Opensourcesoftware: de sleutel tot de toekomst van onderwijs
Opensourcesoftware (OSS) is een technologie die altijd maar belangrijker wordt in het onderwijs. Als alternatief voor commerciële software opent het een wereld aan mogelijkheden. OSS is een bron van innovatie, samenwerking en groei, en helpt je om je leerlingen een betere leerervaring te geven.
Wat is opensourcesoftware?
OSS is software waarvan de broncode vrij beschikbaar is. Dat wil zeggen dat je de software vrij kan gebruiken, aanpassen en verspreiden. Dat sluit perfect aan bij de waarden van het onderwijs: door opensourcesoftware te gebruiken:
- deel en geef je kennis door
- denk je kritisch na
- werk je samen
- heb je respect voor het werk en de mening van anderen.
Voordelen van OSS voor het onderwijs
Kostenbesparend
Je hoeft geen dure licentie- of abonnementskosten te betalen. Zo heb je als school meer budget voor andere prioriteiten.
Aanpasbaar en flexibel
Je kan de software volledig afstemmen op wat je school of centrum nodig heeft. Zo kan je heel ver gaan in op maat werken.
Ondersteund door actieve community's
Ontwikkelaars in de hele wereld verbeteren de tools, breiden ze uit met nieuwe functies en zorgen dat er regelmatig updates beschikbaar zijn.
Gemaakt om samen te werken en te delen
Alle ontwikkelaars helpen elkaar en profiteren van elkaars werk. Dat trekken ze door tot in de tools zelf. In elke OSS-tool kunnen je medewerkers, leraren en leerlingen gemakkelijk en efficiënt samenwerken en bestanden en informatie met elkaar delen.
Veilig en transparant
Omdat de broncode open is, is opensourcesoftware heel veilig. Kwetsbaarheden worden door de ontwikkelaars snel geïdentificeerd en opgelost. Zo verbeteren en versterken ze de beveiliging van de software voortdurend.
Aandachtspunten bij de implementatie
Opensourcesoftware heeft veel voordelen, maar toch kan je het best rekening houden met enkele aandachtspunten.
Verspreid aanbod
Er bestaat veel OSS, maar het aanbod is versnipperd. Als directie, ICT-coördinator of ICT-team moet je de juiste software weten te vinden.
Technische implementatie
Bij sommige opensourcetools kan het zijn dat je best een training volgt of ondersteuning inhuurt om het platform te installeren en te beheren.
Leercurve
Het kan uitdagend zijn om met opensourcesoftware te leren werken. Vooral voor mensen die het gewoon zijn om met commerciële software te werken die andere interfaces en functionaliteiten hebben.
Moeite met verandering
Sommige medewerkers en leraren zullen niet graag naar OSS overstappen, omdat ze niet goed met verandering kunnen omgaan of de software niet kennen.
Verschillende OSS-licenties
Er zijn verschillende soorten opensourcelicenties. Elke licentie heeft zijn eigen voorwaarden en beperkingen.
GNU General Public License (GPL)
De GPL eist dat alle afgeleide versies van de software ook onder de GPL verspreid worden. Ook aanpassingen en verbeteringen moeten dus open source blijven. Voorbeelden van software onder de GPL: de auteurstool Xerte(opent in nieuw venster), GIMP, PeerTube en Moodle.
MIT License
MIT is een heel ruime licentie met een minimum aan beperkingen. Zolang de originele copyrightvermelding en licentie-informatie behouden blijven, kan je de software bijna zonder beperkingen gebruiken, aanpassen en verspreiden. Voorbeelden van software onder de MIT-licentie: H5P(opent in nieuw venster) en Scratch.
Apache License
Met de Apache-licentie kan je originele én gewijzigde software gebruiken, aanpassen en verspreiden. Als je dat doet, moet je een kopie van de licentie meeleveren en de aanpassingen documenteren. Voorbeelden van software onder de Apache-licentie: Apache HTTP Server, LibreOffice, CAS, uPortal en UniTime.
Berkeley Software Distribution (BSD) License
BSD is een soepele licentie met verschillende varianten die weinig beperkingen opleggen om de software te gebruiken, aan te passen en verspreiden.
OSS-stichtingen
Opensourcesoftware kan bij een stichting ondergebracht worden. Dat heeft voor- en nadelen.
Voordelen van een stichting
De belangrijkste voordelen: een stichting kan opensourceprojecten stabiliteit en de nodige ondersteuning geven, zoals financiële middelen, een organisatiestructuur en een brede gemeenschap van ontwikkelaars en gebruikers. Zo gaat de software langer mee en wordt ze beter onderhouden.
Beperkingen van een stichting
De richtlijnen en procedures van een stichting kunnen innovatie soms vertragen. In een snel veranderende technologische omgeving zijn projecten daardoor minder wendbaar.
Onafhankelijke OSS
Opensourcesoftware kan ook onafhankelijk blijven. Verschillende innovatieve opensourceprojecten kiezen daarvoor.
Voordelen van onafhankelijkheid
De ontwikkelaars kunnen sneller beslissingen nemen, flexibeler werken, op veranderingen inspelen en nieuwe ideeën implementeren. In zo’n dynamische omgeving bloeien creativiteit en innovatie volop.
Beperkingen van onafhankelijkheid
Onafhankelijke projecten kunnen minder stabiel zijn en hebben het soms moeilijk om genoeg financiële middelen en steun te krijgen.
Gebruik de kracht van OSS in je voordeel
Omdat opensourcesoftware je stimuleert om samen te werken, te innoveren en kennis te delen, kan je er het onderwijs in je school dynamischer en inclusiever mee maken. Omarm dus die principes en de kracht van de software. Want je haalt er niet alleen voordeel uit voor je school. Ook je leerlingen profiteren ervan omdat je met de software hun leerervaringen verbetert.