Hoofdstuk 5

Terug

Hoofdstuk 5

Natuurbeheerproblemen: een natuurgebied staat niet alleen!

Geert De Blust


Referenties

  1. Batelaan O, De Smedt F, Huybrechts W et al., 1993. Ecohydrologische analyse van een natuurgebied met behulp van hydrogeologische systeemmodellering en geografische informatie verwerking. Water, nr. 71: 117-127.
  2. Beckers G & Verschraegen T, 2017. 15 jaar natuurherstel in het Midden-Limburgs Vijvergebied onder de loep genomen door Woudaap en Roerdomp. Natuurpunt.focus 16: 23-31.
  3. Bellard C, Bertelsmeier C, Leadley P et al., 2012. Impacts of climate change on the future of biodiversity. Ecology Letters, 15: 365–377.
  4. Belote RT, Dietz MS, Mc Kinley PS et al., 2017.  Mapping Conservation Strategies under a Changing Climate. BioScience, 67: 494-497.
  5. Besselink B, Logemann D, van de Werfhorst H et al., 2017. Handboek ecohydrologische systeemanalyse beekdallandschappen. Stowa 2017-05 , Amersfoort, 246p.
  6. Bianchi FJJA, Booij CJH & Tscharntke T, 2006. Sustainable pest regulation in agricultural landscapes: a review on landscape composition, biodiversity and natural pest control. R. Soc. B, 273: 1715–1727.
  7. Bobbink RB, Hicks K, Galloway J et al., 2010. Global assessment of nitrogen deposition effects on terrestrial plant diversity: a synthesis. Ecological Applications, 20: 30–59.
  8. Boeye D, De Blust G, De Baere, D et al., 1990. De Belgische Kempen. Mineraalrijke kanalen door een voedselarm gebied. Landschap 7: 33-43.
  9. Brouwer E, Bobbink R, Roelofs JGM et al., 1996. Effectgerichte maatregelen tegen verzuring en eutrofiëring van oppervlaktewateren. Eindrapport monitoring tweede fase. Vakgroep Oecologie KU Nijmegen, opdracht Directie Natuurbeheer van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Rapport, 204p. 
  10. Brouwers J, Peeters B, Van Steertegem M et al., 2015. MIRA Klimaatrapport. 2015, over waargenomen en toekomstige klimaatveranderingen. Vlaamse Milieumaatschappij i.s.m. KU Leuven, VITO en KMI. Aalst, Belgium, 147 p.
  11. Brusselman E, Beck B, De Campeneere S et al., 2015. Screening van maatregelen die kunnen leiden tot de reductie van ammoniakemissie afkomstig van landbouw: Draft 1. Rapport Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek, ILVO, 121p.
  12. Burny, J, 1999. Bijdrage tot de historische ecologie van de Limburgse Kempen (1910-1950). Tweehonderd gesprekken samengevat. Natuurhistorisch Genootschap Limburg, Reeks XLII aflevering 1. Maastricht, 211p.
  13. Burton RJF & Schwarz G, 2013. Result-oriented agri-environmental schemes in Europe and their potential for promoting behavioural change. Land Use Policy, 30: 628–641.
  14. Cellier P (red), 2011. Chapter 11. Nitrogen flows and fate in rural landscapes. In Sutton M.A., Howard C.M., Erisman J.W., Billen G., Bleeker A., Grennfelt P., van Grinsven H. & Grizzetti B. (eds.) 2011. The European Nitrogen Assessment, Chapter 20. Cambridge University Press, p. 229-248.
  15. Ceulemans T, Merckx R, Hens M et al., 2011. A trait-based analysis of the role of phosphorus vs. nitrogen enrichment in plant species loss across North-west European grasslands. Journal of Applied Ecology, 48: 1155–1163.
  16. Ceulemans T, Stevens CJ, Duchateau L et al., 2014. Soil phosphorus constrains biodiversity across European grasslands. Global Change Biology, 20: 3814-3822.
