Definitie

Rode Lijsten geven aan hoe groot de kans is dat een soort zal uitsterven in Vlaanderen. Dit gebeurt op basis van objectieve en internationaal aanvaarde criteria van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Deze indicator toont de verdeling van de Rode-Lijstcategorieën per soortengroep en voor het totaal van alle soortengroepen.

Bespreking

Momenteel zijn er gevalideerde Rode Lijsten beschikbaar voor hogere planten, blad-, hauw- en levermossen, dagvlinders, macro-nachtvlinders, houtbewonende bladsprietkevers (o.a. vliegend hert), libellen, lieveheersbeestjes, loopkevers, sprinkhanen en krekels, waterwantsen, wilde bijen, zweefvliegen, pissebedden, amfibieën en reptielen, zoetwatervissen, broedvogels en zoogdieren. Voor de berekening van deze indicator worden enkel de recent gevalideerde Rode Lijsten gebruikt. In de figuur zijn de insecten als één groep voorgesteld. Ook voor de paddenstoelen, landslakken, spinnen, mieren, slankpootvliegen en dansvliegen zijn er Rode Lijsten. Maar omdat er onvoldoende en betrouwbare data beschikbaar zijn, kunnen deze niet gevalideerd worden.

De populaties van ernstig bedreigde, bedreigde en kwetsbare soorten zijn dus fors achteruitgegaan en/of hebben een kritisch minimum bereikt waardoor deze soorten op het punt staan te verdwijnen. Dit is onder andere het geval voor het gentiaanblauwtje, de knoflookpad, de aal en de grauwe gors.

De Rode-Lijststatus verschilt sterk tussen de verschillende soortengroepen.
De categorie “Regionaal uitgestorven” varieert van 27% bij de dagvlinders tot ca. 4% bij de broedvogels en 0% bij reptielen en hauwmossen. “Momenteel niet in gevaar” varieert van 21% bij de levermossen tot ca. 65% bij de sprinkhanen en krekels.

Het verdwijnen of achteruitgaan van soorten is een gevolg van diverse factoren zoals de achteruitgang van de oppervlakte geschikte habitat, de versnippering van het leefgebied en een dalende habitatkwaliteit. Ook soorten uit het landbouwgebied komen steeds meer op de Rode Lijst terecht.