Grote modderkruiper nu ook aangetroffen in West-Vlaanderen!
Na de recente en opmerkelijke ontdekking van relictpopulaties van grote modderkruiper in de Leie- en Scheldevallei bij Gent (2023), waren de verwachtingen hoog gespannen voor een aanvullend eDNA-onderzoek. Dit onderzoek vond afgelopen zomer plaats stroomopwaarts deze beide locaties, richting Franse grens. En inderdaad, ook in de Avelgemse Scheldemeersen vonden we sporen van de soort. Dit betekent meteen de eerste bevestigde aanwezigheid van grote modderkruiper in West-Vlaanderen ooit! Hiermee is de aanwezigheid van grote modderkruiper in alle Vlaamse provincies een feit. Dat is een opsteker voor het soortbeschermingsprogramma (SBP) dat sinds 2021 in Vlaanderen voor de grote modderkruiper wordt uitgerold.
Tot voor kort was de aanwezigheid van grote modderkruiper slechts op een paar plaatsen in Vlaanderen bekend. Het ging om de Lossing met aangrenzende moerasgebieden in de buurt van Molenbeersel (Limburg), de Demervallei tussen Hasselt en Diest (Limburg & Vlaams Brabant) en enkele moerasgebieden langs de Wamp in Arendonk (Antwerpen). Door de verborgen levenswijze (nachtactief) en het geprefereerde habitat (moerassen), is deze vissoort bijzonder moeilijk te vangen. Daarom werd er in het SBP voor gekozen om de soort nauwkeurig in kaart te brengen met de innovatieve en zeer nauwkeurige eDNA-techniek. Dat leidde al tot vele onverwachte resultaten. De soort blijkt dus wijder verspreid te zijn in Vlaanderen dan eerder gedacht.
De volgende stap is het verbeteren van de habitatkwaliteit en connectiviteit in onze waterlopen. De soort zal ook genetisch ondersteund worden via een kweek- en uitzetprogramma, omdat vroeger INBO-onderzoek had aangetoond dat de Vlaamse populaties sterk onderhevig zijn aan inteelt. De grote modderkruiper heeft veel belang bij het recente vernattingsbeleid (Blue Deal) en fungeert als echte signaalsoort voor een meer natuurlijke waterhuishouding van de valleigebieden.
Jeroen Van Wichelen, Rudi Yseboodt (ANB), Rein Brys, Johan Auwerx
Beeld boven: Avelgemse Scheldemeersen (foto Yves Adams - Vildaphoto)