  17. Christis E & Van der Straaten J, (red), 2014. Het Kempen~Broek. Op de grens van mens, natur en landschap. Pictures Publishers, Woudrichem
  18. Claus K & Janssens L, 1994. Vademecum Natuurtechniek. Inrichting en beheer van Waterlopen. AMINAL, Brussel.
  19. Couvreur M & Hermy M, 2002. Verspreiden van zaden door maai- en graasbeheer. Natuur.focus, 1: 4-8.
  20. Danckaert S, Carels K, Van Gijseghem D et al., 2009. Indicatoren voor het opvolgen van de hoge natuurwaarden op landbouwgrond in het kader van de PDPO-monitoring. Een  verkennende  Departement Landbouw & Visserij (DLV), Afdeling Monitoring en Studie (AMS), Brussel.
  21. Databank Ondergrond Vlaanderen. dov.vlaanderen.be
  22. De Becker P, 2020. Ecohydrologische gebiedsbeschrijvingen voor natuurgebieden in Vlaanderen in het kader van PAS. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2020 (12). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. DOI: doi.org/10.21436/inbor.17256788
  23. De Blust G & Boeye D, 2008. Kanalen, wit zand en basisch laagveen. De unieke ingrediënten van de Kempen. Landschap, 25: 23-29
  24. De Blust G & Hermy M, 1997. Ecologische infrastructuur. In: Hermy M. & De Blust G. (red.), Punten en lijnen in het landschap. p. 35-61. Van de Wiele & Schuyt, Brugge & Haarlem, ism Stichting Leefmilieu, WWF, Natuurreservaten, Inst. Natuurbehoud.
  25. De Blust G & Slootmaekers M, 1997. De Kalmthoutse Heide. Davidsfonds/Leuven. 144p. ISBN: 90 6152 969 7 (1.695,-BF)
  26. De Blust,G, Paelinckx D & Kuijken E, 1995. 'The Green Main Structure for Flanders', development and implementation of an ecological network. Landschap 12: 89-98.
  27. Decleer K, De Wilde M & Goethals V, 1999. Naar een functioneel ecologisch netwerk voor Vlaanderen. In: Kuijken, E. (red.) Natuurrapport 1999. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededeling en van het Instituut voor Natuurbehoud, nr. 6, Brussel, p.177-193.
  28. De Frenne P, Cougnon M, Janssens GPJ et al., 2022. Bemesting van bos en natuur door honden. NATUURFOCUS, 21:24-29.
  29. De Graaf MCC, Verbeek PJM, Cals MJR et al., 1994. Effectgerichte maatregelen tegen verzuring en eutrofiëring van matig mineraalrijke heide en schraallanden. Eindrapport monitoring eerste fase. Katholieke Universiteit Nijmegen, 248p.
  30. de Jong TM, 2007. Connecting is easy, separating is difficult. In: de Jong, Dekker & Posthoorn (Eds.). Landscape ecology in the Dutch context: nature, town and infrastructure. KNNV Publishing, Zeist, The Netherlands, p.208-224.
  31. Demey A, De Frenne P & Verheyen K, 2015. Klimaatadaptatie in natuur- en bosbeheer. ForNaLab, UGent, 41 pp.
  32. De Pue E, Lavrysen L & Stryckers P, 2017. Milieuzakboekje 2017. Wolters Kluwer België, Mechelen, 1424 p.
  33. De Ridder RP, 1997. Helofytenfilters: integratie van oppervlaktewaterzuivering, natuur en andere functies in moerassen. LBL-mededeling 206, Utrecht, Dienst Landinrichting en Beheer Landbouwgronden, 61p.
  34. De Schrijver A, Schelfhout S, Demey A et al., 2013. Natuurherstel op landbouwgrond: fosfor als bottleneck. Natuur.focus, 12: 145-153.
  35. De Schrijver A, Van Hoydonck G, Nachtergale L et al., Soil acidification along an ammonium deposition gradient and a Corsican pine stand in northern Belgium. Environmental pollution 102: 427-431.
