Definitie

De indicator volgt de trend op van het voorkomen van 39 vissen en rondbekken in beken en rivieren over zes afvisperiodes tussen 1994 en 2024. Het procentueel aandeel van voorkomen geeft aan in hoeveel procent van de meetlocaties een vissoort voorkomt.

Bespreking

Figuur 1 toont standaard het procentueel aandeel van de vijf meest voorkomende vissen en rondbekken in Vlaanderen over zes periodes (1994-1999, 2000-2005, 2006-2009, 2010-2012, 2013-2018 en 2019-2024). Andere soorten kunnen aangeklikt worden. Sinds 2013 maken we gebruik van de gegevens van de steekproef in functie van de Kaderrichtlijn water, met 350 locaties (VIS-databank, http://vis.inbo.be), daarvoor bestond het meetnet uit 300 locaties.

Er zijn geen grote verschuivingen merkbaar in de samenstelling van het visbestand in beken en rivieren. Maar de meeste vissoorten worden in vergelijking met de beginperiodes op steeds meer plaatsen gevangen. Die toename lijkt in de laatste periode echter stil te vallen. Driedoornige stekelbaars, paling, riviergrondel, blankvoorn en baars blijven de meest voorkomende soorten.

Onder de sterkste stijgers bevinden zich verschillende uitheemse soorten. Zo wordt de blauwbandgrondel inmiddels op bijna de helft van alle meetlocaties aangetroffen. Vooral de laatste jaren kennen enkele invasieve grondelsoorten, waaronder de zwartbekgrondel, een explosieve toename. Deze invasieve soorten kunnen een bedreiging vormen voor inheemse vispopulaties, waaronder Europees beschermde soorten zoals de rivierdonderpad. De laatste jaren doken er weeral nieuwe exoten op in Vlaanderen: Noord-Aziatische modderkruiper, shimofurigrondel en zwarte dwergmeerval. Dit vraagt zeker opvolging in de volgende periode.

De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) verplicht de lidstaten alle oppervlaktewaterlichamen in een goede ecologische kwaliteit te brengen. Dit doel is nog steeds niet bereikt. Eveneens is het Vlaams rivierennetwerk nog steeds te sterk versnipperd om een duurzaam herstel van vissoorten mogelijk te maken.