Natuur in de stad
In Vlaanderen is een complexe ruimtelijke structuur ontstaan. De traditionele grenzen tussen bebouwde ruimte en open ruimte vervagen. De natuur is versnipperd en steeds meer mensen wonen in de stad of in stedelijke gebieden. Door het onderzoek over natuur in de stad te versterken, wil het INBO bijdragen om de leefbaarheid van steden te vergroten en om de mens in de stad dichter bij de natuur te brengen.
- Een eerste onderzoeksluik bestaat uit de ecologische invalshoek op stadsnatuur: beschermde soorten, indicatorsoorten die ons iets vertellen over de leefbaarheid in de stad, stedelijke natuurreservaten, specifieke habitats zoals brownfields, muurvegetaties en groendaken, het belang van verbindingen in het verstedelijkt gebied of de effecten van ecologisch groenbeheer.
- Daarnaast willen we het concept ‘ecosysteemdiensten in de stad’ uitdiepen, ofwel de baten van natuur in de stad. Dit gaat bijvoorbeeld over natuurbeleving, het tegengaan van hitte- eilanden of lokale voedselproductie.
- In een derde onderzoeksluik onderzoeken we maatschappelijke aspecten van stedelijke natuur, zoals de diversiteit in natuurbeelden en percepties tegenover ecologisch groenbeheer. Aangezien in steden alles in de eerste plaats ten dienste staat van de mens, is het belangrijk om het concept van natuur te herdefiniëren, waarbij we rekening houden met de blik van de stadsbewoner. Het begrip ‘stedelijke natuur’ kan dus een ruim spectrum van vormen inhouden die de steden leefbaarder maken voor planten, dieren en de mens
Natural Capital Accounting
Onze samenleving staat in nauwe verbinding met het natuurlijk systeem waarbinnen ze functioneert. We maken gebruik van het natuurlijk kapitaal dat onze omgeving biedt: grondstoffen zoals water, hout, voedsel en minerale grondstoffen, regulerende functies zoals waterzuivering en luchtzuivering, en culturele diensten zoals recreatie en inspiratie. Natuurlijk kapitaal vormt de basis voor onze economie, onze welvaart en ons welzijn. Maar de methoden om onze economische activiteit in kaart te brengen, tonen de link tussen economie en natuurlijk kapitaal niet.
Natural Capital Accounting (NCA) is een raamwerk dat een geïntegreerde benadering aanbiedt. Het meet hoe de voorraden van het natuurlijk kapitaal veranderen en het integreert de waarde van de ecosysteemdiensten die het natuurlijk kapitaal levert in de nationale economische rekeningen.
Via NCA kan het INBO het beleid voorzien van onderling vergelijkbare informatie over:
- veranderingen in ecosystemen en biodiversiteit, qua samenstelling en qua kwaliteit en
- veranderingen in ecosysteemdiensten, en dit voor verschillende economische eenheden, zoals huishoudens, economische sectoren, en de maatschappij als geheel. Dit gebeurt door het samenbrengen van bestaande data en nieuwe data in één centrale boekhouding.
Het INBO wil NCA voor Vlaanderen op de kaart zetten om natuurlijk kapitaal meer in het midden van de maatschappij te plaatsen en sterker mee te nemen in beleidskeuzes. Voor de uitwerking zullen we nauw samenwerken met partners om tot een ruim toepasbaar beleidsinstrument te komen.
Wanneer NCA ontwikkeld is als beleidsinstrument, kan je het breed toepassen, zoals voor kosten-batenanalyses en impact-inschattingen van projecten en programma’s (zogenaamde ecosysteemdienst-effectrapporteringen), scenarioanalyses en toekomstverkenningen, economische modellering, internationale rapportages, indicatorenrapportages en beleidsevaluaties. Je kan NCA gebruiken om een geïntegreerde begroting op te maken en om de economische waarde in kaart te brengen van individuele ecosysteemdiensten. NCA heeft niet als doel om de waarde van natuur in geld uit te drukken, wel om ze op een eenduidige manier te laten meetellen in beleidskeuzes.
Het INBO zet NCA ook in voor de natuurrapportering. We rapporteren op gezette tijdstippen over de toestand en het belang van ons natuurlijk kapitaal, interpreteren en verklaren de trends en geven gericht aanbevelingen voor het beleid. Daarnaast creëren we afgeleide toepassingen op vraag van gebruikers. Door met de standaarden voor NCA te werken, kunnen we dit efficiënt en consistent aanpakken.