  36. De Schrijver A, Wuyts K, Schelfout S et al., 2015. Verzuring van terrestrische ecosystemen. Oorzaken, remedies en gevolgen voor biodiversiteit. Natuur.Focus 14: 5-11
  37. De Schrijver A & Lust N, 2000. Deelaspecten van de intensieve monitoring van het bosecosysteem in het Vlaamse gewest, meetjaar 1999. IBW/I/2000. Vlaamse Gemeenschap.
  38. De Troch F, De Lannoy G, Cabus P et al., 2001. Modellering van de impact van vegetatie (heide, loofbos, naaldbos) van infiltratiegebieden op de waterkwaliteit in stroombekkens. VLINA 9907. Opdrachtgever: AMINAL, Afd. Natuur, Brussel, 190p. + 11 bijlagen.
  39. De Vries B, De Jong A, Rovers R et al., 2008. Energie à la carte: De potentie van biomassa uit het landschap voor energiewinning. Alterra-Rapport 1679, Wageningen UR, Wageningen.
  40. D’Haene K, Laurijssens G, Van Gils B et al., 2010. Agrobiodiversiteit. Een steunpilaar voor de 3de generatie agromilieumaatregelen? Rapport  van  het  Instituut  voor  Natuur-  en  Bosonderzoek  (INBO)  s.m.  het Instituut  voor  Landbouw-  en  Visserijonderzoek (ILVO). I.o.v. het Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie. INBO.R.2010.38.
  41. Dise NB, Ashmore M, Belyazid S et al., 2011. Chapter 20. Nitrogen as a threat to European terrestrial biodiversity. In Sutton M.A., Howard C.M., Erisman J.W., Billen G., Bleeker A., Grennfelt P., van Grinsven H. & Grizzetti B. (eds.) 2011. The European Nitrogen Assessment, Chapter 20. Cambridge University Press, p. 463-494.
  42. Dumortier M, De Schrijver A, Boeye D et al., 2001b. Verzuring. In: Kuijken et al. (red), 2001. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud nr. 18, Brussel, p. 138-144.
  43. Dumortier M, De Bruyn L, Hens M, et al. (red), 2009. Natuurverkenning 2030. Natuurrapport Vlaanderen, NARA 2009. Mededeling van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, INBO.M.2009.7, Brussel.
  44. Erisman JW & de Vries W, 2021. Stikstof. De sluipende effecten op natuur en gezondheid. Stichting Biowetenschappen en Maatschappij / Lias Uitgeverij. 160p.
  45. Fischer J, Brosi B, Daily GC et al., 2008. Should agricultural policies encourage land sparing or wildlife-friendly farming? Ecol. Environ., 6, 6p.
  46. Gillson L, Dawson TP, Jack S et al.,2013. Accommodating climate change contingencies in conservation strategy. Trends Ecol. & Evol., 28: 135-142.
  47. Glasbergen P, Van de Water E & Wassen M, 2001. Een zwakke schakel in het natuurbeleid. Het realiseren van ecologische verbindingszones. Landschap 18: 99-108.
  48. Gorree M, Runhaar,H & Klijn F, 1995. Stikstofbalansen voor Natuurgerichte Normstelling Nutriënten. Landschap 12: 5-17.
  49. Grimm NB, Chapin III FS, Bierwagen B et al., The impacts of climate change on ecosystem structure and function. Front Ecol Environ, 11: 474–482.
  50. Hammitt WE & Cole DN, 1987. Wildland Recreation: ecology and management. New York, Wiley, 341p.
  51. Helsen K, Van Meerbeek K, Honnay O et al., 2011. Conservation credit for plant species diversity of small nature reserves in an agricultural matrix. Plant Ecology and Evolution 144: 289–298.
  52. Henkens RJHG, Berends H, Donkers DA et al., 2001. Interacties tussen grote grazers en recreanten: een verkenning van risico’s en oplossingen. Alterra-rapport, nr. 249, Alterra, Wageningen, 45p.
