Rapport Evaluatie monitoring wilddetectiesysteem N73-Kamperbaan verschenen
Wilde dieren die onze gewestwegen oversteken brengen niet alleen zichzelf, maar ook de weggebruikers in gevaar. Daarom werd in 2019 langs de Kamperbaan in Bosland, tussen de delen van het militair kamp van Beverlo, een wilddetectiesysteem in combinatie met wildrasters geplaatst. Dit waarschuwt automobilisten wanneer wild de baan wil oversteken, zodat ze hun snelheid kunnen matigen en aanrijdingen vermijden. Het INBO evalueerde onlangs de gevoeligheid en effectiviteit van het systeem. Uit de resultaten blijkt dat het systeem het aantal ongevallen met wild tot ongeveer 1/3 terugdringt en dieren veiliger kunnen oversteken. De resultaten vormen voor Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir de basis om ook elders met dergelijke wildwaarschuwingssystemen te werken. Onder meer langs de N76 worden momenteel wildrasters geplaatst en zal ook een oversteekplaats met wilddetectiesysteem komen.
Diverse grote natuurgebieden in Limburg liggen in elkaars nabijheid. Toch zijn ze dikwijls van elkaar gescheiden door drukke verkeerswegen of bebouwing. Dat zorgt ervoor dat dieren niet vlot van het ene naar het andere gebied kunnen lopen en grote risico’s nemen wanneer ze de weg oversteken. Vooral bij grotere soorten als ree, everzwijn en wolf kan dat ook voor mensen gevaarlijk zijn. Denk maar aan aanrijdingen met schade of uitwijkgedrag van automobilisten.
Het project Bosland, een gezamenlijk initiatief van de gemeenten Hechtel-Eksel, Lommel, Peer en Pelt, het Agentschap Natuur en Bos, Toerisme Limburg en het Regionaal Landschap Lage Kempen, heeft de ambitie de troeven van de streek, waaronder de grote natuurkernen, maximaal te valoriseren. Ontsnippering vormt daarin een belangrijk onderdeel.
Het militair kamp van Beverlo vormt uitgestrekte natuurkernen aan weerszijden van de Kamperbaan (N73). Maar die Kamperbaan is ook een belangrijke verkeersader in de regio. Om een oplossing te bieden die een meerwaarde voor natuur betekent en de veiligheid voor het doorgaand verkeer verhoogt, installeerden het Agentschap Natuur en Bos, Agentschap Wegen en Verkeer en departement Omgeving van de Vlaamse Overheid in 2019 er een wildwaarschuwingssysteem. “Dat bestaat uit 2 gecontroleerde oversteekplaatsen waarin dieren gedetecteerd kunnen worden, in combinatie met wildrasters langs de rest van het traject. De detectie zorgt er voor dat verkeersborden oplichten die chauffeurs aanmanen hun snelheid te minderen, zodat de dieren veilig kunnen oversteken. Er staan ook wildcamera’s die bewegingen van dieren in de omgeving in beeld te brengen en vastleggen welke dieren het systeem gebruiken”, zegt minister Demir.
120-tal oversteken, ongevallen tot 1/3 teruggedrongen
Op basis van de werking gedurende ongeveer anderhalf jaar, maakte het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek een evaluatie naar de gevoeligheid en de effectiviteit van het wildwaarschuwingssysteem. “In dat anderhalf jaar zijn een 120-tal oversteken gedetecteerd op basis van de camera's. Een 40-tal daarvan betreft wolf, de overige zijn everzwijn, ree en vos. Dieren blijken vooral ’s nachts over te steken, al durft een wolf dat ook overdag. Bovendien vormt het voorjaar een piekmoment in de oversteken, in het bijzonder van ree”, merkt minister Demir op.
Detectie door het systeem varieert naargelang de soort en de manier van bewegen. Grotere soorten worden gemakkelijker gedetecteerd, zeker als ze in groep bewegen. Het belangrijkste resultaat is dat, op basis van opgevraagde politiegegevens van ongevallen met wild, er een duidelijke breuklijn zit tussen de periode voor en na de plaatsing van het wilddetectiesysteem in combinatie met een wildraster. Na de plaatsing is het aantal geregistreerde ongevallen tot ongeveer 1/3 teruggebracht. De combinatie van een raster en wildwaarschuwingssysteem laat dus toe het verkeersrisico te reduceren zonder het landschap volledig te fragmenteren. Daarmee lijkt het systeem zijn nut te bewijzen.
“Ik ben blij dat door onze investeringen het aantal ongevallen met wild teruggedrongen wordt,” zegt minister van Natuur Zuhal Demir. “Uit de evaluatie blijkt dat er nog verbeteringen mogelijk zijn om het wildwaarschuwingssysteem performanter te maken. Die kennis zullen het Agentschap Natuur en Bos, het Agentschap Wegen en Verkeer en het departement Omgeving nu benutten om ook elders conflicten tussen natuur en verkeer te verminderen en de verbinding tussen natuurgebieden te herstellen”, besluit de minister.