Wolf FAQ 9 - Kunnen we niet alle wolven volgen met een halsband of opsluiten in een groot gebied?
Meer achtergrond
Wolven hebben grote leefgebieden, van gauw enkele honderden vierkante kilometers. Geen enkel natuurgebied in België is groot genoeg om wolven op een conflictvrije manier te huisvesten. Los van de haalbaarheid om zoiets te omheinen, zou dat in strijd zijn met de Europese en vlaamse wetgeving.
Wolven vangen, zenderen en/of opsluiten in grote natuurgebieden biedt al helemaal geen oplossing voor zwervers die zullen blijven opduiken vanuit de buurlanden.
Gevestigde wolven een halsband omdoen is heel moeilijk: doorgaans laten enkel jonge dieren zich vangen, en deze zwerven later zelf weer uit.
De beste oplossing om conflicten met de mens te vermijden is om kleinvee te beschermen, niet om wolven op te sluiten.
Wolven zijn wettelijk beschermd door de Europese Habitatrichtlijn. Dat maakt dat het opsluiten van wolven illegaal. Stel dat het wel zou mogen, dan zou dat het conflict met mensen niet verkleinen: een opgesloten wolf kan zijn leefgebied niet verdedigen tegen andere zwervende wolven, die zich weer vestigen in hetzelfde gebied.
Kunnen we ze dan niet vangen en een schokhalsband aandoen? Schokhalsbanden werden ontworpen voor honden, zodat een baasje met een afstandsbediening een lichte elektrische schok kan toedienen wanneer de hond zich niet gedraagt. In principe is het mogelijk om wolven hiermee uit te rusten, en telkens ze te dicht bij een afrastering met kleinvee komen ze een schok te geven.
Dit stuit echter op heel wat praktische en morele beperkingen:
- Je moet wolven makkelijk kunnen vangen. Het vangen van wolven is echter zeer moeilijk en tijdroven, en het stelt ze bovendien nodeloos bloot aan stress, en aan een risicovolle verdoving.
- Je moet een wolf met een halsband regelmatig opnieuw vangen. De langste batterijduur die al gerealiseerd is met zo’n schokhalsband is 60 dagen. Dat betekent dat een wolf zes keer per jaar moet gevangen worden, wat zowel onhaalbaar als onwenselijk is.
- Indien elke weide met schapen wordt voorzien van een zender die een schok geeft telkens wanneer een wolf in de buurt komt, dan zou zowat heel Vlaanderen gedekt zijn, en zou een wolf met halsband bijna permanent schokken krijgen.
- We zouden permanent wolven moeten vangen om zwervende individuen te onderscheppen en van zo’n halsband voorzien, wat compleet onhaalbaar is. België ligt binnen de actieradius van duizenden Europese wolven. We kunnen niet voorspellen welk dier wanneer opduikt in België. Dit zou dan ook geen haalbare optie zijn.
- Het is doorgaans heel eenvoudig om een weide met kleinvee te voorzien van een bijkomend elektrisch raster dat elke wolf en hond tegenhoudt. Dit is een veel makkelijkere, efficiëntere en meer duurzame maatregel dan wolven van schokhalsbanden te voorzien.
Kunnen we schapen dan niet voorzien van een halsband die een signaal uitstuurt dat wolven afschrikt wanneer ze aangevallen worden?
Hierover schreven we eerder al een wetenschappelijk advies.
Er zijn commercieel halsbanden beschikbaar, waarvan de producenten stellen dat ze een ultrasoon geluid uitzenden dat wolven afschrikt wanneer ze een schaap aanvallen. Onderzoek heeft aangetoond dat wolven argwanend zijn ten opzichte van nieuwigheden. Ze leren echter snel dat wanneer een nieuwigheid (bv een ultrasoon geluid) geen echt gevaar inhoudt, ze het kunnen negeren. Zo ook met ultrasoon geluid. Er is geen enkel onderzoek dat bevestigt dat deze halsbanden zorgen voor een duurzame afschrikking van wolven. Er is daarentegen wel onderzoek dat aantoont dat er snel gewenning optreedt ten opzichte van stimuli die geen werkelijk gevaar inhouden.
Enkel methodes die de wolf effectief bestraffen (bv. een pijnlijke schok van een elektrisch raster) zorgen voor een duurzaam schrikeffect, dat regelmatig moet herhaald worden.
INBO werkt intussen wel mee aan de ontwikkeling van alternatieve methodes om wolven af te schrikken, ter aanvulling van de gekende betrouwbare methodes van kudde-bescherming (elektrische rasters, kuddebewakingshonden).
Meer lezen?
- Wolvenspecials van het INBO Marternieuws
- INBO Roofdiernieuws