  53. Hermy M & De Blust G (red), 1997. Punten en lijnen in het landschap. Van de Wiele & Schuyt, Brugge & Haarlem, ism Stichting Leefmilieu, WWF, Natuurreservaten, Inst. Natuurbehoud, 336p.
  54. Herzog F & Schüepp C, 2013. Are land sparing and land sharing real alternatives for European agricultural landscapes? Aspects of Applied Biology 121: 109-116.
  55. Honnay O & Ceulemans T, 2016. Hoe kunnen landbouw en behoud van biodiversiteit samengaan? Een beknopte evaluatie van drie ruimtelijke scenario’s. Natuur.Focus, 14:180-187.
  56. Huybrechts W & De Becker P, 1997. Dynamische en chemische kenmerken van ondiep grondwater in kwelsystemen: het Walenbos (Tielt-Winge). Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud, 5. Brussel, 94p.
  57. Huybrechts W & De Becker P, 1999. Kwelgebonden ecosystemen in het Hageland, Vlaanderen. In: Van Dorp, D. et al. (red), 1999. Landschapsecologie: natuur en landschap in een veranderende samenleving. Boom, Amsterdam: 351-374.
  58. Huybrechts W, Batelaan O, De Becker P et al., 2000. Ecohydrologisch onderzoek waterrijke vallei-ecosystemen. VLINA 96/03. Rapport Instituut voor Natuurbehoud 2000.12, Brussel, 281p.
  59. INBO, Natuurindicatoren website, 2020. https://www.inbo.be/nl/natuurindicatoren
  60. INBO, Natuurindicatoren website, 2017b. Oppervlakte afgebakend VEN; Oppervlakte afgebakend natuurverwevingsgebied. https://www.inbo.be/nl/natuurindicatoren
  61. Interbestuurlijk Plattelandsoverleg, z.d. IPO-advies Oogstbare Landschappen - Lokale en regionale valorisatie van biomassa uit bos-, natuur-, en landschapsbeheer. Vlaamse Landmaatschappij, Brussel, rapport, 40p.
  62. Jansen A & Schipper P, 1997. Tips voor herstel van natte schraallanden. De Levende Natuur, 98: 304-309.
  63. Jansen A, De Blust G, Vogels J et al., Beheerplan Vlaams Natuurterrein Teut, Tenhaagdoorn en de domeinbossen van Kelchterhoef. Inventarisrapport. Unie van Bosgroepen – INBO - Stichting Bargerveen. 117p.
  64. Janssens L & Claus K, 1996. Vademecum Natuurtechniek. Inrichting en beheer van wegen. AMINAL, Brussel.
  65. Jongman RHG, Külvik M & Kristiansen I, 2004. European ecological networks and greenways. Landscape and Urban Planning, 68: 305-319
  66. Kleijn D & Sutherland WJ, 2003. How effective are European agri-environment schemes in conserving and promoting biodiversity? Journal of Applied Ecology, 40: 947–969.
  67. Kleijn D, Baquero RA, Clough Y et al., 2006. Mixed biodiversity benefits of agri-environment schemes in five European countries. Ecology Letters 9: 243-254.
  68. Kros H, Gies E & Voogd J C, 2015. Effecten van landschapselementen op de ammoniakdepositie in Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 2689, 42p.
  69. Kuijper MJM, Broers HP & Rozemeijer JC, 2012. Effecten van peilgestuurde drainage op natuur. Deltares. 62p.
  70. Liddle M, 1997. Recreation ecology. Chapman & Hall, London.
  71. Lommelen E, Kurstjens G & De Blust G, 2014. Op weg naar grootschalig moerasherstel in het Kempen-Broek. Natuurhistorisch Maandblad, 103: 63-66
  72. Lucassen ECHET, van den Berg LJL, Smolders AJP et al., 2014. Bodemverzuring en achteruitgang van zomereik. Landschap 2014/4: 185-192.
  73. Mclauchlan K, 2006. The Nature and longevity of agricultural impacts on soil carbon and nutrients : A review. Ecosystems, 9: 1364-1382.
