmalig - Volgende update: onbekend - Databereik: VBI 1: 1997-1999 en VBI 2: 2009-2019
Databron
- Producent: Agentschap Natuur en Bos en Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
- Dataset: Databank Vlaamse Bosinventaris (v16-03-2020). De databank kan opgevraagd worden bij het Agentschap Natuur en Bos.
- Gegevensinzameling: De Vlaamse bosinventaris (VBI) bestaat uit een steekproef van punten waarvoor op het terrein de toestand van het bos wordt opgemeten (Westra e.a. 2015; Wouters e.a. 2008). De meetcyclus van de eerste bosinventaris (VBI 1) liep van 1997 tot 1999, de tweede meetcyclus (VBI 2) van 2009 tot 2019. De steekproef wordt gekozen uit een vast raster van 27.163 punten. Voor elk punt in het raster wordt beoordeeld of het al dan niet in bos ligt. De punten die in bos liggen worden opgemeten volgens een gestandaardiseerd veldprotocol. De website van het Agentschap Natuur en Bos geeft een overzicht van de methodologie. De analyse van de houtvoorraad is gebaseerd op de metingen binnen de bosbouwproefvlakken van de VBI. Een bosbouwproefvlak heeft een oppervlakte van 1018 m².
Berekeningswijze
Het rapport van Westra e.a. (2015) geeft een uitgebreid overzicht van de opbouw van de analysedatabank, de analysevariabelen en van de statistische analyses. Aangezien een groot aantal observaties in de twee opeenvolgende periodes van de VBI gecorreleerd zijn (gepaarde plots), gebruiken we mixed effect regressiemodellen. De statistische analyses werden uitgevoerd in R (package lme4).
De analyse van het houtvolume is gebaseerd op tabel 3 van de VBI-databank (tbl3BestandskaraktKwant). De variabele v11_Volume_ha in deze tabel geeft per periode voor elk segment van een steekproefpunt (plot) het totaal volume hout per hectare. De volumes op segmentniveau worden gesommeerd op plotniveau op basis van het aandeel van elk segment in een steekproefpunt. De tabel tblPlotStrataDynamic geeft het eigenaarstype (publiek/privaat) per steekproefpunt en periode.
Het lineair mixed model gebruikt de VBI-periode en het eigenaarstype als fixed effects en de gepaarde plots als random effects. De responsvariabele is het houtvolume (m³/ha) in een steekproefpunt.
Download
Broncode indicator: E1_bos_bestandsvolume.Rmd - Basisdata: dataHoutvolume.tsv - Metadata basisdata: dataHoutvolume.yml
Referenties
Westra, Toon, Pieter Verschelde, Hans Van Calster, Els Lommelen, Thierry Onkelinx, Paul Quataert, en Leen Govaere. 2015. “Opmaak van een analysestramien voor de gegevens van de vlaamse bosinventarisatie (INBO.R.2015.9034827)”. Brussel: Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.
Wouters, Jasper, Paul Quataert, Thierry Onkelinx, en Dirk Bauwens. 2008. “Ontwerp en handleiding voor de tweede regionale bosinventarisatie van het Vlaamse Gewest. (INBO.R.2008.17).” Brussel: Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.
