Tips voor de praktijk
1. Creëer ruimte voor informele contacten
2. Vertaal de noden van jongeren naar het beleidsniveau
3. Zorg voor persoonlijke begeleiding op maat
4. Wijs jonge vrijwilligers de weg naar de juiste personen
5. Denk aan een formeel platform voor de georganiseerde jeugd
De spontane en creatieve leefwereld van jongeren botst wel eens met de bureaucratische aanpak van besturen en politiek. Het is de taak van jeugdambtenaren en -ondersteuners om de brug te slaan tussen deze verschillende werelden. Maar hoe begin je eraan?
We hebben een ruimte voor jongeren waar we signalen oppikken. Die kunnen we rechtstreeks naar het beleid vertalen. Wij zijn immers ‘de stad’.
- een jeugdambtenaar
1. Creëer ruimte voor informele contacten
- Organiseer informele momenten zodat je signalen opvangt die je mogelijk mist via de formele kanalen. Zo ontstaat er wederzijds begrip en groeit het vertrouwen.
|
In Puurs-Sint-Amands zijn de schepen van jeugd en de jeugdambtenaar actief aanwezig in het jeugdwerk. De schepen komt naar elke jeugdraad en is steevast te vinden op fuiven van de jeugdbewegingen. De jeugdambtenaar zelf vindt het heel belangrijk om op een jeugdraad bijvoorbeeld koffiekoeken te voorzien en af te sluiten met een drankje. Door die actieve houding en informele sfeer komen de frustraties, noden en vragen veel sneller bij het beleid terecht. De jeugdambtenaar kan snel schakelen en bijsturen. |
- Schep de mogelijkheid om ook met tijdelijke engagementen te werken (de zogenaamde 'freelance' vrijwilligers). Zo bereik je ook jongeren met een specifieke interesse of talent.
|
De Aalsterse Jeugdraad VONK verlaagt de stap naar vrijwillig engagement door ‘freelancers’ in te zetten bij tijdelijke projecten: jongeren kunnen helpen op een evenement, als social media-expert optreden… zonder dat ze zelf subsidieaanvragen moeten indienen, of gehinderd worden door andere administratieve drempels. |
2. Vertaal de noden van jongeren naar het beleidsniveau
De actieve betrokkenheid van de jeugdwerkondersteuner is daarbij van groot belang. Hoe ontdek je welke engagementen jongeren willen aangaan? Door hen (letterlijk en figuurlijk) experimenteerruimte aan te bieden, pik je signalen van potentiële engagementen op, die je verder naar een formeel kader kunt vertalen. Zo krijgen jongeren ondersteuning bij hun engagement en ruimte om te groeien. Laat hen weten wat zich op het bestuurlijke niveau afspeelt en wat nodig is om hun vragen op de politieke agenda te krijgen.
3. Zorg voor persoonlijke begeleiding op maat
Geef jongeren het gevoel dat ze er niet alleen voor staan en stem je aanbod af op de behoeften van individuele jongeren én organisaties. Het is eigen aan jeugdwerk dat jongeren voor het eerst een vrijwillig engagement aangaan. Ze leren met vallen en opstaan, maar kunnen daarbij gerust wat hulp gebruiken. Een toegankelijke jeugdambtenaar of gemeentelijke (jeugd-)dienst kan jongeren en jeugdverenigingen bijvoorbeeld actief ondersteunen bij het invullen van formulieren, deadlines mee opvangen of deuren naar andere diensten openen. Daarom zijn ondersteuning en betrokkenheid van onschatbare waarde.
|
“Ik heb echt veel gehad aan die begeleiding. Enkel het geld zou weinig zin gehad hebben.” vrijwilliger Alles Kan, Gent |
4. Wijs jonge vrijwilligers de weg naar de juiste personen
Werk via formele structuren en informele ontmoetingen aan je toegankelijkheid en je relatie met jongeren en jeugdverenigingen. Wijs jonge vrijwilligers de weg naar de juiste personen, diensten en organisaties. Zo gaan deuren sneller open voor jongeren die in bepaalde werelden nog niet echt thuis zijn. Zorg ervoor dat jongeren niet alleen de naam van de jeugdambtenaar kennen, maar ook van de medewerkers van de uitleendienst, de technische dienst …
|
“Voor fuiven moet je bij Nele (de gemeentelijke verantwoordelijke evenementen) zijn. Zij zet druk, je mag haar altijd bellen. Nele weet niet alles over de fuif, maar we moeten zelf onze keuzes kunnen maken. En dus is het logisch dat we het dossier ook zelf invullen. Ze zal wel altijd helpen als we het haar vragen, en ze zorgt ervoor dat we onze deadlines halen." vrijwilliger jeugdwerkoverleg Diepenbeek |
Handige tool! Gebruik ons vriendenboekje
Verzamel in dit boekje alle gegevens van personen, diensten en organisaties die voor de jongeren in jouw gemeente relevant kunnen zijn. Zo geef je hen een werkbaar document om zelfstandig op zoek te gaan naar de juiste partners voor hun engagement.
