Wat is Vlaamse Gebarentaal?
De gebarentaal die in Vlaanderen wordt gebruikt, heet Vlaamse Gebarentaal of VGT. Vlaamse Gebarentaal werd in 2006 door de Vlaamse overheid erkend als de taal van de Vlaamse Dovengemeenschap - een linguïstisch-culturele minderheidsgroep waarvoor de VGT een identificerende rol speelt [1].
In Wallonië gebruikt men Langue des Signes de Belgique Francophone of LSFB. De erkenning van LSFB kwam er al in 2003. Deze twee gebarentalen zijn sterk verwant. Vlaamse Gebarentaal verschilt dan weer sterk van Nederlandse Gebarentaal, de gebarentaal die in Nederland wordt gebruikt, ook al delen Vlaamse en Nederlandse doven wel een gesproken (en geschreven) taal, het Nederlands. Gebarentalen zijn dus geen “gesproken talen maar dan in of met gebaren”. Gebarentalen zijn zelfstandige talen. Ze hebben een eigen grammatica en een eigen woordenschat (of lexicon) en evolueren ook op een natuurlijke manier, net zoals gesproken talen dat doen.
Vlaamse Gebarentaal mag ook niet worden verward met Nederlands met Gebaren (NmG). NmG is de naam van het gebarensysteem (systeem, niet taal), dat in de loop van de jaren tachtig werd ontwikkeld om het gesproken Nederlands zichtbaar te maken voor Vlaamse doven. Een dergelijk gebarensysteem is een combinatie van een gesproken taal en gebaren: wie NmG gebruikt, spreekt Nederlands en vormt tegelijkertijd voor de meeste woorden ook een gebaar. De NmG-gebaren zijn gedeeltelijk ontleend uit VGT, maar er zijn ook 'nieuwe' gebaren ontwikkeld. Gebarensystemen worden niet of nauwelijks gebruikt door volwassen doven, voornamelijk omdat het gebruik soms problematisch is. In vele landen (en ook in Vlaanderen) spelen deze gebarensystemen tot op heden wel een belangrijke rol in het dovenonderwijs.
In 2008 werd Vlaamse Gebarentaal opgenomen in de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed [2]. Daarbij werd ingespeeld op de UNESCO-Conventie 2003 voor het borgen van immaterieel cultureel erfgoed.
[1] Decreet houdende de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal van 5 mei 2006, art. 2
[2] http://www.immaterieelerfgoed.be/vlaamse-gebarentaal-vgt