Definitie

De indicator toont de oppervlakte afgebakend Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) ten opzichte van de doelen in het Natuurdecreet en het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV).

Bespreking

Om de versnippering van natuurgebieden tegen te gaan en tot grotere en verbonden leefgebieden voor planten en dieren te komen, voorzien het Natuurdecreet en het RSV de afbakening van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Dit netwerk moet in totaal 125.000 hectare groot worden (ongeveer 9,2% van Vlaanderen). VEN-gebieden omvatten de Grote Eenheden Natuur en Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling.

De afbakening verloopt in twee fasen: In de eerste fase werden consensusgebieden opgespoord op basis van de Gewenste Natuur- en Bosstructuur en de Gewenste Agrarische Structuur. Dat leverde ongeveer 84.000 ha op als overdruk op de bestemmingsplannen (gewestplannen, BPA’s). In 2003 was zo al 67% van het VEN afgebakend.

Hierna werden nog 8.000 ha ruimtelijke uitvoeringsplannen in de consensusgebieden voorgesteld waarvan ongeveer 2.000 ha goedgekeurd werd.

De tweede fase wordt sinds 2006 aangepakt via gebiedsgerichte planningsprocessen in dertien buitengebiedregio’s. Midden 2009 was er voor al die regio’s een ruimtelijke visie. Voor iedere regio keurde de Vlaamse Regering een operationeel uitvoeringsprogramma goed met onder andere een lijst van op te maken ruimtelijke uitvoeringsplannen. De afbakening loopt achter op schema. Eind 2024 is 76% van het VEN afgebakend (94.738 ha).

Sinds de start van de tweede fase werd er iets meer dan 8.000 hectare afgebakend.

Als we verdergaan aan hetzelfde tempo als in de tweede fase zal het VEN in 2075 afgebakend zijn. Dat betekent dat de afbakening 78 jaar zal duren in plaats van 5 jaar zoals decretaal bepaald.

De kaart hieronder geeft een overzicht van de afgebakende VEN-gebieden op 31 december 2024 en het gewenste VEN.

Figuur 2