  74. Maertens E, 2011. Agromilieumaatregelen: Hoe denken landbouwers erover? Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel.
  75. Maes D, Adriaens D, van der Meulen M et al., 2017. Potentiële leefgebieden voor bedreigde soorten: Mogelijke toepassingen in het Vlaamse natuurbeleid en -beheer. Natuur.focus, 16:56-66.
  76. Martens K. & Kuijken E, 1998. Behoud en herstel van soortenrijke graslanden. In: Van Huylebroeck & Jacobs (red.). Naar een duurzame grasland- en groenvoederuitbating. Nationaal Centrum voor grasland en groenvoederonderzoek, Merelbeke.
  77. Mergeay J, 2014. Ecoducten: tussen noodzaak en nonsens. Landschap, 31: 81-87.
  78. Mergeay J & De Meester L, 2010. (Her)introducties en rationaliteit in het natuurbeheer. Natuur.Focus, 9: 124-127.
  79. Mertens A & Simons L, 1984. De vloeiweiden te Lommel Kolonie. Stichting Limburgs Landschap 160p.
  80. MIRA, 2013a. Milieurapport Vlaanderen, Themabeschrijving Verzuring. Vancraeynest L., Vlaamse Milieumaatschappij
  81. MIRA, 2013b. Milieurapport  Vlaanderen,  Themabeschrijving Vermesting. Overloop S., Vlaamse Milieumaatschappij.
  82. Naudin-Ten Cate R, Tjooitink T & Wentink M (red), 2000. Cultuurtechnisch Vademecum : handboek voor inrichting en beheer van land, water en milieu. Doetinchem, Elsevier bedrijfsinformatie.
  83. Nowicki P, Bennett G, Middleton D (eds), 1996. Perspectives on ecological networks. ECNC publications series on Man and Nature, vol. European Centre for Nature Conservation, Tilburg, 192p.
  84. Opdam P & Wascher D, 2004. Climate change meets habitat fragmentation: linking landscape and biogeographical scale levels in research and conservation. Biological Conservation 117: 285–297.
  85. Palmans S, 2017. Invloed van peilgestuurde drainage op teeltopbrengst en kwaliteit van het oppervlaktewater. PVL, BDB, Eco² & Prov. Limburg. 26p.
  86. Phalan B, Onial M, Balmford A et al., 2011. Reconciling food production and biodiversity conservation: land sharing and land sparing compared. . Science, 333: 1289-1291
  87. Regionaal Landschap De Voorkempen, 2013. Waterconservering door agrarisch stuwpeilbeheer. Regionaal Landschap de Voorkempen vzw., Schoten, 12p.
  88. Roovers P, Baeten S & Hermy M, 2004a. Plant species variation across path ecotones in a variety of common vegetation types. Plant Ecology, 170: 107–119.
  89. Roovers P, Verheyen K, Hermy M et al., 2004b. Experimental trampling and vegetation recovery in some forest and heathland communities. Applied Vegetation Science, 7: 111-118.
  90. Rytwinski T & Fahrig L, 2012. Do species life history traits explain population responses to roads? A meta-analysis. Biological Conservation, 147: 87–98.
  91. Schoukens H, 2021. An inconvenient truth. Tien werven voor een juridisch houdbare Vlaamse Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). NATUURFOCUS, 20: 27-35.
  92. Schoukens H & Larmuseau I (eds), 2017. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Van een verstands- naar een gelukkig huwelijk tussen economie en natuur? Uitgeverij Vanden Broele, Brugge, 276p.
  93. Schroevers PJ (red), 1982. Landschapstaal. Een stelsel van basisbegrippen voor de landschapsecologie. PUDOC Centrum voor Landbouwpublikaties en Landbouwdocumentatie, Wageningen.
  94. Sevink J, Geujen C, van Delft B et al., 2014. De veenbasis: kenmerken en effecten van ontwatering, in relatie tot behoud en herstel van de Nederlandse hoogvenen. Een literatuurstudie. OBN rapport nr. 2014/195-NZ. VBNE, Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren, Driebergen, 77p.
