Dit voornemen vertaalde INBO in een voorstel voor een Meetnet Biodiversiteit Agrarisch Gebied. Het meetnet bestaat uit drie luiken:
- Het toestandsmeetnet volgt de situatie op in het landbouwgebied.
- Het effectiviteitsmeetnet volgt de impact van de inspanningen in functie van natuur (bv. beheerovereenkomsten).
- Het drukmeetnet volgt de druk van landbouw buiten het landbouwgebied op, ook in natuurgebieden.
Het voorstel bouwt optimaal voort op de bestaande monitoring die nu al door diverse actoren wordt uitgevoerd. Het doet geen voorafnames inzake de uitvoerder van de voorgestelde uitbreidingen en nieuwe meetnetten. Het INBO is één van de potentiële uitvoerders, naast onder meer natuurverenigingen, universiteiten en studiebureaus. Het meetnet is opgebouwd uit modules die los van elkaar, door verschillende uitvoerders kunnen worden gerealiseerd, en allemaal bijdragen tot de invulling van het meetnet.
Lees hier het volledige voorstel: Voorstel voor een Meetnet Biodiversiteit Agrarisch Gebied (MBAG)
Het voorstel wordt geleidelijk in uitvoering gebracht.
Broedvogels
In 2022 startte een pilootproject dat de bestaande monitoring van vogels in het agrarisch gebied wil versterken. Zo kunnen we betere en meer gedetailleerde trendgegevens bekomen, en inzicht verkrijgen in de effectiviteit van genomen en geplande maatregelen.
Meer lezen: Pilootproject Meetnet Agrarische Soorten
De populatie van de patrijs is de laatste decennia sterk achteruit gegaan, waardoor deze soort bijzondere aandacht krijgt. Het INBO doet onderzoek om een doelgerichte en optimale inzet van maatregelen te ondersteunen, alsook de evaluatie van de effectiviteit ervan.
Meer lezen: Populatiedynamiek van de patrijs in Vlaanderen en Modellering populatiedynamische parameters patrijs
Bestuivers
Een andere aandachtsgroep zijn de bestuivers, een essentiële soortengroep voor de productie van heel wat soorten groente en fruit. Door mee te werken aan de ontwikkeling van Europese monitoring bereidt het INBO zich voor om ook in Vlaanderen de toestand van de bestuivers op te volgen.
Meer lezen: SPRING (Strengthening pollinator recovery through indicators and monitoring)
Bodembiodiversiteit
Ook de bodembiodiversiteit is van groot belang voor de landbouwproductie. Het INBO is betrokken bij projecten inzake bodemkwaliteit, zoals het EJP-Soil programma en de monitoring van koolstofstocks in Vlaamse bodems (Cmon). Aansluitend hierop wenst het INBO in te zetten op het volgen van de bodembiodiversiteit via genetische technieken.
Meer lezen: monitoring koolstofstocks en EJP-Soil
Kaarten
De Biologische Waarderingskaart (BWK) vormt een belangrijke basis voor onder meer het Meetnet Biodiversiteit Agrarisch Gebied. Het INBO tracht deze kaart periodiek te actualiseren.
Meer lezen: Gebiedsdekkende Biologische Waarderingskaart voor Vlaanderen, met onderzoek naar de mogelijkheden van efficiëntiewinst
Het INBO participeert in de ontwikkeling van geo-datalagen voor omgevingsbeleid op basis van remote sensing en deep learning. Cases relevant voor landbouw en natuur zijn:
- wildschade aan gewassen karteren
- stagnerend water in landbouwgebied karteren
- vanggewassen karteren en hun zaai- en oogstdatum monitoren
Meer lezen: Geo.Informed