Search
Indicators
Back to overview
Oppervlakte extra planologisch groengebied
Publicatiedatum: 11/08/2025
In 2024 is er ca. 2.000 ha planologisch groengebied bijgekomen. Dit maakt dat zevenentwintig jaar na de vaststelling van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) ongeveer 51% (= ca. 24.600 ha) van de vooropgestelde oppervlakte voor natuur-, reservaat- en bosgebied en overig groengebied samen (+ 48.000 ha) gerealiseerd is. Dit betekent dat men ca. 23.400 ha verwijderd is van de doelstelling.
Figuur 1: evolutie van de extra oppervlakte groene bestemmingen t.o.v. 1994 (blauw = natuur en reservaat, oranje = overig groen, rood = bos). De doelen van 2012 (respectievelijk bolletje, driehoek, vierkant) blijven geldig.
Definitie
Deze indicator toont hoeveel planologisch bos-, natuur-, reservaat- en overig groengebied erbij gekomen is sinds 1994 en vergelijkt die cijfers met het doel dat vastgelegd werd in het RSV.
Bespreking
Het RSV introduceerde in 1998 een nieuwe ruimteboekhouding voor de bestemmingsplannen. Het doel is een toename van de oppervlakte bos- & natuur- en reservaatgebied met 48.000 ha en het behoud van de oppervlakte van de bestemming ‘overig groengebied’ in vergelijking met de toestand in 1994. Oorspronkelijk moest dit gerealiseerd zijn tegen eind 2007. In het kader van de herziening van het huidige RSV werd de doelstelling naar 2012 geplaatst, met de notie dat de doelstellingen van dit RSV ook nog geldig blijven na 2012 zolang het RSV niet wordt herzien.
Zevenentwintig jaar na de vaststelling van het RSV is ca. 51% van de vooropgestelde oppervlakte natuur-, reservaat-, bos- en overig groengebied gerealiseerd. Dit komt neer op een significante toename sinds 1994 met ca. 24.600 ha extra planologisch groene bestemmingen en dit betekent dat men ca. 23.400 ha verwijderd is van de doelstelling.
In de periode 1994-2024 nam de oppervlakte planologisch ‘natuur en reservaatgebied’, met ca. 19.400 ha toe (d.i. 51% van de doelstelling voor het bijkomend planologisch natuur- en reservaatgebied (+38.000 ha)). In diezelfde periode steeg de oppervlakte planologisch ‘bosgebied’ met ca. 3.500 ha (d.i. 35% van de doelstelling voor bijkomend planologisch bosgebied (+10.000 ha)) en steeg de oppervlakte ‘overig groen’ met 1.700 hectare. Voor ‘overig groen’ is geen doelstelling opgenomen in het RSV. Ten opzichte van 2022 is er in totaal ca. 600 ha planologisch groengebied bijgekomen.
Voortgaande op de trend van de laatste achttien en respectievelijk veertien jaar, d.i. na de goedkeuring en inwerkingtreding van de eerste en respectievelijk alle actieprogramma’s, zal de uitgestelde doelstelling gehaald worden tegen 2061 en respectievelijk 2057. Het realiseren van die doelstelling zal op basis van de huidige trend ongeveer 67 à 69 jaar duren i.p.v. 10 jaar zoals oorspronkelijk voorzien.
De cijfers van de laatste negentien jaar zijn een gevolg van de uitwerking van ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) volgens een andere werkwijze, waarbij Vlaanderen in dertien regio’s is verdeeld en waarbij zowel de agrarische als de natuurlijke structuur gelijktijdig worden afgebakend. Die andere werkwijze voor de uitwerking van ruimtelijke uitvoeringsplannen heeft (nog) niet geleid tot een wijziging van de trend.
Meer weten?