  95. Spijker J, Elbersen W & de Jong A, 2008. Biomassa voor energie: kansen voor landschapsbeheer. Vakblad Natuur Bos Landschap, maart 2008, p. 25-27.
  96. Sterckx G, Jansen AJM, Thijs K et al., 2016. De landschapsecologie van Teut-Tenhaagdoorn, een Vlaams beekdal- en heidelandschap. De Levende Natuur, 117: 224-228.
  97. STOWA, 2014. Begrip van het watersysteem als basis voor beslissingen. Ecologische sleutelfactoren. STOWA rapport 2014-19, Stichting toegepast Onderzoek Waterbeheer, Amersfoort, 44p.
  98. STOWA, 2015. Ecologische sleutelfactoren voor stromende wateren, een methodiek in ontwikkeling. STOWA-W-06, Stichting toegepast Onderzoek Waterbeheer, Amersfoort, 24p.
  99. STOWA, 2018. Ecologische sleutelfactoren. Stilstaande en stromende wateren. STOWA Informatiebladen, 2018-24, Stichting toegepast Onderzoek Waterbeheer, Amersfoort, 32p.
  100. Sutton MA, Dragosits U, Theobald MR et al., 2004. The role of trees in landscape planning to reduce the impacts of atmospheric ammonia deposition. In: Smithers R. (ed.), Landscape ecology of trees and forests, IALE (UK)/Woodland Trust, Grantham, p.143-150.
  101. Tscharntke T, Klein AM, Kruess A et al., 2005. Landscape perspectives on agricultural intensification and biodiversity – ecosystem service management. Ecology Letters, 8: 857–874.
  102. Ulrich B, 1995. The history and possible causes of forest decline in central Europe, with particular attention to the German situation. Environmental Reviews 3: 262-276.
  103. Van de Put G & Meysmans G, 2008. Landschappelijke inpassing van helofytenfilters. Projectmatig Wetenschappelijke Onderzoek (PWO) naar de haalbaarheid en wenselijkheid van natuurlijke waterzuiveringssystemen om ze in tuin en landschap in te passen en/of in bestaande groenstructuren te integreren. Erasmushogeschool Brussel campus Jette; Projectteam II Landschaps- en tuinarchitectuur, 77p.
  104. Van der Ree R, Smith DJ & Grilo C, 2015. Handbook of road ecology. Wiley-Blackwell, 552p.
  105. van Dobben HF, Bobbink R, Bal D et al., 2012. Overzicht van kritische depositiewaarden voor stikstof, toegepast op habitattypen en leefgebieden van Natura 2000. Alterra-rapport 2397, Wageningen.
  106. van Dobben HF, Wamelink GGW, Slim PA et al., 2017. Species-rich grassland can persist under nitrogen-rich but phosphorus-limited conditions. Plant and Soil, 411: 451-466.
  107. Van Dorp D, Canters KJ, Kalkhoven JTR et al. (red), 1999. Landschapsecologie: natuur en landschap in een veranderende samenleving. Boom, Amsterdam, 440p.
  108. van Duinen G-J, Tomassen H, Limpens J et al., 2011. Perspectieven voor hoogveenherstel in Nederland. Samenvatting onderzoek en handleiding hoogveenherstel 1998-2010. OBN rapport nr. 2011/OBN150-NZ. Directie Kennis en Innovatie, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Den Haag, 89p.
  109. Van Leeuwen CG, 1966. A relation theoretical approach to pattern and process in vegetation. Wentia 15/S1: 25-46.
  110. Van Looy K & De Blust G, 1995. De Maas natuurlijk ?!: aanzet tot een grootschalig natuurontwikkelingsproject in de Grensmaasvallei. Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud; nr. 2, Brussel. 123p.
  111. Vanslembrouck I, Van Huylenbroeck G & Verbeke W, Determinants of the Willingness of Belgian Farmers to Participate in Agri‐environmental Measures. Journal Agricultural Economics, 53: 489-511.
