Ge­co­ör­di­neerd Vlaams vrij­wil­li­gers­be­leid

Vanuit de vaststelling dat het vrijwilligersbeleid zeer versnipperd is, nam de Vlaamse overheid in 2016 het initiatief om het vrijwilligersbeleid op Vlaams niveau meer gecoördineerd aan te pakken. Er is immers de institutionele context van het federale België, het Vlaamse niveau en de lokale overheden. Elke sector of domein waarbinnen een beroep wordt gedaan op vrijwilligers, werkt op zichzelf. Bovendien ageren vrijwilligers en hun organisaties in een context van wet- en regelgeving die het hen soms nodeloos complex maakt of verhindert zich optimaal in te zetten op de kerntaak van hun vrijwillig engagement.   

De bedoeling van het gecoördineerd Vlaams vrijwilligersbeleid is om intersectoraal samen te werken en zo te komen tot een verbeterde omgeving, ondersteuning en waardering van vrijwilligers.  

De toenmalige minister van Cultuur en Jeugd, Sven Gatz, werd aangesteld als coördinerend minister voor de hele Vlaamse overheid en ook in de huidige legislatuur neemt de minister bevoegd voor Cultuur, minister-president Jan Jambon deze taak op. Daarom neemt het Departement Cultuur, Jeugd en Media de coördinatie van de beleidsvoorbereiding voor haar rekening.

Er werd daarnaast een Horizontaal Overleg Vrijwilligersbeleid opgezet waarin wordt afgestemd met de andere beleidsdomeinen binnen de Vlaamse overheid die een sterke vrijwilligerssector vertegenwoordigen (aangevuld met vertegenwoordigers van het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk en de Verenigde Verenigingen).  

Acties

In het kader van het gecoördineerd Vlaams vrijwilligersbeleid werden een visie en een concreet actieplan uitgewerkt. De verwezenlijkingen zijn, onder andere, het versterken van het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk, zodat het kan evolueren naar een intersectoraal Vlaams Expertisecentrum Vrijwilligerswerk voor de ondersteuning van vrijwilligers, en het actualiseren van de gratis vrijwilligersverzekering met o.a. een gedigitaliseerde aanvraagprocedure.  

Andere prioriteiten van het beleid zijn: 

  • vrijwilligerswerk ‘zuiver’ houden; 

  • vrijwilligers beschermen;  

  • inzetten op ondersteuning en informatie voor vrijwilligers; 

  • het verenigingsleven ondersteunen; 

  • iedereen de kans geven om vrijwilligerswerk te kunnen doen; 

  • vrijwilligerswerk promoten en zichtbaar maken.  

In de nabije toekomst zal het Horizontaal Overleg vrijwilligersbeleid blijven werken aan concrete beleidsmaatregelen en instrumenten om dit gecoördineerd Vlaams vrijwilligersbeleid te versterken, zodat het klimaat waarin vrijwilligerswerk gedijt stap voor stap structureel kan verbeteren. Zo tonen we erkenning en waardering voor het vrijwilligerswerk in al haar facetten en bevorderen we tegelijk de sociale cohesie en het engagement van onze burgers. 

Decreet gecoördineerd Vlaams vrijwilligersbeleid

Het decreet van 23 juni 2023 zorgt voor een formele verankering van het gecoördineerd vrijwilligersbeleid, wat zekerheid biedt voor een duurzame transversale beleidscoördinatie en vrijwilligersondersteuning. Dat gebeurt op drie manieren.

  1. Het decreet verankert de coördinatie tussen de entiteiten van de Vlaamse overheid die een vrijwilligerssector vertegenwoordigen of die belang hebben bij een beter vrijwilligersklimaat. Sinds 2016 gebeurt de coördinatie tussen beleidsdomeinen via het Horizontaal Overleg Vrijwilligersbeleid.
  2. Het zorgt voor een structurele subsidiëring van een sectoroverschrijdend expertisecentrum voor vrijwilligers, vrijwilligerswerk en vrijwilligersbeleid, namelijk het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk.
  3. Het voorziet in de afstemming met het Europese, federale en lokale beleid. Interbestuurlijke informatiedeling en beleidsafstemming is nodig om knelpunten en uitdagingen aan te kaarten en zo de vrijwilliger in Vlaanderen maximaal te kunnen beschermen en ondersteunen.

Extra info over vrijwilligerswerk

Vragen

Heb je vragen over het vrijwilligersbeleid?
Contacteer Ellen Hanssens.