Overslaan en naar de inhoud gaan

Aantal activiteiten van de cultuurhuizen in Vlaanderen

April 2023

 

Definitie

Het dashboard toont het totaal aantal activiteiten (eigen of receptief) georganiseerd door de cultuurhuizen in de gemeente in verhouding tot een vergelijkingsgroep. Deze data bieden inzicht in de functie en de rol van de cultuurhuizen in Vlaanderen. 

Eigen activiteiten worden door het cultuurhuis zelf georganiseerd en als dusdanig aangekondigd in de promotionele acties van het centrum. We spreken van eigen activiteiten zodra het centrum organisatorisch, inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is voor de activiteit. De locatie is geen bepalende factor. De activiteit kan buiten de muren van het centrum plaatsvinden. Ook activiteiten in samenwerking kunnen in bepaalde gevallen als een eigen activiteit worden beschouwd. De voorwaarde daarbij is dat de verschillende partners op financieel en inhoudelijk vlak samenwerken.
 

Receptieve activiteiten worden inhoudelijk of financieel georganiseerd door derden, al dan niet met logistieke ondersteuning van het cultuurhuis in kwestie. Daaronder vallen ook extra-muros receptieve activiteiten, ofwel activiteiten die buiten de muren van het cultuurhuis plaatsvinden.

Een cultuurhuis is een werking die verschillende vormen kan aannemen: een cultureel centrum, een gemeenschaps-, belevings-, en/of ontmoetingscentrum. Een cultuurhuis is een open artistiek huis met stevige funderingen in de gemeente of regio. Het is een in infrastructuur verankerde culturele ontmoetingsplek die de gemeente beheert met het oog op cultuurparticipatie, gemeenschapsvorming en cultuurspreiding voor de lokale bevolking. Bijzondere aandacht gaat naar culturele diversiteit. Het cultuurhuis richt zich met een breed en eigen cultuurspreidingsaanbod op de bevolking van een streekgericht werkingsgebied.

 

De lokale vrijetijdsmonitor somt de volgende activiteiten op:

Educatieve activiteiten

Educatieve activiteiten zorgen ervoor dat de deelnemers kennis, inzicht en vaardigheden verwerven. De nadruk ligt op het leren en het leerproces, ongeacht de inhoud of de doelgroep. Voorbeelden van educatieve activiteiten zijn ateliers, congressen, cursussen, lezingen, en workshops.
Educatieve activiteiten worden per titel geteld, niet per reeks. Dat betekent dat alle lessen van een lessenreeks worden meegeteld.

Omkaderingsactiviteiten

Omkaderingsactiviteiten vallen niet onder het normale educatieve aanbod van het cultuurhuis, maar zijn activiteiten die een andere activiteit omkaderen en de ervaring van de toeschouwer verder uitbreiden, verdiepen of verrijken. Voorbeelden zijn een inleiding van een voorstelling of vertoning, een lezing, een rondleiding, een vernissage of een aantal klassikale lessen ter voorbereiding van een bezoek aan het cultuurhuis.

Podiumactiviteiten

Het gaat om theater-, dans-,  muziek- en filmvoorstellingen. De activiteiten passen in een of meer genres: pop, live, musical, opera, klassiek, werelds, literatuur, humor of cabaret, enzovoort.

Podiumactiviteiten voor scholen worden apart geteld.

Schoolactiviteiten

Het gaat om activiteiten die specifiek gericht zijn op leerlingen, zoals een schoolvoorstelling. Schoolactiviteiten die ook als een podiumactiviteit doorgaan, worden als aparte activiteit beschouwd. Zij worden dus mee onder deze categorie geteld, niet onder de categorie podiumactiviteiten.

Tentoonstellingen

Het gaat om een expo, tentoonstelling of galerij die in het cultuurhuis plaatsvindt. Veel cultuurhuizen hebben sinds het lokaal cultuurdecreet tentoonstellingsruimtes geïntegreerd in hun eigen werking en/of infrastructuur.