Metadata over Oppervlakte extra planologisch groengebied
Publicatiedatum: 11/08/2025
Technische informatie
- Periodiciteit: jaarlijks
- Volgende update: augustus 2026
- Databereik: 1998-2024
Databron
- Producent: Departement Omgeving
- Dataset: De dataset is berekend o.b.v. het ‘ruimteboekhoudings(gis)bestand’ van het Departement Omgeving. Dit is een intern bestand (niet voor extern gebruik); samen met dit bestand levert het Departement Omgeving de tot op de honderdtallen afgeronde cijfers in tabelvorm (in Word).
- Gegevensinzameling: Dit bestand wordt gebruikt voor de berekening van de totaalcijfers van de ruimteboekhouding (RBH) van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). De gewestplannen en gewestelijke RUP werden volledig in dit bestand verwerkt, tenminste voor wat betreft de voor de RBH relevante vlak-vullende bestemmingen. Voor de provinciale en gemeentelijke plannen bevat het bestand enkel de - in het kader van de RBH - afwijkende gedeelten t.o.v. het gewestplan. De verordenende ruimtelijke plannen zitten er dus maar gedeeltelijk in. Alle plannen werden over elkaar gelegd, abstractie makend van de heterogeniteit in geografische (on)nauwkeurigheden en onderlinge schaalverschillen.
Berekeningswijze
In april 2025 werden door het Departement Omgeving gecorrigeerde kaarten bezorgd. Het departement gaf daarbij volgende boodschap mee: “Er werden het afgelopen jaar een aantal correcties uitgevoerd in de brondata die dient voor het opmaken van de ruimteboekhouding: De correcties werden toegepast op de toestand 01/01/2025. De datacorrecties lieten ook toe om de jaarlijkse indicator voor al de meetjaren vanaf 2007 opnieuw te berekenen, en dus ook deze nieuwe tijdreeks samen te stellen. Concreet gaat het om alle toestanden vanaf 2007 (1 januari) en ook voor de zgn. nulmeting die de toestand 01/01/1994 weergeeft.”
Het bestand waarop de cijfers gebaseerd zijn, bevat heden nog fouten. Dit is in mei 2025 nog gemeld aan het Departement Omgeving. Het departement geeft aan dat ze het bestand in de toekomst zullen corrigeren en bijwerken. Die fouten zijn dus nog niet verwerkt in de nieuwe cijfers.
De trendberekeningen gebeuren op basis van de evolutie sinds eind 2005 (de goedkeuring en inwerkingtreding van de eerste actieprogramma’s) enerzijds en op basis van de evolutie sinds eind 2009 (de goedkeuring en inwerkingtreding van alle actieprogramma’s). Op die manier worden twee cijfers (hoe lang het zal geduurd hebben vooraleer de doelstelling gehaald wordt) en jaartallen (wanneer de doelstelling uiteindelijk zou gehaald worden) gegenereerd.
Die trendberekening gebeurt op basis van een vergelijking van de gemiddelde oppervlakte die gerealiseerd werd tussen het laatste jaar en resp. eind 2005 en eind 2009. Op basis van die gemiddelde gerealiseerde oppervlakte per jaar wordt dan uitgerekend hoeveel jaren het uiteindelijk zal duren vooraleer de volledige vooropgestelde oppervlakte gerealiseerd zal zijn.
Opmerkingen bij de gegevenskwaliteit en betrouwbaarheid
Het interne ‘ruimteboekhoudings(gis)bestand’ is gemaakt voor een specifiek doeleinde van monitoring en is bijgevolg uitsluitend bruikbaar voor bepaalde ruimtelijk-analytische taken. Gelieve dit bestand dus met de nodige omzichtigheid te behandelen.
Download
Broncode indicator: opp_extra_planologisch_groen.Rmd
Broncode metadata: metadata_opp_extra_planologisch_groen.Rmd
| Beschrijving | Gegevens | Metadata |
|---|---|---|
| Toestand | opp_extra_planologisch_groen.csv | opp_extra_planologisch_groen.yml |
| Doelstellingen | doelen.csv | doelen.yml |