Download het vriendenboekje
5. Denk aan een formeel platform voor de georganiseerde jeugd
Ook een formeel platform kan waardevol zijn, vooral voor de georganiseerde jeugd. Denk maar aan een jeugdwerkoverleg naast de jeugdraad (die deel uitmaakt van elk lokaal bestuur). Tijdens zo’n overleg kunnen zaken besproken worden die niet specifiek bedoeld zijn voor de jeugdraad.
|
In Diepenbeek vroegen de vrijwilligers om vaker een dergelijk overleg te organiseren. Waarom? Het jeugdwerkoverleg is er heel erg toegespitst op de problemen en belangen van jeugdverenigingen (bijvoorbeeld subsidies en lokalen), maar er is minder aandacht voor het ruimere jeugdbeleid. Door vaker te overleggen, wordt het relevanter en voelt het minder aan als een ‘verplicht nummertje’. Bovendien kan de jeugdambtenaar de rol van bruggenbouwer op zich nemen. In Diepenbeek lijkt de afstand tussen het lokale beleid en de jeugdverenigingen vrij groot. Komt er meer overleg, dan kan je via de jeugdambtenaar een stem krijgen. |
6. Laat jongeren leren uit hun fouten en ervaringen
Jongere vrijwilligers leggen een leertraject af. Het is vaak de eerste keer dat ze moeten overleggen, plannen en zich een weg banen door regelgeving en aanvraagformulieren. Tijdens hun vrijwillig engagement krijgen ze een verantwoordelijkheid voor zichzelf, voor hun project én voor anderen die helemaal nieuw is. Wat mag je verwachten? Wat doe je als de verwachtingen niet worden ingelost? Bied ondersteuning, maar geef jongeren de touwtjes in handen en laat hen leren uit hun fouten en ervaringen.
7. Denk aan kennisoverdracht
Jeugdwerk kent een snel verloop: jongeren ‘ontgroeien’ hun organisatie en maken plaats voor anderen. Vaak hebben ze tegen dan heel wat ervaring opgedaan met subsidieaanvragen, papierwerk en andere taken. Die ervaring dreigt telkens opnieuw verloren te gaan. Jij kunt mee de continuïteit bewaken door te herhalen, te communiceren en kennisoverdracht mogelijk te maken. Die taak is vaak weggelegd voor de oud-leiding of een volwassene die jongeren begeleidt bij het papierwerk, maar niet elke jeugdorganisatie kan daarop rekenen. Het is ook aangewezen om de omgang met beleidsdocumenten te blijven opvolgen. Denk maar aan een afsprakennota tussen een lokaal bestuur en een jeugdraad die voor een volledige legislatuur geldt.
8. Werk drempelverlagend
Zowel voor vormen van regulitis binnen als buiten het domein van de jeugdambtenaar blijven de volgende zaken cruciaal als je drempelverlagend wil werken:
Luister
Waar loop je tegenaan? Wat begrijp je niet? Wat kan ik voor je doen? Geef jongeren het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt, dan kunnen ze ook meer aan.
Erken
Het is oké, ik begrijp je frustratie. Laten we samen bekijken hoe het we het anders kunnen doen.
Informeer
Het vrijwillige engagement in een jeugdvereniging wisselt zeer snel. Je kunt er niet van uitgaan dat ervaring en kennis aanwezig blijven. Daarom moet er telkens opnieuw aandacht zijn voor opleiding en informatie-uitwisseling.
Faciliteer
Benut je positie en je ervaring met andere diensten om jongeren te laten slagen. Bewaak het evenwicht tussen overnemen en jongeren zelf laten zoeken.
Bemiddel
Jongeren botsen wel eens op logge administraties en diensten die veraf staan van hun leefwereld. Maar zelf houden ze zich ook niet altijd aan de afspraken. Er loopt wel eens wat mis, en dan kan bemiddeling voor nieuwe kansen zorgen. Een jeugdambtenaar kan veel rechttrekken of de schade beperken.
Signaleer
Sommige zaken gaan niet vooruit en zorgen voor heel wat ‘miserie’. Het is aan de jeugdambtenaar om ze te signaleren en op het (boven)lokale niveau te ijveren voor meer begrip flexibiliteit en toegankelijkheid.