Beleidsevaluatie

In 2020 werden de aanvragen voor structurele werkingssubsidies van sociaal-culturele volwassenenorganisaties voor de beleidsperiode 2021-2025 beoordeeld. Het ging om de eerste beoordelingsronde op basis van het nieuwe decreet (ronde 2021-2025), waarin het nieuwe beoordelingskader volledig werd toegepast.

• 159 organisaties dienden een aanvraag in voor een vijfjarige werkingssubsidie: 146 organisaties met een werking in Vlaanderen (en Brussel) en 13 met een werking binnen specifieke regio’s.
• Er waren in totaal 8 beoordelingscommissies: 7 commissies behandelden de subsidieaanvragen van de organisaties met een werking in Vlaanderen (en Brussel),  1 commissie behandelde de subsidieaanvragen van de regionale organisaties.

Na de afhandeling van de dossiers evalueerde de Adviescommissie Sociaal-cultureel Volwassenenwerk het inhoudelijke en zakelijke beoordelingsproces van die beoordelingscommissies. De adviescommissie is enerzijds verheugd dat het nieuwe beoordelingskader een en ander in beweging heeft gebracht, zoals beoogd door het decreet. Anderzijds vreest de adviescommissie dat de zwaarte van de procedure, de dossierlast voor de externe deskundigen en het strakke tijdskader mogelijk een hypotheek leggen op de toekomst.
 

Enkele belangrijke aanbevelingen van de adviescommissie

• Laat de administratie verschillende pistes onderzoeken om de evaluatie- en beoordelingsprocedure te verlichten: wegens het gebrek aan capaciteit bij de beoordelingscommissies en de administratie dreigt het decreet op termijn onuitvoerbaar te worden. Bij het uittekenen van alternatieve procedures zou maximaal rekening gehouden moeten worden met de gelaagdheid binnen de sector op het vlak van organisatiegrootte, organisatieontwikkeling, doelstellingen, enz.
   
• Optimaliseer de ondersteuning aan de organisaties op het vlak van beleidsplanning. De kwaliteit van de beleidsplannen bij de beoordelingsronde was heel variabel. Meer ondersteuning is nodig in functie van het doelstellingenkader en de afstemming tussen het inhoudelijk en het zakelijk luik, maar ook om het bewustzijn rond het belang van een goede beleidsplanning te verhogen. Dat kan concreter dan nu het geval is, bijvoorbeeld door het delen van goede praktijken.
   
• Het gebruik van de waarderende benadering is binnen de context waarin de commissies moeten werken, niet te verdedigen. Wegens het gebrek aan de juiste randvoorwaarden is het gebruik van de waarderende benadering geen succes gebleken. 

De beleidsperiodes in het sociaal-cultureel volwassenenwerk vormen een cyclus. In een cirkel volgen beleidsplanning, beoordeling, subsidiëring, evaluatie (visitatie) en bijsturing van de werking elkaar op.

Aan de hand van een bezoek evalueerden twaalf visitatiecommissies in 2018, het derde jaar van de beleidsperiode 2016-2020, de werking van 111 gesubsidieerde sociaal-culturele volwassenenorganisaties met een werking in Vlaanderen of Brussel.

Uit haar evaluatie van dit visitatieproces concludeerde de Adviescommissie Sociaal-cultureel Volwassenenwerk dat ze de doelstellingen van de visitatieronde behaalde. Het ‘lerend aspect’ stond centraal. De 363 bindende aanbevelingen en 818 vrijblijvende verbetersuggesties bezorgden de organisaties nieuwe inzichten over de uitbouw van hun werking. Dit is hopelijk een eerste stap in de richting van een dynamische en toekomstgerichte werking binnen het sociaal-culturele volwassenenwerk.

Bovendien slaagden de visitatiecommissies erin om een onderscheid te maken tussen kwalitatief sterke organisaties en instellingen die niet aan die standaard voldoen. Vooral fundamentele gebreken op het vlak van sociaal-culturele functies en sociaal-culturele participatie waren doorslaggevend.

Zelfs na deze succesvolle visitatierondes, formuleerde de adviescommissie een aantal aanbevelingen rond verbeterpunten waar we mee aan de slag gaan.