Reflectie van CULTURE TALKS Commons: ‘Vertrouwen: Bouwen op het Cultureel Gemeen’
Het sectorevent CULTURE TALKS Commons bracht in december 2022 een divers gezelschap van beleidsmakers, culturele spelers, kunstenaars en academici samen rond de vraag: Hoe kunnen we het cultuur- en mediabeleid 'commons proof' maken? Als curator van CULTURE TALKS Commons probeert Pascal Gielen in zijn nieuwste boek ‘Vertrouwen - Bouwen op het Cultureel Gemeen’ een antwoord te formuleren op die vraag.
Wat is het gemeen?
'Gemeen' is de vertaling van het Engelse common. Een common ontstaat wanneer een groep mensen samen een hulpbron delen en afspraken maken over het gebruik ervan.
Wereldwijd is er een opkomende beweging waarbij burgers zich buiten overheidskaders organiseren. Ook in Vlaanderen zien we initiatieven zoals ‘De Koer’ in Gent of ‘De Garage’ in Antwerpen, die steunen op het collectieve bezit en beheer van materiële en immateriële bronnen.
Over het boek
De inzichten, ideeën en ervaringen die tijdens CULTURE TALKS Commons aan bod kwamen, verweefde Pascal Gielen met zijn eigen visies. Het resultaat is het boek Vertrouwen: Bouwen op het cultureel gemeen. Daarin reflecteert hij over het toenemende wantrouwen in medemensen, overheden en bedrijven. Hij gaat op zoek naar een manier om die cultuur van wantrouwen te doorbreken.
Volgens Pascal Gielen wordt het zaadje van vertrouwen in het cultureel gemeen geplant en gevoed. Belangrijk is het cultureel goed, zoals taal, emoties, passies, interesses en expressies, dat we veelal gratis met zijn allen delen. Vertrouwen is een kwestie van cultuur, van gevoel en zelfs van esthetiek. Breed maatschappelijk vertrouwen begint bij het delen van kwetsbaarheden en het gemeen biedt daar de ruimte voor.
Hoe kan het beleid ruimte geven aan het gemeen? In zijn boek pleit Pascal Gielen voor een politiek van vertrouwen die mensen autonoom hun eigen cultuur laat ontwikkelen en beheren. Want als cultuur geen gemene grond meer heeft, wordt het mensen onmogelijk gemaakt om zichzelf en de wereld te duiden.
Vertrouwen: Bouwen op het Cultureel Gemeen wordt uitgegeven door de onafhankelijke uitgeverij Valiz. Lees de digitale versie.
Over de auteur
Pascal Gielen is gewoon hoogleraar cultuursociologie, verbonden aan het Antwerp Research Institute for the Arts (ARIA) van de Universiteit Antwerpen. Hij leidt er het Culture Commons Quest Office (CCQO).
Pascal Gielen is de auteur van verschillende boeken over cultuur, politiek, commons en civiele actie.
In 2022 werd hij door het Departement Cultuur, Jeugd en Media aangesteld als curator van CULTURE TALKS Commons.
Meer informatie over Pascal Gielen lees je op de website van Universiteit Antwerpen.