  112. Van Uytvanck J & De Blust G, 2012. Handboek voor beheerders: Europese natuurdoelstellingen op het terrein: Deel I. Habitats. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO)/Lannoo: Brussel. ISBN 978-94-01-40096-1. 302 pp.
  113. Van Uytvanck J & Goethals V, 2014. Handboek voor beheerders: Europese natuurdoelstellingen op het terrein: Deel II. Soorten. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO)/Lannoo: Brussel. ISBN 978-94-01-41677-1. 348 pp.
  114. Van Wirdum G, 1979. Dynamic aspects of trophic gradients in a mire complex. and Inf. CHO-TNO 25, The Hague, p. 66-82.
  115. Verhaert E, Schneiders A, De Blust G et al., 1990. Integraal waterbeheer. Ruimtelijke Planning. Afl. 24; 1990; II.G.1.a. 25p.
  116. Verheyen K, Baeten L, De Frenne P et al., 2012. Driving factors behind the eutrophication signal in understorey plant communities of deciduous temperate forests. Journal of Ecology 100: 352–365.
  117. Verkaar D & Van Wirdum G, 1991. (Her-) introductie: redding of face lifte van de natuur? De Levende Natuur 92: 196-200.
  118. Vermeulen R, Opsteeg T & Kooij A, 2002. Maatwerk voor de verbindingszone Terhorsterzand-Scharreveld-Orveltezand. DLN. 103: 43-47
  119. Vissers H, 1999. Abiotische factoren: eigenschappen en processen. In: Van Dorp, D. et al. (red.), 1999. Landschapsecologie: natuur en landschap in een veranderende samenleving. Boom, Amsterdam: 47-76.
  120. Vlaamse Landmaatschappij, 2017. Mestrapport 2016. VLM, Brussel, 195p.
  121. Vlaamse Milieumaatschappij, 2017. Fysisch-chemische kwaliteit van oppervlaktewater 2016. Rapport VMM, Aalst, 20p.
  122. Vlaamse Milieumaatschappij, z.d. milieurapport.be 
  123. Vlaamse Regering, 2010. Besluit Milieukwaliteitsnormen. Belgisch Staatsblad 9 juli 2010.
  124. Vlaamse Regering, 2015. Besluit Milieukwaliteitsnormen, wijzigingen. Belgisch Staatsblad 1 december 2015.
  125. Vullings W, Berendse F, Franke J et al., 2014. Met een app de natuur beleven. Landschap 31: 158-159.
  126. Wallis De Vries MF & Bobbink R (eds), 2017. Nitrogen deposition impacts on biodiversity in terrestrial ecosystems: Mechanisms and perspectives for restoration. Biological Conservation, 212.
  127. Wassen MJ, Venterink HO, Lapshina ED et al., 2005. Endangered plants persist under phosphorus limitation. Nature, 437: 547–50.
  128. Wassen M, 2007. Ecohydrology; contribution to science and practice. In: de Jong, Dekker & Posthoorn (Eds.). Landscape ecology in the Dutch context: nature, town and infrastructure. KNNV Publishing, Zeist, The Netherlands, p.169-186.
  129. Wehling S & Diekmann M, 2009. Importance of hedgerows as habitat corridors for forest plants in agricultural landscapes. Biological Conservation, 142: 2522–2530.
  130. Wilkins W, Aherne J & Bleasdale A, 2016. Vegetation community change points suggest that critical loads of nutrient nitrogen may be too high. Atmospheric Environment, 146: 324-331.
  131. milieurapport.be, 2017.  Milieuthema’s verzuring en vermesting.
  132. Zwaenepoel A & Maelfait J-P, Bermen en dijken, aan ‘het weiden langs’s heren straeten’ tot het bermbesluit. In: Hermy M. & De Blust G. (red.), Punten en lijnen in het landschap. p. 143-171. Van de Wiele & Schuyt, Brugge & Haarlem, ism Stichting Leefmilieu, WWF, Natuurreservaten, Inst. Natuurbehoud.

 

Opgelet

  • {{validation.errorMessage}}