 

Bron

2017: CCinC van departement Cultuur, Jeugd & Media.

2021: Registratietool de lokale vrijetijdsmonitor 

 

Leveringsperiode

Maart tot september 2022 over werkjaar 2021 

 

Vergelijkbaar in tijd

In de lokale vrijetijdsmonitor kunnen de data worden vergeleken voor de referentiejaren 2017 en 2021. Echter, het is bij vergelijking belangrijk in acht te nemen dat de definitie van cultuurhuis verschilt tussen 2017 en 2021. In 2017 beperkte de scope zich tot door het voormalige lokale cultuurdecreet erkende cultuurcentra, terwijl de definitie van 'cultuurhuis' voor werkjaar 2021 ook culturele centra, een gemeenschaps-, belevings-, en/of ontmoetingscentra meeneemt. 
Daarnaast zijn op de website van het Departement Cultuur, Jeugd en Media data over de cultuurhuizen beschikbaar die van 2006 tot en met 2019 via het uitgedoofde registratiesysteem CCinC werden opgevraagd.

In 2017 werden ook de categorieën aantal ‘andere’ en aantal ‘bijzondere educatieve activiteiten’ geregistreerd terwijl deze categorieën voor 2021 niet werden meegenomen. Voor 2021 werd de categorie aantal ‘schoolactiviteiten’ bevraagd, dit werd in 2017 ook bevraagd maar ontsloten op een apart dashboard.

 

Originele vraagstelling

Organiseert het cultuurhuis in uw gemeente eigen of receptieve activiteiten? Indien ja, vul het aantal activiteiten in.

 

Opmerkingen

Niet alle steden en gemeenten beschikken over een cultuurhuis. Verschijnen de gegevens van een bepaalde gemeente niet in de grafiek, dan beschikt de gemeente niet over een cultuurhuis of heeft ze geen gegevens doorgegeven. De cijfertabel toont uitsluitend de gemeenten waarover de lokale vrijetijdsmonitor cijfers ter beschikking heeft.   

In sommige steden en gemeenten maakt de werking van het cultuurhuis integraal deel uit van de lokale cultuurdienst.

De data van 2017 zijn afkomstig van de uitgedoofde registratietool voor cultuurcentra (CCinC). Voor dat referentiejaar hebben de data dus uitsluitend betrekking op de cultuurcentra, niet op gemeenschaps- en belevingscentra of andere cultuurhuizen.

De data van 2021 zijn door de lokale vrijetijdsmonitor opgevraagd. 87% van alle steden en gemeenten in Vlaanderen registreerde data over het werkjaar 2021 in de registratietool van de lokale vrijetijdsmonitor. Dat zijn 262 vrijetijdsdiensten – op een totaal van 300 lokale besturen – die gegevens hebben ingevoerd. 44% van die vrijetijdsdiensten vulde specifiek de vragen in over aanbod en participatie Cultuur. In 2018 was dat 53% op een totaal van 232 vrijetijdsdiensten.

Ontdek hier welke steden en gemeenten aan de eigen bevraging van de lokale vrijetijdsmonitor hebben deelgenomen, evenals het percentage geregistreerde velden van de deelnemende gemeenten.

De coronapandemie van 2020 en 2021 heeft veel invloed op de representativiteit van de data over het werkjaar 2021. De cultuurhuizen kampten met veel annuleringen of stelden hun activiteiten noodgedwongen uit. Er ontstonden nieuwe of alternatieve vormen waarin activiteiten konden doorgaan, bijvoorbeeld een onlineconcert. Voor die nieuwe vormen moesten de cultuurhuizen nog een adequate registratiemethode vinden. Daardoor kon de lokale vrijetijdsmonitor die nieuwe of alternatieve vormen nog niet bevragen.

Door de omstandigheden veroorzaakt door de coronapandemie vormen de data van 2021 dus geen exacte weerspiegeling van de werking van cultuurhuizen van vóór de coronapandemie.