Coördinatie en overleg

Met het besluit van de Vlaamse Regering van 7 september 2018 streeft de Vlaamse Regering naar een concreet jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan met

• een sterke coördinatierol van de Vlaamse minister van Jeugd
• horizontaal overleg in het kader van de reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid
• verticaal overleg door de Vlaamse ministers binnen hun domein
• een netwerk van aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid binnen elf Vlaamse beleidsdomeinen

Coördinerend minister

In 1997 duidde de Vlaamse Regering voor de eerste keer een coördinerende minister voor kinderrechten aan. In 1999 volgde er ook een minister van jeugd(beleid). Sinds 2004 voert één minister deze functie uit: de Vlaamse minister van Jeugd.

De Vlaamse minister van Jeugd heeft een coördinerende functie en kan niet tussenkomen in de bevoegdheden van zijn collega-ministers, maar hen er wel op aanspreken. Het is de bedoeling dat hij of zij gesprekken aangaat over bepaalde thema’s, boodschappen overbrengt, op knelpunten wijst en oplossingen vraagt door te verwijzen naar het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan. De resultaten van zo’n gecoördineerd proces, worden bij voorkeur aan de hele Vlaamse Regering voorgelegd.

Coördinerende administratie

Om de minister in zijn functie te ondersteunen, werd een coördinerende administratie aangeduid. Dat is het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Het departement staat in voor de ondersteuning en vorming van de aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid, en voor de organisatie en het secretariaat van de reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid.

Artikel 5 §2 van het decreet vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid geeft de administratie expliciet de taak het netwerk van aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid te coördineren, net als het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan en de verslaggeving erover voor te bereiden. Het departement Cultuur, Jeugd en Media geeft ook advies over de kind- en jongereneffectrapporten (JoKER).

De reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid is een horizontaal overlegplatform voor jeugd- en kinderrechtenorganisaties die vanuit een gouvernementeel, niet-gouvernementeel of academisch kader werken. De reflectiegroep heeft niet de status van een formeel adviesorgaan, maar is een klankbord voor het jeugd- en kinderrechtenbeleid.

De reflectiegroep biedt reflectie op, evaluatie van en voeding aan het jeugd- en kinderrechtenbeleid. Aanwezigen bekijken de strategische lijnen van het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleid en ontwikkelen een visie. Het is daarnaast ook de plek bij uitstek voor de minister, de administratie en het middenveld om te netwerken en informatie uit te wisselen (over inhoudelijke ontwikkelingen, bepaalde dossiers, decreetsaanpassingen, studiedagen en interessante publicaties).

Samenstelling

Naast het Departement Cultuur, Jeugd en Media, bestaat de reflectiegroep uit:

• een vertegenwoordiger van de Vlaamse minister van Jeugd;
• de aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid;
• een vertegenwoordiger van deze jeugd- en kinderrechtenorganisaties: de Vlaamse Jeugdraad, De Ambrassade, Bataljong, JINT, UNICEF België, de Kinderrechtencoalitie en het Kinderrechtencommissariaat;
• een vertegenwoordiger van deze wetenschappelijke organisaties: het Kenniscentrum Kinderrechten (KEKI) en het Jeugdonderzoeksplatform (JOP);
• het secretariaat van de Nationale Commissie inzake de Rechten van het Kind (NCRK).

Het verticaal overleg jeugd- en kinderrechtenbeleid is een nieuw beleidsinstrument. De ministers van de Vlaamse Regering worden uitgenodigd om jaarlijks na te gaan wat, binnen hun bevoegdheden, het effect is van het beleid op kinderen, jongeren en hun rechten.

Volgens het besluit van de Vlaamse Regering van 7 september 2018 doen ze dat in minimale aanwezigheid van het Kinderrechtencommissariaat, de Vlaamse Jeugdraad en de bevoegde aanspreekpunten van de betrokken departementen en agentschappen. Het overleg kadert in de voorbereiding van de beleidsnota en de jaarlijkse beleids- en begrotingstoelichting.

De manier waarop elk beleidsveld het verticaal overleg invult, kan verschillen. Er moet essentieel overleg plaatsvinden over de geplande beleidsinitiatieven voor kinderen, jongeren en hun rechten - in het bijzonder die beleidsinitiatieven die (nog) niet kaderen in het jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan.

Om de aandacht voor kinderen, jongeren en hun rechten levend te houden in alle beleidsdomeinen, wees de Vlaamse overheid aanspreekpunten aan binnen alle departementen en agentschappen die relevant zijn voor kinderen en jongeren. De aanspreekpunten hebben in hoofdzaak een beleidsondersteunende opdracht met heel wat denkwerk en een aantal bijhorende concrete taken, afhankelijk van hun eigen expertise.

De aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid hebben als taak:

• een bijdrage te leveren ter voorbereiding van het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan;
• te zorgen voor de monitoring en verslaggeving over de uitvoering van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind en het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan;
• de effecten op kinderen en jongeren en hun rechten in te schatten van het beleid dat door hun departement of agentschap wordt voorbereid of uitgevoerd.

Op vraag van de Vlaamse regering wijzen de leidend ambtenaren van departementen en de intern en extern verzelfstandigde agentschappen van de Vlaamse overheid een ambtenaar aan als aanspreekpunt voor jeugd- en kinderrechtenbeleid. Door wijzigingen binnen de Vlaamse overheid en evoluties in het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid wordt de lijst van aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid geregeld geactualiseerd. De laatste versie dateert van 17 december 2021.

Uitvoerige beschrijving opdrachten aanspreekpunten